Κλασική ή ψηφιακή μαστογραφία; Τι πρέπει να κάνουμε αν η μαστογραφία δείξει ανησυχητικά αποτελέσματα; Τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα κρίσιμα ερωτήματα μας δίνουν οι ειδικοί του Κέντρου Μαστού της Ευρωκλινικής Αθηνών.

 Tο Κέντρο Μαστού της Ευρωκλινικής Αθηνών εξασφαλίζει την αξιόπιστη, έγκαιρη και ολοκληρωμένη διάγνωση όλων των παθήσεων του μαστού, καθώς και την ολοκληρωμένη χειρουργική αντιμετώπισή τους, προσφέροντας: Ψηφιακή μαστογραφία, Υπερηχογράφημα μαστών, Μαγνητική τομογραφία μαστών, Διαδερμικές βιοψίες – Μικροεπεμβατικές τεχνικές, Χειρουργική αντιμετώπιση, Πλαστική επανορθωτική χειρουργική.

Ο Πέτρος Μαλακάσης, Ειδικός Ακτινοδιαγνώστης, Διευθυντής Τμήματος Απεικόνισης Μαστού & Οστικής Πυκνομετρίας της Ευρωκλινικής Αθηνών απαντά στις απορίες μας για τις εξετάσεις που πρέπει να κάνει μια γυναίκα για το στήθος της.  Πότε να κάνω υπέρηχο και πότε να κάνω υπέρηχο σε συνδυασμό με   μαστογραφία;Η υπερηχογραφική εξέταση , είναι χωρίς ακτινοβολία , ως εκ τούτου γίνεται  όσο τακτικά επιθυμούμε  και χρειάζεται. Το υπερηχογράφημα μαστών ως προληπτική εξέταση γίνεται σε γυναίκες με ηλικία κάτω των 35 ετών. Επίσης το υπερηχογράφημα μαστών ως διαγνωστική εξέταση γίνεται όταν υπάρχει ψηλαφητό ογκίδιο για να διευκρινίσουμε το τι είναι και τι σύσταση έχει (κυστικό ή συμπαγές). Το υπερηχογράφημα μαστών γίνεται και ως συμπληρωματική εξέταση της μαστογραφίας  όταν :   α) Υπάρχει εύρημα του οποίου η σύσταση (συμπαγές ή κυστικό ) πρέπει να διερευνηθεί β) όταν ο μαστός στην μαστογραφία παρουσιάζει πυκνή σύσταση  ( ινοκυστικός ή δυσπλαστικός) και υπάρχει φόβος να χάσουμε κάποιο μικρό εύρημα λόγω της επιπροβολής των πυκνών ινοκυστικών στοιχείων του μαστού. Με την χρήση του υπερηχογραφήματος και των καινούργιων δυνατοτήτων του, όπως η ελαστογραφία και η 3D απεικόνιση , κατηγοριοποιούμε τα ευρήματα αν πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργείο ή να τεθούν σε παρακολούθηση. Το υπερηχογράφημα από μόνο του σε ηλικίες άνω των 35 ετών δεν είναι εξέταση προληπτικού ελέγχου γιατί αδυνατεί να δει  προκαρκινικές καταστάσεις όπως οι μικροαποτιτανώσεις.

Κλασική ή ψηφιακή μαστογραφία ;Στο ερώτημα κλασσική ή ψηφιακή μαστογραφία  η απάντηση είναι ξεκάθαρη : Ψηφιακή Μαστογραφία  γιατί χρησιμοποιεί μικρότερη δόση ακτινοβολίας έως και 40%, η ψηφιακή απεικόνιση είναι καλύτερη και καθαρότερη, ιδιαίτερα στους πυκνούς ινοκυστικούς μαστούς  και μας προσφέρει καλύτερη απεικόνιση των μικροαποτιτανώσεων. Επίσης αρχειοθετείται ηλεκτρονικά και έχουμε την δυνατότητα σύγκρισης με τις παλαιότερες εξετάσεις. Είναι συχνό φαινόμενο η απώλεια των φίλμ , με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συγκρίνουμε .  Η κλασσική μαστογραφία χρησιμοποιεί μόνο φίλμ. Ακόμη η ψηφιακή μαστογραφία είναι φιλική προς το περιβάλλον, δεν  έχει χημικά απόβλητα εμφανιστηρίου όπως η κλασική και δεν χρειάζονται επιπλέον λήψεις για μεγέθυνση , όπως η κλασσική, καθώς μπορεί να γίνει ψηφιακά.

Ποιο είναι το ποσοστό ακριβείας των απεικονιστικών εξετάσεων ;Το ποσοστό ακριβείας των απεικονιστικών εξετάσεων  εξαρτάται από τον εξεταστή που κάνει την διάγνωση και το σύγχρονο εξοπλισμό μηχανημάτων  που χρησιμοποιείται.  Εάν πρόκειται για μαστογραφία, εξαρτάται και από τον τεχνολόγο που πραγματοποιεί την εξέταση  (σωστή τοποθέτηση –  πίεση μαστού), την ποιότητα του μαστού  ( ινοκυστικοί και δυσπλαστικοί μαστοί μειώνουν το ποσοστό ακριβείας). Ένας  έμπειρος εξεταστής βλέπει πάνω από 5000 μαστογραφίες  ετησίως , σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο μαστογράφο και  έμπειρο τεχνολόγο ανεβάζει την ακρίβεια στο 90%.  Σε  συνδυασμό ψηφιακής μαστογραφίας  με το υπερηχογράφημα μαστών (αν ο μαστός είναι  ινοκυστικού τύπου  δηλαδή πυκνός) η ακρίβεια φθάνει το 94%.Με χρήση τομοσύνθεσης στην  ψηφιακή μαστογραφία ανεβαίνουμε στο 98-99% σε ποσοστό ακριβείας.

Αν κάνω κάθε χρόνο μαστογραφία κινδυνεύω από την ακτινοβολία;Τα σύγχρονα ψηφιακά μηχανήματα χορηγούν  ελάχιστη ακτινοβολία.  Ο οργανισμός μας δέχεται πολλές μορφές ακτινοβολίας  όπως  ένα ταξίδι με αεροπλάνο ή την ηλιοθεραπεία.    Σαφώς και υπάρχει ένα μικρό ποσοστό  ακτινοβολίας  από την ετήσια ψηφιακή μαστογραφία αλλά πρέπει να σκεφτούμε  ότι  η  συγκεκριμένη εξέταση σώζει ζωές γιατί τυχόν  ευρήματα που διαγιγνώσκονται είναι σε αντιμετωπίσιμο στάδιο . Αν δεν πραγματοποιήσουμε  ετήσιο  ψηφιακό μαστογραφικό έλεγχο  υπάρχει κίνδυνος  για διάγνωση καρκίνου σε προχωρημένο στάδιο.

Ποιες προδιαγραφές πρέπει να καλύπτουν τα κέντρα που διενεργούν μαστογραφίες; Πρέπει να διαθέτουν έμπειρο γιατρό, εξειδικευμένο ακτινοδιαγνώστη μαστού και έμπειρο τεχνολόγο, σύγχρονα μηχανήματα τελευταίας  τεχνολογίας  όπως ψηφιακό  μαστογράφο,   υπερηχογράφο, μαγνητικό τομογράφο, σύστημα βιοψίας και δυνατότητα βιοψίας των απεικονιστικών ευρημάτων.

Η χειρουργός μαστού κ. Φιορίτα Πουλακάκη, MD, PhD, FEBS(breast surgery), Διευθύντρια της  Χειρουργικής Κλινικής  Μαστού της Ευρωκλινικής Αθηνών,  μας εξηγεί γιατί πρέπει να εμπιστευόμαστε τα αξιόπιστα Κέντρα Μαστού.Η θέση της πρωτογενούς πρόληψης και η αλλαγή του τρόπου ζωής πόσο επηρεάζει την πιθανότητα να νοσήσει μία γυναίκα από καρκίνο του μαστού;Με τον όρο «πρωτογενής  πρόληψη» περιγράφεται η ανάπτυξη στρατηγικών που μπορούμε να υοθετήσουμε, προκειμένου να μειωθεί ο ατομικός μας κίνδυνος να νοσήσουμε από καρκίνο του μαστού και αφορούν κυρίως τις καθημερινές μας συνήθειες και τη  διατροφή. Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα συνδέονται σαφώς με αυξημένο κίνδυνο καρκινογένεσης. Η τακτική σωματική άσκηση έχει βρεθεί ότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. Η ισορροπημένη διατροφή σε συνδιασμό με τακτική γυμναστική μειώνει κατά το 1/3 τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και μάλιστα στην ηλικία της εμμηνόπαυσης, όπου το αυξημένο σωματικό βάρος ενισχύει ακόμη παραπάνω τον κίνδυνο της νόσου.

Αν τα ευρήματα μιας μαστογραφίας είναι ύποπτα, που πρέπει να απευθυνθούμε;Σε κάθε περίπτωση, η πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού, ο οποίος αφού εκτιμήσει τα κλινικά ευρήματα, το ιστορικό της ασθενούς και τις απεικονιστικές εξετάσεις, θα προτείνει τα περαιτέρω βήματα τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν περισσότερες απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα, μαγνητική μαστογραφία κλπ) ή ιστολογική ταυτοποίηση του ευρήματος με βιοψία.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της διάγνωσης και της θεραπείας στα εξειδικευμένα Κέντρα Μαστού;Υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι επιτυγχάνονται πολύ καλύτερα αποτελέσματα στους ασθενείς που αντιμετωπίζονται σε σύγχρονα Κέντρα Μαστού. Εμείς στην Ευρωκλινική, έχουμε την  χαρά να δουλεύουμε σε ένα τέτοιο περιβάλλον όπου υπάρχει στενή συνεργασία απεικονιστή και χειρουργού μαστού, στον ίδιο χώρο, με την πολύτιμη παρουσία της εξειδεικευμένης νοσηλεύτριας μαστού, του ψυχοογκολόγου και του  ογκολόγου- παθολόγου. Η αντιμετώπιση σε αυτό το πλαίσιο γίνεται σε μία επίσκεψη της ασθενούς στο Κέντρο Μαστού (one stop Breast Clinic) και ολοκληρώνεται την ίδια μέρα. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και η εξατομικευμένη θεραπεία έχουν συντελέσει στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης από τη νόσο και αναμφισβήτητα στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών που έχουν έρθει αντιμέτωπες με την ασθένεια.

Ποια είναι η θέση του γονιδιακού ελέγχου στην πρόληψη;Υπάρχουν συγκεκριμένα γονίδια, γνωστά ως BRCA 1 και BRCA 2 που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης τόσο του καρκίνου του μαστού όσο και του καρκίνου των ωοθηκών, ενώ ένα τρίτο γονίδιο, το TP53, επίσης φαίνεται να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Η μετάλλαξη των συγκεκριμένων γονιδίων μπορεί να διαπιστωθεί μέσω εξέτασης αίματος. Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί η μετάλλαξη, η ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει εξατομικευμένη στρατηγική μείωσης του ατομικού της κινδύνου. Εκτός από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, η ασθενής, έχει την επιλογή να προγραμματίσει περισσότερο ριζικές και αποτελεσματικές λύσεις όπως αμφοτερόπλευρη προφυλακτική μαστεκτομή με ταυτόχρονη αποκατάσταση και στη συνέχεια αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή