Η πνευμονία, είναι μια απειλητική για τη ζωή αναπνευστική λοίμωξη και αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, δεν της δίνουμε τη δέουσα σημασία, ίσως γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα χτυπήσει τη δική μας πόρτα ή ότι ακόμα και αν συμβεί δεν είναι και τόσο σοβαρή νόσος. Παγκοσμίως, επιβαρύνει οικονομικά τις οικογένειες, τις τοπικές κοινωνίες και τις κυβερνήσεις. Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 10,1 δις ευρώ ετησίως.
Τι την προκαλεί
Τα κυριότερα αίτια της πνευμονίας είναι τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες.
Τα βακτήρια: Το συνηθέστερο βακτηριακό αίτιο της πνευμονίας είναι ο στρεπτόκοκκος (Streptococcus pneumoniae), επίσης γνωστός ως πνευμονιόκοκκος, που αποτελεί μείζον αίτιο ασθένειας και θανάτου σε παιδιά και ενηλίκους παγκοσμίως. Άλλα βακτήρια που μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία είναι ο «χρυσίζων σταφυλόκοκκος», αλλά και τα βακτήρια Klebsiella pneumoniae, Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae και ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας τύπου β.
Οι ιοί: Η πνευμονία μπορεί επίσης να οφείλεται σε αναπνευστικούς ιούς, όπως οι ιοί της γρίπης, ο αδενοϊός και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV).
Οι μύκητες: Στα βρέφη που έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV, ο μύκητας Pneumocystis jirovecii αποτελεί ένα από τα συνηθέστερα αίτιά της.
Ποιοι είναι οι τύποι της
Πνευμονία της κοινότητας (ΠΚ): Είναι ο συνηθέστερος τύπος πνευμονίας και οφείλεται συνήθως σε βακτήρια ή ιούς, ωστόσο το πιο συχνό βακτηριακό αίτιο είναι ο πνευμονιόκοκκος.
Πνευμονία σχετιζόμενη με χώρους παροχής φροντίδας υγείας (HCAP): Αυτή η πνευμονία προσβάλλει άτομα που βρίσκονται σε χώρους παροχής φροντίδας υγείας εκτός νοσοκομείων, όπως γηροκομεία, κέντρα αιμοκάθαρσης και εξωτερικά ιατρεία.
Ενδονοσοκομειακή πνευμονία (HAP): Η ενδονοσοκομειακή πνευμονία αφορά συγκεκριμένα ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομείο για άλλο αίτιο.
Πνευμονία από εισρόφηση: Οφείλεται στην είσοδο τροφής, υγρών ή σάλιου στους πνεύμονες.
Πώς μεταδίδεται
Τα άτομα που είναι φορείς ιών που προκαλούν πνευμονία ή του βακτηρίου του στρεπτόκοκκου στη ρινική κοιλότητα και στον φάρυγγα μπορούν να μολύνουν άλλους μέσω του αέρα με το φτέρνισμα ή τον βήχα.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Η ηλικία αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου. Κυρίως από τα 50 και μετά, το ανοσοποιητικό σύστημα καθίσταται ολοένα και λιγότερο ικανό να μας προστατεύει από πιθανές ασθένειες. Επιπρόσθετοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο νόσησης είναι ο διαβήτης, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.), το κάπνισμα, ο αλκοολισμός, το κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα και διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες.
SOS
Οι χρόνιοι καπνιστές ανήκουν στις πλέον ευπαθείς ομάδες κινδύνου, γι’ αυτό και δεν πρέπει να αμελούν τον εμβολιασμό τους.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω πνευμονία
Τα συμπτώματα της πνευμονίας κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το αν η πνευμονία είναι βακτηριακής ή ιογενούς αιτιολογίας. Συμπτώματα που συσχετίζονται συνήθως με τη βακτηριακή πνευμονία είναι:
* Υπερβολική εφίδρωση.
* Υψηλός πυρετός, τρόμος και ρίγη.
* Θωρακικό άλγος κατά την αναπνοή ή τον βήχα.
* Βήχας με φλέμα που επιμένει ή επιδεινώνεται.
* Χείλη και νύχια που εμφανίζουν κυάνωση λόγω έλλειψης οξυγόνου στο αίμα.
Άλλα συμπτώματα της πνευμονίας είναι: Πυρετός, ξηρός βήχας, κεφαλαλγίες, μυαλγία, αδυναμία.
Η διάγνωση
Η πνευμονία μπορεί να διαγνωστεί με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων κλινική εξέταση, ακτινογραφίες θώρακος και εξετάσεις αίματος.
Γρίπη και πνευμονία
Υπάρχει ένας αναγνωρισμένος συσχετισμός ανάμεσα στην πνευμονιοκοκκική πνευμονία και τη γρίπη, ενώ η γρίπη μπορεί να λειτουργεί ως προδιαθεσικός παράγοντας για την εκδήλωση της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι ενήλικοι να εμβολιάζονται τόσο κατά της γρίπης όσο και κατά της πνευμονιοκοκκικής νόσου. Πρέπει να σημειωθεί ότι η πνευμονιοκοκκική πνευμονία μπορεί να εκδηλωθεί ανά πάσα στιγμή, ακόμη και αν δεν έχει προηγηθεί γρίπη.
Η θεραπεία
Όταν υπάρχει ισχυρή υποψία πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας ή με το που θα γίνει η διάγνωση, η θεραπεία πρέπει να ξεκινά αμέσως, δεδομένου ότι η νόσος μπορεί να έχει ταχεία εξέλιξη. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν συνήθως αντιβιοτικά, όπως οι πενικιλίνες, οι κεφαλοσπορίνες ή η βανκομυκίνη, ανάλογα με τη σοβαρότητα της πνευμονίας και τον βαθμό ανθεκτικότητας του βακτηρίου στα αντιβιοτικά.
——————-
World Health Organization (WHO). Media centre: The top 10 causes of death. Fact sheet N°310. Updated May 2014. Available at: http://who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/. Accessed September 25, 2014.
World Health Organization (WHO). Immunization, vaccines and biologicals. Pneumococcal vaccines. April 2003. Wkly Epidemiol Rec. 2003;78(14):97-120.
Centers for Disease Control and Prevention. Pneumococcal disease: clinical features. Page last updated: June 6, 2013. Available at: http://www.cdc.gov/pneumococcal/clinicians/clinical-features.html. Accessed September 25, 2014.
World Health Organization (WHO). Pneumonia fact sheet. Fact sheet N°331. Reviewed November 2013. Available at: www.who.int/mediacentre/factsheets/fs331/en/. Accessed September 25, 2014.
World Pneumonia Day.org. Pneumonia facts and figures. Available at: http://worldpneumoniaday.org/wp-content/uploads/2012/11/WPD_2012_Global_Pneumonia_Factsheet.pdf. Accessed September 25, 2014.
National Heart Lung and Blood Institute. What is pneumonia? March 01, 2011. Available at: http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/pnu/pnu_all.html. Accessed September 25, 2014.
World Health Organization (WHO). 23-valent pneumococcal polysaccharide vaccine. WHO Position Paper. Wkly Epidemiol Rec. 2008;83(42):373-384.
Centers for Disease Control and Prevention. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) information for clinicians. 2005. Available at: http://emergency.cdc.gov/disasters/disease/mrsaclinicians.asp. Accessed January 21, 2011.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Klebsiella pneumoniae in healthcare settings. Page last updated: August 27, 2012. Available at: www.cdc.gov/HAI/organisms/klebsiella/klebsiella.html. Accessed September 25, 2014.
Medline Plus. Atypical pneumonia. Update Date: 8/30/2012. Available at: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000079.htm. Accessed September 25, 2014.
McCullers JA. Insights into the interaction between influenza virus and pneumococcus. Clin Microbiol Rev. 2006;19(3):571-582.
National Heart, Lung, and Blood Institute. Types of pneumonia. March 1, 2011. Available at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/pnu/types.html. Accessed September 19, 2014.
Mandell LA, Wunderink RG, Anzueto A, et al. Infectious Diseases Society of America/American Thoracic Society consensus guidelines on the management of community-acquired pneumonia in adults. Clin Infect Dis. 2007;44(Suppl 2):S27-S72.
IOM (Institute of Medicine). 2013. Ranking vaccines: A prioritization software tool: Phase II: Prototype of a decision-support system. Washington, DC: The National Academies Press.
American Thoracic Society and the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the management of adults with hospital-acquired, ventilator-associated, and healthcare-associated pneumonia. Am J Resp Crit Care Med. 2005;171:389-390,393-394.
Weinberger B, Herndler-Brandstetter D, Schwanninger A, et al. Biology of immune responses to vaccines in elderly persons. Clin Infect Dis. 2008;46:1078-1084
American Lung Association. Pneumonia fact sheet. Available at: http://www.lung.org/lung-disease/influenza/in-depth-resources/pneumonia-fact-sheet.html . Accessed June 7, 2013.
American Lung Association. Pneumonia fact sheet. Symptoms, diagnosis and treatment. Available at: http://www.lungusa.org/lung-disease/pneumonia/symptoms-diagnSsis-and.html. Accessed July 2, 2013.
Mayo Clinic. Pneumonia causes. May 21, 2013. Available at: http://www.mayoclinic.com/health/pneumonia/DS00135/DSECTION=causes. Accessed September 25, 2014.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Yellow book chapter 3: infectious diseases related to travel. Page last updated: August 01, 2013. http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2012/chapter-3-infectious-diseases-related-to-travel/pneumococcal-disease-streptococcus-pneumoniae. Accessed September 25, 2014.
World Health Organization (WHO). 10 facts on immunization. April 2012. Available at http://www.who.int/features/factfiles/immunization/en/index.html. Accessed August 20, 2014.
Welte T, Torres A, Nathwani D. Clinical and economic burden of community-acquired pneumonia among adults in Europe. Thorax. 2012. 67: 71–79
ERS Whitebook. Chapter 18. Acute lower respiratory infections. Available at: http://www.erswhitebook.org/chapters/acute-lower-respiratory-infections/ [Accessed March 2015]
