Είναι σήμερα η τάση που κερδίζει συνεχώς έδαφος: επαγγελματίες τραγουδιστές και γενικώς αστέρες του Χόλιγουντ συρρέουν στα ιατρεία ειδικευμένων ωτορι­νολαρυγγολόγων για να ανακτήσουν τη νεανική φωνή τους! Σύμφωνα με τα σύγχρονα πρότυπα, ένα πρόσωπο που κέρδισε τη νεότητα χάρη σε μια πλαστική επέμβαση ολοκληρώνει τη νιότη του και με ένα… λίφτινγκ στις φωνητικές χορδές. Η νέα μόδα είναι πιθανό να αρχίσει να εξαπλώνεται και στην Ελλάδα. Εδώ, όμως, κυρίως ενδιαφερόμαστε για τη βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν οι νέες τεχνικές αποκατάστασης των φωνητικών χορδών σε ανθρώπους της «διπλανής πόρτας» που συναντούν δυσκολίες στην επικοινωνία τους με τους άλλους και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Όταν η φωνή… γερνάει Με την πάροδο των χρόνων, όπως χαλαρώνουν οι μύες και γερνάει το σώμα, έτσι ατροφούν σταδιακά και οι μύες που κινούν τις φωνητικές χορδές, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η φωνή. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται πρεσβυφωνία.
● Στους άνδρες, η φυσική φθορά του χρόνου αυξάνει τη συχνότητα της φωνής τους και έτσι ο ήχος που παράγεται είναι πιο λεπτός και αδύναμος. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι ιστοί των φωνητικών χορδών ατροφούν, συρρικνώνονται οι αδένες, άρα και η παραγωγή βλέννας, ενώ υπάρχει και αυξημένη ξηρότητα στην περιοχή. Τα προβλήματα παρουσιάζονται σε μεγάλες ηλικίες.
● Στις γυναίκες, η πρεσβυφωνία εμφανίζεται σε μικρότε­ρες ηλικίες, συνήθως γύρω στα 50. Κυρίως μετά την εμμη­νόπαυση, λόγω της κατακράτησης υγρών και των ορμονικών διαταραχών, παρουσιάζεται οίδημα στις φωνητικές χορδές, και η φωνή γίνεται πιο χοντρή και βραχνή.

;
Σύμφωνα με μελέτες, μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό ατόμων άνω των 50 ετών έχει προβλήματα με την ομιλία του λόγω της πρεσβυφωνίας αυτής καθαυτήν. Η φθορά του οργανισμού καθορίζεται κυρίως από γονιδιακούς παράγοντες. Όπως το δέρμα «γερνάει» με διαφορε­τικό ρυθμό σε κάθε άνθρωπο, έτσι συμβαίνει και με τη φωνή. Καθένας, όμως, χρησιμοποιεί τη φωνή του με ξεχωριστό τρόπο στην καθημερινότητά του. Έτσι, η ­φωνή μπορεί να επιβαρυνθεί όχι μόνο από τη φυσιολογική φθορά του χρόνου, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως:
1| Νευρολογικές παθήσεις
(π.χ. τη νόσο του Πάρκινσον).
2| Αναπνευστικές παθήσεις
(π.χ. πνευμονοπάθειες).
3| Ψυχολογικούς παράγοντες
(π.χ. κατάθλιψη).
4| Κατάχρηση της φωνής, δηλαδή κακή χρήση της (κυρίως σε νεαρές ηλικίες).
5| Το χρόνιο κάπνισμα.

Εκτός από τους «αντικειμενικούς» λόγους υγείας, μπορεί να οδηγήσουν κάποιον σε «διόρθωση» των φωνητικών χορδών και λόγοι επαγγελματικοί, ψυχολογικοί ή κοινωνι­κοί. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όταν παρατηρείται αλλοίωση της φωνής που δεν υποχωρεί, θα πρέπει να αποκλειστεί αρχικά το ενδεχόμενο κάποιας νεοπλασίας.



Η πιο συχνή μέθοδος για τη βελτίωση των προβλημάτων των φωνητικών χορδών είναι η φωνοθεραπεία. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα είδος φυσικοθεραπείας της φωνής και της αναπνοής. Οι λογοθεραπευτές αναλαμβάνουν να δείξουν στον ασθενή ορισμένες ασκήσεις «εκγύμνασης» της φωνής του, τις οποίες μπορεί να κάνει στη συνέχεια και μόνος του. Συνήθως, οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν σχετικά προβλήματα, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις καθημερινές απαιτήσεις επικοινωνίας (να ακουστούν δηλαδή πιο καθαρά), καταλήγουν να κάνουν κακή χρήση της φωνής τους (υπερλειτουργική χρήση των υπόλοιπων στοιχείων του λάρυγγα), με αποτέλεσμα να αποκτούν δευτεροπαθή προβλήματα. Η φωνοθεραπεία προλαμβάνει τέτοια προβλήματα και βοηθά τον ασθενή να χειρίζεται τη φωνή του με το σωστό τρόπο.


Όταν υπάρχει έντονη πρεσβυφωνία, με μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις φωνητικές χορδές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενέσιμα υλικά, ώστε να μειωθεί το χάσμα μεταξύ τους και επομένως να μη δημιουργούνται κενά στην ομιλία.
● Βραχυπρόθεσμη δράση: Υπάρχουν απορροφήσιμα υλικά, τα οποία δεν έχουν μόνιμο αποτέλεσμα (διαρκούν 6-12 μήνες), όπως είναι το λίπος (γίνεται έγχυση στις φωνητικές χορδές με λίπος που προέρχεται από τον ίδιο τον οργανισμό, συνήθως από την κοιλιά) και το υαλουρονικό οξύ.
● Μακροπρόθεσμη δράση: Αποτελέσματα μεγαλύτερης διάρκειας (3-4 χρόνια) έχουν το κολλαγόνο και η σιλικόνη.
● Η διαδικασία: Η έγχυση των υλικών γίνεται από χειρουργούς-ωτορινολαρυγγολόγους, με τοπική ή γενική αναισθησία (π.χ. στην περίπτωση του λίπους επιβάλλεται γενική, επειδή χρησιμοποιείται πιο χοντρή βελόνα). Το λίπος αποτελεί επίσης και την πιο οικονομική λύση, αφού προέρχεται από τον ίδιο τον οργανισμό και άρα δεν υπάρχει κόστος για το υλικό, ενώ, όσον αφορά τα υπόλοιπα, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ των ενέσιμων υλικών. Ο ασθενής μπορεί να μιλήσει αμέσως μετά τη διαδικασία της έγχυσης.


Η χειρουργική επέμβαση, που αποτελεί μόνιμη λύση, συστήνεται σε περιπτώσεις έντονης πρεσβυφωνίας, ενώ είναι πιθανό να συνυπάρχει και κάποιο επιπλέον πρόβλημα που επιβαρύνει την κατάσταση. Η φωνή μετά τη χειρουργική επέμβαση επανέρχεται σε πολύ καλή κατάσταση, δεν μπορεί όμως να είναι όπως στα νεανικά χρόνια του ασθενούς.
● Συνήθως, στο χειρουργείο καταφεύγουν οι ασθενείς που παρουσιάζουν μεγάλα και συχνά κενά στην ομιλία τους, με έντονη αναπνευστική φωνή (βγαίνει μεγάλη ποσότητα αέρα την ώρα της ομιλίας) και επομένως προβλήματα στην επικοινωνία, αλλά και την κατάποση. Η μόνιμη αποκατάσταση επιτυγχάνεται με μόσχευμα που εισέρχεται από το πλάι του λαιμού και σπρώχνοντας φέρνει τις φωνητικές χορδές πιο κοντά, ώστε να μειωθεί το κενό μεταξύ τους. Ο ασθενής είναι σε θέση να μιλήσει άμεσα μετά την επέμβαση.
● Στις γυναίκες, είναι πιθανό να προκληθεί έντονο οίδημα στις φωνητικές χορδές, συνήθως όταν υπάρχει κάποιος επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας, όπως το κάπνισμα. Σε αυτή την περίπτωση, γίνεται μικρολαρυγγοσκόπηση (χειρουργική επέμβαση μέσα από το στόμα). Για τις πρώτες 3-4 ημέρες, χρειάζεται αφωνία (προκειμένου να επουλωθεί ο βλεννογόνος) και, στη συνέχεια, η φωνή να αρχίσει να χρησιμοποιείται σταδιακά.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Ζηνοβία Αλατζίδου, χειρουργό-ωτορινολαρυγγολόγο, MSc Παθολογίας Φωνής στο UCL.