Μεγάλη πανευρωπαϊκή μελέτη στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα ήρθε πριν λίγες μέρες να μας βάλει για άλλη μια φορά σε σκέψη σε σχέση με τη διατροφή μας. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και κυρίως επεξεργασμένου αυξάνει τη θνησιμότητα. Ο πλέον αρμόδιος για να μας απαντήσει σε όλες μας τις απορίες είναι ο κ. Δημήτρης Τριχόπουλος, ακαδημαϊκός και καθηγητής στο Χάρβαρντ, καθώς συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα.

Κύριε Τριχόπουλε, τι ακριβώς έδειξε η έρευνα;
Έδειξε ότι η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, και μάλιστα επεξεργασμένου όπως είναι τα αλλαντικά (μπέικον, λουκάνικα κ.λπ.), αυξάνει την πρώιμη θνησιμότητα, κυρίως από στεφανιαία νόσο και δευτερευόντως από κακοήθεις νεοπλασίες. Να επισημάνω ότι αυτό δεν είναι νέο εύρημα. Το καινούργιο είναι ότι πρόκειται για πολύ μεγάλη εργασία, η οποία έγινε σε μεγάλο δείγμα πληθυσμού και διήρκεσε πολλά χρόνια. Επιπλέον, είναι σημαντικό το γεγονός ότι η έρευνα διεξήχθη σε ευρωπαϊκές χώρες και αυτό έχει μια άλλη αξία για εμάς, γιατί καλύπτει και τα δικά μας δεδομένα. Επιπλέον, πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν είναι μόνο η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος που δημιουργεί το πρόβλημα, αλλά και η επεξεργασία του όταν γίνεται αλλαντικό (μεγάλη περιεκτικότητα αλατιού), ακόμη και η προετοιμασία του με το ψήσιμο ή το κάπνισμα, δεδομένου ότι έτσι αναπτύσσονται ουσίες (π.χ. πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες) με δυνητικά βλαπτικές συνέπειες.
Ποια είναι η ταυτότητα της έρευνας;
Στην εν λόγω έρευνα συμμετείχαν περίπου μισό εκατομμύριο Ευρωπαίοι ηλικίας 35 έως 65 ετών, μεταξύ των οποίων και Έλληνες. Όλοι αυτοί παρακολουθούνταν από τους επιστήμονες επί 13 χρόνια και διαπιστώθηκε ότι όσοι έτρωγαν καθημερινά πάνω από 160 γρ. επεξεργασμένου κρέατος είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σύντομα σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν πολύ λιγότερο (έως 20 γρ. την ημέρα).
Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της πιο δυτικού τύπου διατροφής στη χώρα μας;
Αυτή η στροφή είχε ως αποτέλεσμα η χώρα μας από την 1η θέση που κατείχε διεθνώς πριν 40 χρόνια στο προσδόκιμο ζωής να κυλήσει στην 8η θέση. Στην Ευρώπη, οι Έλληνες βρίσκονται στην 4η θέση κατάταξης σε ό,τι αφορά το προσδόκιμο υγιούς ζωής.
Τι μας συμβουλεύετε, λοιπόν, σχετικά με το εν λόγω θέμα;
Στη δική μου γενιά τρώγαμε κρέας 1-2 φορές την εβδομάδα (οι πιο εύπορες οικογένειες), τώρα υπάρχουν παιδιά που τρώνε κάθε μέρα. Το κόκκινο κρέας, δηλαδή, δεν πρέπει να καταναλώνεται σε καθημερινή βάση. Το ιδανικό είναι να ακολουθούμε την παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή. Δεν έχω μονομανία με τη μεσογειακή διατροφή, αλλά η αλήθεια είναι ότι το λίκνο της είναι η Ελλάδα. Είναι μια διατροφή που βασίζεται σε φυτικά προϊόντα, όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά, ελαιόλαδο, και σε λίγο κρασί, που και αυτό είναι φυτικό προϊόν. Τονίζω, όμως, ότι η μεσογειακή διατροφή δεν απαγορεύει τη μετρημένη κατανάλωση κρέατος, ούτε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Απλώς λέει να τα περιορίσει κανείς αναλογικά. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα.
Πριν λίγες ημέρες άλλη μια σημαντική έρευνα δημοσιεύτηκε στο «New England Journal of Medicine», η οποία εξαίρει τη μεσογειακή διατροφή.
Πράγματι, πρόκειται για μια ισπανική έρευνα, την οποία μάλιστα θεωρώ εξαιρετικά σημαντική. Εστιάζει στα πλεονεκτήματα της μεσογειακής διατροφής και κατεξοχήν αυτής που βασίζεται στο ελαιόλαδο. Οι επιστήμονες συνέκριναν πληθυσμό που ακολουθούσε μεσογειακή διατροφή και κατανάλωνε λάδι και πληθυσμό που ακολουθούσε διατροφή χαμηλή σε ζωικά λιπαρά, κάτι που οι ειδικοί συνιστούσαν πριν από μερικά χρόνια. Τελικά ήταν τόσο ισχυρά τα πλεονεκτήματα που προέκυπταν από την κατανάλωση ελαιολάδου και γενικότερα από τη μεσογειακή διατροφή, που οι ερευνητές σταμάτησαν τη διαδικασία, καθώς κατάλαβαν ότι δεν είχε νόημα πια να συνεχιστεί. Ήταν ξεκάθαρη η μείωση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα.