Ενας λόγος για τον οποίο τρώμε γλυκά είναι οι προτιμήσεις που «εγκαθίστανται» από μικρή ηλικία. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι που μας οδηγούν στο να τρώμε περισσότερα γλυκά.
Η κακή ποιότητα ύπνου: Η έλλειψη ύπνου αυξάνει τις ορμόνες του στρες στον οργανισμό και δημιουργεί συχνότερα την ανάγκη για κάτι που θα μας δώσει γρήγορα ενέργεια (καθώς ο οργανισμός δεν παίρνει επαρκή ενέργεια από τον ύπνο), άρα τρώμε γλυκά.
Η κακή σύσταση γευμάτων: Οι απλοί υδατάνθρακες (ζάχαρη, χυμοί, αναψυκτικά κ.τ.λ.) ανεβάζουν το σάκχαρο στο αίμα γρήγορα, και το ίδιο γρήγορα φεύγουν από το αίμα προκαλώντας την αίσθηση «υπογλυκαιμίας» ή πείνας. Αυτό μας οδηγεί στην κατανάλωση ακόμα περισσότερων γλυκών και στην πρόσληψη επιπλέον θερμίδων.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες: Πολύ συχνά η γλυκιά γεύση συνδέεται στη σκέψη μας με μια γρήγορη ευχαρίστηση (θα φάω ένα γλυκό τώρα που είμαι στενοχωρημένος και θα μου περάσει). Τα συναισθήματα που μπορεί να μας οδηγούν στην αναζήτηση μιας γρήγορης ευχαρίστησης είναι η λύπη, το άγχος, η στενοχώρια, ακόμα και η ανία.
Αφού καταναλώσουμε το γλυκό όμως συχνά βλέπουμε ότι δεν μας βοήθησε καθόλου, γιατί η ευχαρίστηση που πήραμε ήταν στιγμιαία αλλά το πρόβλημα παραμένει και συχνά είναι πιθανό να το κάνουμε χειρότερο τρώγοντας και κάτι που μας φόρτωσε θερμίδες.
Θα πρέπει λοιπόν να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας και να μάθουμε να βρίσκουμε άλλες διεξόδους εκτός των γλυκών για να τα λύνουμε ή να τα επεξεργαζόμαστε.
Το προ-εμμηνορυσιακο σύνδρομο ή άλλες παθήσεις: Πολλές γυναίκες νιώθουν εντονότερη την επιθυμία να καταναλώσουν γλυκά τις ημέρες πριν τον κύκλο τους. Αυτό μπορεί να διορθωθεί με καλύτερη, ισορροπημένη διατροφή.
Για ποιον λόγο πρέπει να τα περιορίσουμε
Περιέχουν αρκετές θερμίδες. Kαθώς τα περισσότερα περιέχουν πολύ λίπος όπως κρέμα γάλακτος ή σαντιγί ή βούτυρο αλλά και πολλή ζάχαρη ή σιρόπι ζάχαρης, είναι πηγή πολλών θερμίδων που όταν είναι παραπάνω από αυτές που χρειαζόμαστε, αποθηκεύονται στις λιπαποθήκες μας, οι οποίες μεγαλώνουν και αυξάνει το βάρος μας.
Μας δίνουν «κενές θερμίδες». Η ζάχαρη και τα περισσότερα γλυκά ανήκουν στην κατηγορία των «κενών θερμίδων», είναι δηλαδή τρόφιμα που έχουν κυρίως θερμίδες και μόνο μικρή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, άρα δεν προσφέρουν πολλά παραπάνω στον οργανισμό.
Είναι οπότε προτιμότερο να φάμε κάτι άλλο που και θα μας χορτάσει καλύτερα αλλά θα μας προσφέρει περισσότερα θρεπτικά συστατικά.
Αυξάνουν τους δείκτες φλεγμονής και μαζί με το υπερβάλλον βάρος αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων σε άτομα με προδιάθεση.
Τι να κάνουμε για να τρώμε λιγότερα γλυκά
* Φροντίζετε τα γεύματά σας να συνοδεύονται πάντα από φρούτα ή λαχανικά. Αλλάζετε το ψωμί, τα δημητριακά και τις φρυγανιές σας σε πολύσπορες ή ολικής άλεσης. Τα παραπάνω καθυστερούν την απορρόφηση του σακχάρου στο αίμα και κρατούν το σάκχαρο στο αίμα σε υψηλά επίπεδα για περισσότερο χρόνο, άρα το σάκχαρο στο αίμα είναι πιο καλά ρυθμισμένο.
* Τρώτε συχνά φρούτα μέσα στην ημέρα, ειδικά όταν νιώθετε την ανάγκη για γλυκό. Προτιμάτε τα φρέσκα ή τα αποξηραμένα και αποφεύγετε τους χυμούς και τα αναψυκτικά με ζάχαρη.
* Κρατάτε ένα ημερολόγιο διατροφής για μία εβδομάδα όπου καταγράφετε πώς αισθάνεστε πριν φάτε γλυκά. Αν παρατηρήσετε ότι παράγοντες άλλοι όπως είναι το άγχος, η στενοχώρια, η ανία ή ο εκνευρισμός σάς οδηγούν στο να φάτε κάτι γλυκό, τότε συζητήστε το θέμα με κάποιον ειδικό και προσπαθήστε να βρείτε άλλον τρόπο να αποφορτίζεστε από τα αρνητικά αυτά συναισθήματα.
* Σε περιόδους όπου τρώτε πολλά γλυκά όπως πριν τον μηνιαίο κύκλο, φροντίζετε να πίνετε ροφήματα με λιγότερη καφεΐνη, να τρώτε μικρά και συχνά γεύματα, να καταναλώνετε πολλά φρούτα-λαχανικά και ολικής άλεσης προϊόντα.
Τεστ
Το ξέρατε ότι τα παρακάτω έχουν περίπου τις ίδιες θερμίδες;
1 κομμάτι πάστα σοκολατίνα = 1 μικρή μερίδα κοκκινιστό με ρύζι και σαλάτα πράσινη.
1 μπάλα παγωτό βανίλια = 2,5 μπάλες παγωτό σορμπέ.
1 κουταλάκι γλυκό κουταλιού = 1 φέτα ψωμί του τοστ.
2 μπάλες παγωτό σοκολάτα = 1 μικρή άπαχη μπριζόλα.
1 φέτα κέικ απλό = 1 τοστ με 1 φέτα κασέρι.
Σκεφτείτε λοιπόν πόσο σας χορταίνουν τα γλυκά και πόσο σας χορταίνουν τα υπόλοιπα την ώρα που τα τρώτε. Σκεφτείτε επίσης εάν και κατά πόσο σας κρατούν χορτάτους με τις συγκεκριμένες θερμίδες.
Αλλες εναλλακτικές αν θέλετε να φάτε γλυκό
Πιείτε πρώτα ένα ποτήρι νερό. Συχνά, όταν είσαστε αφυδατωμένοι, ο οργανισμός τείνει να μπερδεύει τη δίψα με την πείνα οπότε καταφεύγετε στο φαγητό.
Φάτε ένα φρούτο. Αν θέλετε να φάτε για να ηρεμήσετε, προσπαθήστε να κάνετε κάτι άλλο που να σας ευχαριστεί όπως μια βόλτα, να διαβάσετε ένα βιβλίο ή να πάρετε ένα τηλέφωνο.
Επιλογές γλυκών με χαμηλές θερμίδες
Γλυκά που περιέχουν τεχνητά γλυκαντικά: ζελέ χωρίς ζάχαρη, παγωτό 0%, αναψυκτικά τύπου light.
Γλυκά που περιέχουν μόνο ζάχαρη χωρίς λίπος: ζελέ φρούτων, λουκούμι, γρανίτα παγωτό, σορμπέ παγωτό, μέλι, μαρμελάδα ή μαρμελάδα από 100% φρούτο, χυμός φρούτων (100% φρούτο), γλυκό κουταλιού, κομπόστα, φρουί γλασέ, βανίλια υποβρύχιο.
Γλυκά με λιγότερα λιπαρά: μπάρες δημητριακών, παιδικά γιαούρτια ή παιδικά γλυκά σε μικρή συσκευασία.
Ολα αυτά βέβαια πρέπει να καταναλώνονται με φειδώ.
Διατροφικός εθισμός
Παρόλο που δεν είναι ακόμα αποδεκτός όρος από όλη την επιστημονική κοινότητα, σε μερικούς κάποια τρόφιμα προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά του εθισμού (πρέπει δηλαδή να τρώνε το τρόφιμο καθημερινά, ενώ αρχικά ικανοποιούνταν με μικρές ποσότητες, τώρα χρειάζονται όλο και περισσότερες κ.τ.λ.).
Αν πιστεύετε ότι υπάρχουν κάποια τρόφιμα στα οποία δεν μπορείτε να αντισταθείτε με τίποτα και τρώτε μεγάλες ποσότητες, θα πρέπει να τα αποφύγετε εντελώς για τουλάχιστον 3 εβδομάδες και να συζητήσετε το ζήτημα με τον διαιτολόγο σας.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Κλεοπάτρα Αρέστη, διαιτολόγο-διατροφολόγο, Master Practitioner on Eating Disorders & Obesity MSc, Διατροφή και Ασκηση, Xαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
