Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες παρουσιάζουν σακχαρώδη διαβήτη κύησης, με τις αιτίες εμφάνισής του να μην είναι ακόμα απόλυτα σαφείς. Εκτιμάται, μάλιστα, 1 στις 7 εγκύους θα παρουσιάσει σακχαρώδη διαβήτη κύησης, με αποτέλεσμα τόσο η ίδια όσο και το έμβρυο να είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση επιπλοκών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όσο και αργότερα μετά τον τοκετό.
Τι είναι ο διαβήτης κύησης;
Ο διαβήτης κύησης είναι ένας διακριτός τύπος διαβήτη, ο οποίος εμφανίζεται μόνο κατά την διάρκεια της κύησης. Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, αλλά είναι πιο συχνός στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο.
Οφείλεται στην αυξανόμενη έκκριση ορμονών από τον πλακούντα, που εμποδίζουν την ινσουλίνη (μία ορμόνη που βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα) να μεταφέρει την γλυκόζη μέσα στα κύτταρα, με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται όλο και περισσότερη στο αίμα.
Ποιες γυναίκες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο;
Αν και τα ακριβή αίτια του διαβήτη κύησης ακόμα δεν έχουν σκιαγραφηθεί πλήρως, μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη κύησης έχουν οι γυναίκες που έχουν στο ιστορικό τους ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
- ήταν υπέρβαρες πριν μείνουν έγκυες
- δεν είναι σωματικά δραστήριες
- έχουν ηλικία μεγαλύτερη από 30 έτη
- βάζουν υπερβολικό βάρος κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
- έχουν πολλαπλή κύηση (δίδυμα, τρίδυμα, κ.ο.κ.)
- είχαν γεννήσει στο παρελθόν ένα μωρό που ζύγιζε περισσότερο από 9 κιλά
- είχαν διαβήτη κύησης στο παρελθόν
- είχαν μια ανεξήγητη αποβολή
- έχουν λάβει στεροειδή, όπως γλυκοκορτικοειδή
- έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, μέλαινα ακάνθωση ή άλλη πάθηση που σχετίζεται με αντίσταση στην ινσουλίνη
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η εκτίμηση του κινδύνου για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη ξεκινά αμέσως μετά την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης και λαμβάνει υπόψη τα εξής:
- την τιμή του σακχάρου νηστείας κατά την πρώτη επίσκεψη της εγκύου
- το ατομικό ιστορικό της εγκύου
- τους παράγοντες κινδύνου που τυχόν εμφανίζει
Συνεκτιμώντας τα παραπάνω ο θεράπων ιατρός (συνήθως ο γυναικολόγος) θα αποφασίσει τη βέλτιστη παρακολούθηση και αντιμετώπιση της κάθε εγκύου.
Η διάγνωση του διαβήτη κύησης γίνεται μέσω της καμπύλης σακχάρου, η οποία πραγματοποιείται συνήθως κατά την 24η-28η εβδομάδα της κύησης. Εάν ωστόσο η έγκυος ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα κριτήρια, η εξέταση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί νωρίτερα, ώστε μέσω της πιο έγκαιρης παρέμβασης να ελαχιστοποιηθούν οι επιπλοκές του διαβήτη.
Ποιες βλάβες προλαμβάνει η θεραπεία;
Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, ο διαβήτης κύησης μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα επιπλοκών για εσάς και το μωρό σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού.
Αρχικά, αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης προεκλαμψίας και πρόωρου τοκετού. Γυναίκες με διαβήτη κύησης γεννούν μωρά με μεγάλο σωματικό βάρος (μακροσωμία), κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία προώθησης του εμβρύου από τη γεννητική οδό κι επομένως στον τραυματισμό του. Επίσης, αμέσως μετά τη γέννηση μπορεί το νεογνό να εμφανίσει υπογλυκαιμία.
Υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις;
Εάν αναπτύξετε διαβήτη κύησης, δεν σημαίνει ότι είχατε σακχαρώδη διαβήτη πριν από την εγκυμοσύνη σας ή ότι θα έχετε μετά. Αλλά η εμφάνισή του αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτύξετε διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον.
Επιπρόσθετα, ο διαβήτης κύησης συσχετίζεται στενά με άλλους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου όπως η δυσλιπιδαιμία, η υπέρταση και η υπερινσουλιναιμία. Το παιδί, αντίστοιχα, διατρέχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας, διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων στη μετέπειτα ζωή του (συνηθέστερα στην εφηβεία).
Τι θεραπεία προσφέρεται για το διαβήτη κύησης;
Εάν έχετε διαβήτη κύησης, οι πιθανότητες να έχετε προβλήματα με την εγκυμοσύνη σας μπορούν να μειωθούν ελέγχοντας τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
Ο θεράπων ιατρός θα συνταγογραφήσει έναν μετρητή γλυκόζης, ώστε να μπορείτε να παρακολουθείτε εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας είναι φυσιολογικά. Θα σας δοθεί επίσης κατάλληλα προσαρμοσμένη διαιτητική αγωγή. Επιπλέον, θα σας συσταθεί να αυξήσετε τη σωματική σας δραστηριότητα – εφόσον δεν υπάρχουν μαιευτικές αντενδείξεις.
Εάν όμως αυτές οι αλλαγές δεν μειώσουν αρκετά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, θα χρειαστεί να πάρετε και φαρμακευτική θεραπεία – ενέσεις ινσουλίνης. Θα παρακολουθείστε επίσης πιο στενά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού σας, για τυχόν πιθανά προβλήματα.
Εάν έχετε διαβήτη κύησης, είναι καλύτερο να γεννήσετε πριν από τις 41 εβδομάδες. Εάν ο τοκετός δεν μπορεί να ξεκινήσει φυσιολογικά μέχρι αυτή τη στιγμή, μπορεί να συστηθεί πρόκληση τοκετού ή καισαρική τομή, εφόσον ο θεράπων ιατρός έχει ανησυχίες για την υγεία σας ή του μωρού σας ή εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας δεν έχουν ελεγχθεί καλά.
Εξυπακούεται ότι εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση διαβήτη κύησης, προτού ακόμα μείνετε έγκυος θα πρέπει να ακολουθήσετε μια δίαιτα χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και πλούσια σε φυτικές ίνες, με ισοκατανεμημένα γεύματα που περιλαμβάνουν όλες τις ομάδες των θρεπτικών συστατικών.
