Εντελώς τυχαία, σερφάροντας στο Ίντερνετ, έπεσα πάνω σε ένα βίντεο στο οποίο κάποιος ειδικός έκανε επίδειξη μιας αναπνευστικής τεχνικής για την αντιμετώπιση του άσθματος. Διαβάζοντας τα σχόλια των επισκεπτών, ανακάλυψα ότι πολλοί δήλωναν πως βοηθήθηκαν από τη συγκεκριμένη τεχνική, στην οποία είχαν αναφερθεί με εκτενές ρεπορτάζ και οι «New York Times», με θετικά και πάλι σχόλια. Καθώς αντιμετωπίζω αναπνευστικά προβλήματα (αλλεργικό άσθμα), αποφάσισα να βρω περισσότερες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη μέθοδο και να διαπιστώσω και ο ίδιος την αποτελεσματικότητά της. Μόλις είχα, λοιπόν, μια κρίση άσθματος, εφάρμοσα την τεχνική και διαπίστωσα ότι, πράγματι, λειτουργεί, τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση. Η μέθοδος του ρώσου γιατρού Buteyko στην οποία αναφερόμαστε, διδάσκεται και εφαρμόζεται σε πολλές χώρες παγκοσμίως.

Μια ανάσα από τις παθήσεις
Από τις κλινικές έρευνες του Buteyko διαπιστώθηκε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι άνθρωποι εισπνέουμε 3 έως και 5 φορές παραπάνω λίτρα αέρα από όσο πραγματικά χρειαζόμαστε (δηλαδή 20 αντί για 4 λίτρα αέρα το λεπτό). Αυτό αποδίδεται από τους ερευνητές κυρίως στο άγχος, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την παχυσαρκία, σε διάφορες αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα, αλλά και στη λανθασμένη αντίληψη ότι σωστή αναπνοή είναι η βαθιά αναπνοή. Όσο, όμως, πιο βαθιά και γρήγορα αναπνέουμε, τόσο πιο χαμηλά πέφτουν τα επίπεδα του CO2, που σε φυσιολογικές ποσότητες είναι απαραίτητο για τον οργανισμό μας. Οι ειδικοί της μεθόδου αυτής υποστηρίζουν ακόμη ότι, αναπνέοντας περισσότερο αέρα, στην ουσία φτάνει λιγότερο οξυγόνο στα κύτταρα του οργανισμού μας. Η λανθασμένη αναπνοή, σύμφωνα με τον Buteyko, είναι η αιτία για περισσότερες από 200 παθήσεις.
Πώς λειτουργεί η μέθοδος Buteyko Η μέθοδος Buteyko έχει στόχο τη ρύθμιση της αναπνοής, που επιτυγχάνεται με τον έλεγχο της συχνότητας, αλλά και του βάθους της. Η μέθοδος λειτουργεί ως εξής: Επαναφέροντας το CO2 στα φυσιολογικά επίπεδα, ρυθμίζεται το pH του αίματος και επιτυγχάνεται διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων, εξασφαλίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο καλύτερη αιμάτωση όλων των ιστών του σώματος. Η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος επαναφέρει στο φυσιο­λογικό τα επίπεδα οξυγόνου στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτό εμφανίζουν βελτίωση όλες οι αναπνευστικές παθήσεις και λει­τουργεί καλύτερα ολόκληρος
ο οργανισμός.

Η άσκηση αναπνοής Buteyko σταματά τη δύσπνοια μέσα σε 5-10 λεπτά

Πού βοηθά
Η μέθοδος αναπνοής Buteyko μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υγείας του οργανισμού μας, αλλά άμεσα και απτά αποτελέσματα παρατηρούνται κυρίως στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, όπως:
• Ρινίτιδα.
• Άσθμα.
• Χρόνια βρογχίτιδα.
• Ιγμορίτιδα.
• Ροχαλητό/άπνοια κατά τον ύπνο.
• Ρινικοί πολύποδες.
• Αναπνευστικές διαταραχές που σχετίζονται με το στρες, τις κρίσεις πανικού κ.ά.

Πώς η μέθοδος αντιμετωπίζει μια κρίση άσθματος
Ένας ασθματικός σε μια κρίση εισ­πνέει έως και 30 φορές το λεπτό, ενώ ο φυσιολογικός άνθρωπος συνήθως δεν υπερβαίνει τις 12-15 αναπνοές το λεπτό. Η μείωση της συχνότητας και του βάθους της αναπνοής επαναφέρει στο φυσιολογικό τα επίπεδα του CO2 και σε δεύτερη φάση τα επίπεδα οξυγόνου στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν οι μύες των βρόγχων και να υποχωρούν οι σπασμοί. Η εφαρμογή της άσκησης αναπνοής Buteyko συνήθως σταματά τη δύσπνοια μέσα σε 5-10 λεπτά, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί. Ωστόσο, η άσκηση πρέπει να γίνεται με τη βοήθεια κάποιου που ήδη τη γνωρίζει. Ίσως στην αρχή να δυσκολευτείτε, μετά όμως από 2-3 λεπτά, καθώς ρυθμίζεται η αναπνοή, θα νιώσετε πιο άνετα. Με την εμφάνιση, λοιπόν, των πρώτων συμπτωμάτων, οι υποστηρικτές της μεθόδου προτείνουν τα εξής:
• Πάρτε μία κανονική εισπνοή και έπειτα εκπνεύστε φυσιολογικά. Οι εισπνοές-εκπνοές πρέπει να γίνονται πάντα από τη μύτη.
• Στη συνέχεια, κρατήστε την αναπνοή σας (προαιρετικά, αν σας βολεύει, και τη μύτη σας) για 3-5 δευτερόλεπτα.
• Συνεχίστε να αναπνέετε κανονικά για 10-15 δευτερόλεπτα και επαναλάβετε την άσκηση. Κανονικά, τα συμπτώματα πρέπει να περάσουν σε 5 λεπτά.
Σημείωση Μην κάνετε την άσκηση χωρίς την επίβλεψη ειδικού.

Κάντε το τεστ αναπνοής
Για να διαπιστώσετε αν αναπνέετε σωστά, κάντε το τεστ Buteyko, που γίνεται με το κράτημα της αναπνοής, τη λεγόμενη «παύση». Μετά από μία φυσιολογική εκπνοή, κλείνουμε τη μύτη και χρονομετρούμε τη διάρκεια της «παύσης», μέχρι την εμφάνιση της πρώτης δυσκολίας, όπου και σταματάμε την άσκηση για τον έλεγχο της αναπνοής. Η διάρκεια «παύσης» 60 δευτερολέπτων είναι ο «δείκτης» της σωστής αναπνοής. Όσο μεγαλύτερη διαφορά έχουμε από τα 60 δευτερόλεπτα, τόσο απέχουμε αναλογικά από τη σωστή αναπνοή. Αν αναπνέετε σωστά, θα πρέπει να είστε σε θέση να κρατήσετε την αναπνοή σας 40-60 δευτερόλεπτα μετά από εκπνοή. Οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο, διακόπτουν τον έλεγχο της αναπνοής περίπου στα 20 δευτερόλεπτα. Όσοι μάλιστα έχουν «έλεγχο παύσης» κάτω από τα 10 δευτερόλεπτα, είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίζουν ήδη κάποιο πρόβλημα υγείας και καλό θα ήταν να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό.

Από… τη Ρωσία με αγάπη
Η μέθοδος Buteyko αναγνωρίστηκε επίσημα από την Ιατρική Ακαδημία της Σοβιετικής Ένωσης το 1983, μετά από κλινικές έρευνες 30 ετών του ρώσου γιατρού Κonstantin P. Buteyko. Σιγά-σιγά η μέθοδος εξαπλώθηκε και άρχισε να εφαρμό­ζεται σε πολλές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, βοηθώντας χιλιάδες ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα. Στην Ελ­λάδα, με τη μέθοδο Buteyko ασχολείται ο Σύλλογος
Υποστηρικτών Προληπτικής Ιατρικής στη Θεσσαλονίκη, που κάνει δωρεάν ενημέρωση.

5 καίριες ερωτήσεις

Έχει παρενέργειες;
Η μέθοδος Buteyko βασίζεται στη φυσιολογία της αναπνοής και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να εμφανίσει ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Μπορεί, όμως, να παρουσιαστούν αντιδράσεις αποτοξίνωσης (λ.χ. ζάλη) από την απότομη αλλαγή του μεταβολισμού, λόγω της προσαρμογής του οργανισμού στις νέες συνθήκες.
Πότε αντενδείκνυται;
Καλό είναι να αποφεύγεται η εφαρμογή της μεθόδου αναπνοής Buteyko σε περιπτώσεις ψυχικών διαταραχών.
Συνήθως πόσες συνεδρίες χρειάζονται;
Αυτό εξαρτάται από την κάθε περίπτωση. Βελτίωση μπορεί να παρατηρηθεί από την πρώτη ώρα μέχρι και την πρώτη εβδομάδα, αλλά η αποτελεσματικότητα της θεραπείας εξαρτάται από το πόσο συχνά την εφαρμόζει κανείς. Συνήθως απαιτούνται τουλάχιστον 4 ωριαίες συνεδρίες, ενώ το κόστος κάθε συνεδρίας ανέρ­χεται περίπου στα 20 €.
Μπορεί να γίνει από όλους ανεξαρτήτως ηλικίας;
Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί από όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας, από 5-6 ετών έως και σε ηλικίες άνω των 80 ετών.
Μπορεί να γίνει παράλληλα με τη συμβατική θεραπεία;
Η μέθοδος αναπνοής Buteyko μπορεί να εφαρμοστεί παράλληλα με κάθε μορφής συμβατική θεραπεία. Η εφαρμογή της αναπνοής δεν προϋποθέτει διακοπή της θεραπευτικής αγωγής. Ο γιατρός και μόνον αυτός μπορεί να αποφασίσει ενδεχόμενη σταδιακή μείωση των φαρμάκων, ανάλογα με τη βελτίωση που παρουσιάζει η υγεία του εκάστοτε ασθενούς.

Τα σχόλια των πνευμονολόγων

Τάσος Τσάτσος, πνευμονολόγος
«Ως θεωρία και μηχανισμός φυσιολογίας η μέθοδος είναι σωστή, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι λειτουργεί πάντα, ιδιαίτερα σε ασθενείς με σοβαρό πρόβλημα. Ακούγονται θετικά τα σχόλια, αλλά σίγουρα δεν φαίνεται να υπάρχουν στοιχεία πλήρους αποδοχής από επίσημους επιστημονικούς ιατρικούς φορείς. Τέλος, εκτιμώ ιδιαίτερα σοβαρά το γεγονός ότι τελικά αφήνεται πλήρως η δυνατότητα στο γιατρό να εφαρμόζει συνδυαστικά τη μέθοδο αυτή μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή, που εξακολουθεί κατά την άποψή μου να αποτελεί την κορωνίδα της αντιμετώπισης των ασθενειών αυτών. Αν τελικά μιλάμε απλώς για εκμάθηση τρόπου αναπνοής, δεν νομίζω ότι θα έβλαπτε κανέναν… Από ’κεί και πέρα, όμως, για όλα τα άλλα είμαι επιφυλακτικός».

Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. άσθμα), οι άνθρωποι εισπνέουμε παραπάνω αέρα από όσο χρειαζόμαστε. Η λανθασμένη αναπνοή ευθύνεται για περισσότερες από 200 παθήσεις


Νικόλαος Παπανικολάου, πνευμονολόγος
«Η τεχνική αυτή, όπως φαίνεται, συμβαδίζει εν μέρει με τον τρόπο αναπνοής που πρέπει να εφαρμόζει ένας ασθματικός σε μια κρίση, ο οποίος, παρά τον πανικό του, πρέπει να αναπνέει αργά και ήρεμα. Αυτό που προτείνουμε οι πνευμονολόγοι είναι να παίρνει αργές εισπνοές από τη μύτη και να εκπνέει αργά, με ημίκλειστα χείλη. Τώρα, το να κρατάς λίγο χρόνο την αναπνοή ίσως να βοηθά, με την έννοια ότι συμβάλλει στη χαλάρωση του ασθενούς. Σε καμία, όμως, περίπτωση οι τεχνικές αναπνοής δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη χρήση των αντιασθματικών φαρμάκων».

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Τάσο Τσάτσο, πνευμονολόγο, τον κ. Νικόλαο Παπανικολάου, ειδικό παθολόγο-πνευμονολόγο, υπεύθυνο του Εργαστηρίου Αναπνοής της «Ευρωκλινικής Αθηνών», τον κ. Μιχάλη Κυριακίδη, φυσικοπαθητικό, πτυχιούχο Ιατρικής, ρεφλεξολόγο, πρόεδρο του Σωματείου Ελλήνων Ρεφλεξολόγων και του Πανελλήνιου Επαγγελματικού Σωματείου Ρεφλεξολόγων, και το Σύλλογο Υποστηρικτών Προληπτικής Ιατρικής.