«I have nothing against Chinese», μου είπε ένα παιδί στην Κέρκυρα, «but let them talk Chinese in China and let us talk Greek in Greece. Why should we learn Chinese?».

Μάλιστα! Δίκιο έχει! Τι να πω περισσότερο; Τι να απαντήσω; Το επιχείρημα είναι τέλειο… Απλώς, αναρωτιέμαι, αφού πρέπει να μιλάμε ελληνικά στην Ελλάδα, γιατί μου το είπε στα αγγλικά; Γιατί εξαιρούνται τα αγγλικά;

«Δεν είναι καθόλου το ίδιο! Όλος ο κόσμος μιλάει αγγλικά! Είναι χρήσιμα τα αγγλικά! Δεν μπορούμε να ζήσουμρ χωρίς αυτά!»

Σωστά. Μα παλιά, όλος ο κόσμος μιλούσε λατινικά. Παλιά όλος ο κόσμος μιλούσε γαλλικά. Και σ’ έναν αιώνα όλος ο κόσμος μπορεί να μιλάει κινεζικά… Δεν είναι παρά μια γλώσσα που είναι χρήσιμη και καλή αυτή καθαυτή. Κάθε φορά, ο επιβαλομένος από μια lingua franca γλωσσικός ιμπεριαλισμός δεν είναι παρά η συνέπεια ενός οικονομικού και πολιτικού ιμπεριαλισμού. Μαθαίνουμε την παγκόσμια γλώσσα πρώτα για υλικά ενδιαφέροντα: το εμπόριο και την μετακίνηση. Μα, λοιπόν, αν δεχόμαστε την κυριαρχία της γλώσσας αυτής και αν μαθαίνουμε μια γλώσσα μόνο για υλικούς λόγους, δεν είμαστε σαν σκλάβοι;;; – Αλλά ευτυχώς υπάρχουν άλλες γλώσσες για την ελευθερία… – Ποιές παραδείγματι; – Ας πούμε… τα ελληνικά! – Γιατί; – Μα φανερό είναι, φίλε μου! Ακόμα και αν δεν είναι η γλώσσα της οικονομίας, είναι η γλώσσα της κουλτούρας και του πολιτισμού, η γλώσσα των ιδεών και της φιλοσοφίας! Χωρίς υλικά οφέλη· όλο το ενδιαφέρον είναι διανοητικό και πνευματικό!

– Τι ηλίθιος είμαι! Of course! Γι’ αυτό έμαθα τα ελληνικά! Και χάριν αυτής ανακάλυψα τόσα πράγματα: αφού τα αρχαία ελληνικά είναι πολύ διαφορετικά από τα γαλλικά και πολύ πλούσια, άνοιξα το μυαλό μου προς έναν άλλο διανοητικό κόσμο… Μα, δεν τα κατάλαβα όλα. Να μου πεις: τα κινεζικά λοιπόν; – Τί με τα κινεζικά; – Ένας αρχαιότερος από την Ελλάδα πολιτισμός, μια κουλτούρα που κόβει την ανάσα, μια τόσο διαφορετική γλώσσα και ένας τόσο παράξενος κόσμος, μια έξοχη φιλοσοφία, εκθαμβωτική φιλολογία και τέχνες, αυτή η απίστευτη ποίηση και η ομορφιά της καλλιγραφίας! Άραγε, όλα αυτά και τα χίλια ιδεογράμματά τους δεν αξίζουν τίποτα εν συγκρίσει με τα είκοσι τέσσερα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου; Κι εγώ, μήπως δεν θα γινόμουν πιο έξυπνος αν μάθαινα τα κινεζικά; Δεν έχει ‘‘διανοητικά και πνευματικά’’ ενδιαφέροντα; Αυτό θα ήταν αστείο αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνη και ψευδής η θέση του ελληνικού μονοπωλίου στην σκέψη και η αλήθεια είναι ότι όσοι το ισχυρίζονται δεν ξέρουν ακόμα και την δική τους ιστορία: όπως πολλές άλλες κουλτούρες, είναι και αυτή πολυπολιτισμική, τόσο η σύγχρονη όσο και η αρχαία Ελλάδα! Αυτή η ινδοευρωπαϊκή γλώσσα έχει ρίζες στα ανατολικά· το ελληνικό αλφάβητο κατάγεται από το φοινικικό· η αρχαία θρησκεία έχει σχέσεις με άλλες θρησκείες, η λατρεία του Διονύσου και της Κυβέλης και τα μυστήρια έχουν την πηγή τους στην Ασία· οι κλασσικές τέχνες δέχτηκαν την επιρροή της Αιγύπτου· οι επιστήμες και η φιλοσοφία έχουν χρέος προς τη Μεσοποταμία· και σχετικά με την πολιτική και την οικονομία, Έλληνες όπως ο Ξενοφώντας θαύμαζαν το περσικό βασίλειο, ώστε του φαινόταν ένα υπόδειγμα για την Αθήνα…

Για μένα η Ελλάδα είναι ένα σταυροδρόμι, ένας χώρος ανταλλαγής και συνάντησης ανάμεσα στην Ασία και την Ευρώπη, στο παρελθόν και το μέλλον. Ο ελληνικός πολιτισμός ακτινοβόλησε σε όλες τις κατευθύνσεις και δέχτηκε χιλιάδες επιρροές από τις όποιες έφτιαξε κάτι καινούργιο και δικό του. Και κάπως έτσι θυμάμαι ξαφνικά εκείνο το ελληνοβουδιστικό βασίλειο στη Βακτριανή: εκεί τα αγάλματα, πρωτότυπα και εντυπωσιακά, αναμειγνύουν την κλασική τέχνη και την ινδική. Σε τρεις χιλιάδες χρόνια της ιστορίας της, δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο η Ελλάδα αλλά χίλια. Γιατί Ελλάδα είναι και ο ορθόδοξος βυζαντινός χριστιανισμός. Ελλάδα είναι και ο τρόπος που δέχτηκε τις σλαβικές η τουρκικές επιρροές στη δική της κουζίνα, στα ρούχα και στη μουσική. Ελλάδα είναι, δυστυχώς, και ο σύγχρονος ρατσισμός και φασισμός, η πολιτική διαφθορά και ο αναρχισμός. Αν η ελληνική φιλοσοφία είναι, όμως, μια σκέψη στον άνθρωπο, όπως το νομίζω, αυτό αποτελεί μια πρόσκληση για την πολυπολιτισμικότητα. Γιατί αυτό που είναι ο άνθρωπος, δεν μπορούμε να το καταλάβουμε χωρίς να ανακαλύψουμε όλη την ποικιλία της ζωής του, και αυτό που είναι η αλήθεια, δεν μπορούμε να το ξέρουμε αν μένουμε κλειστοί στην παγίδα της ελληνικής λογικής και γλώσσας και αν δεν καταλαβαίνουμε τα δικά μας λάθη μαθαίνοντας άλλες γλώσσες. Λοιπόν, μάλιστα! έχει ένα διανοητικό και πνευματικό ενδιαφέρον για εμάς τους Γάλλους να μαθαίνουμε τα αρχαία ελληνικά, αφού είναι ξένα, όπως για όλες τις γλώσσες είναι τα κινεζικά. Αυτό το ενδιαφέρον ήταν γραμμένο όχι πολύ μακριά από το ‘‘κέντρο του κόσμου’’ στο ναό των Δελφών: «Γνῶθι σεαυτόν». Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να νομίζουν ότι σημαίνει ένα κλείσιμο στον εαυτό σου, στον δικό του ομφαλό η στον ομφαλό του κόσμου, δηλαδή στην Ελλάδα, στους Δελφούς: έναν ατομικό και εθνικό εγωκεντρισμό. Εγώ από το να κλείνω τα μάτια μου και τα αυτιά μου, προτιμώ να υπακούω τον Σωκράτη, ο όποιος έλεγε ότι, όπως το μάτι βλέπει τον εαυτό του σε ένα άλλο μάτι, έτσι και η ψυχή βλέπει τον εαυτό της σε μια άλλη ψυχή. Και έτσι μπορούμε να καταλαβαίνουμε την δική μας γλώσσα μόνο ακούγοντας και μαθαίνοντας μια άλλη, ξένη και πολύ πιο διαφορετική γλώσσα· έτσι μπορούμε και να ανακαλύψουμε τη δική μας ταυτότητα, ανακαλύπτοντας άλλες κουλτούρες. Αυτό ήθελα να πω σε αυτό το μεγάλο άρθρο: για μένα έναν Γάλλο, έναν ξένο, η Ελλάδα ήταν από την παιδική μου ηλικία μια πρόσκληση και άνοιξη στην πολυπολιτισμικότητα.

Ο Florian Audureau είναι ένας Γάλλος από ένα κοσμοπολιτικό νησί στον Ινδικό Ωκεανό που λέγεται La Réunion (Η Επανένωση).