Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει γρήγορα τον κόσμο της εργασίας. Για τους νέους επαγγελματίες, όμως, οι αλλαγές φαίνονται πιο απειλητικές από ποτέ.

Oι θέσεις εισαγωγικού επιπέδου, οι οποίες αποτελούν το πρώτο σκαλί στην καριέρα, απειλούνται από αυτοματισμούς που μπορούν να εκτελέσουν τις ίδιες εργασίες πιο γρήγορα και φθηνότερα. Αν η τεχνητή νοημοσύνη κόψει αυτά τα πρώτα βήματα, θα έχουν οι νέοι εργαζόμενοι μέλλον στην οικονομία ή θα μείνουν μόνιμα αποκομμένοι;

Η συζήτηση για την απειλή της ΑΙ στις πρώτες δουλειές έχει γίνει τόσο εκτεταμένη που μοιάζει σχεδόν αυτονόητη. Όμως δεν υπάρχει οικονομικός κανόνας που να λέει ότι μια νέα τεχνολογία πλήττει κατ’ εξοχήν τους νέους. Συχνά βασικά συμβαίνει το αντίθετο, σύμφωνα με το Bloomberg. Αντί για μια γενιά που καταστράφηκε από την ΑΙ, ίσως σε λίγα χρόνια δούμε τη σημερινή δύσκολη αγορά για τους νέους ως μια απλή παρένθεση.

«Δεν πιστεύω ότι είναι νόμος της φυσικής να χαθούν οι δουλειές εισαγωγικού επιπέδου λόγω ΑΙ», είπε ο συνιδρυτής του LinkedIn, Ριντ Χόφμαν, σε πρόσφατο επεισόδιο του podcast του Possible. Δεν είναι ο μόνος που κρατά επιφυλάξεις. «Η άποψή μου είναι ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για συμπεράσματα, με την όποια επίδραση της ΑΙ μέχρι στιγμής να είναι μάλλον μικρή», λέει ο Πίτερ ΜακΚρόρι, επικεφαλής οικονομολόγος στην Anthropic.

«Θα ήταν το αντίθετο από ό,τι έχουμε δει σε κάθε τεχνολογική επανάσταση», προειδοποιεί ο Ντέιβιντ Ντέμινγκ, οικονομολόγος της εργασίας στο Χάρβαρντ που μελετά την ΑΙ.

Ακόμη κι αν οι νέοι επαγγελματίες πλήττονται τώρα, αρκετοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να είναι προσωρινό. Η τεχνολογία αλλάζει τόσο τις θέσεις που προσφέρουν οι εργοδότες όσο και τις δεξιότητες που επιλέγουν να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι. Και σε βάθος χρόνου, οι νέοι ίσως είναι οι πιο κατάλληλοι να προσαρμοστούν στην εποχή της ΑΙ.

«Τον τελευταίο αιώνα, οι μεγάλες καινοτομίες συνήθως ευνόησαν τους νέους και μορφωμένους, επειδή μπορούν να υιοθετήσουν πιο εύκολα νέους τρόπους εργασίας», είπε ο Ντέμινγκ σε ομιλία του στο Χάρβαρντ, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ποντάροντας ενάντια στην Αποκάλυψη των θέσεων εργασίας λόγω ΑΙ».

Φταίει η τεχνητή νοημοσύνη για την ανεργία;

Η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ δείχνει σημάδια κάμψης — η ανεργία είναι στο υψηλότερο σημείο από το 2021 — αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι η ΑΙ είναι η αιτία. «Πράγματι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα αυτή την περίοδο στην αγορά εργασίας», λέει η Μάρθα Γκίμπελ, εκτελεστική διευθύντρια του Budget Lab στο Γέιλ. «Από πλευράς χρονισμού, δεν φαίνεται να συνδέεται με την ΑΙ — ξεκίνησε νωρίτερα».

Ωστόσο, δύο πρόσφατες μελέτες από οικονομολόγους του Χάρβαρντ και του Στάνφορντ δίνουν τις πρώτες σοβαρές ενδείξεις ότι οι φόβοι για τη σκάλα καριέρας αρχίζουν να επαληθεύονται. Οι έρευνες δείχνουν επιβράδυνση της απασχόλησης για νεότερους και πιο άπειρους εργαζόμενους σε τομείς όπου η ΑΙ είναι πιο εφαρμόσιμη, όπως η ανάπτυξη λογισμικού και η εξυπηρέτηση πελατών.

«Σοκ εξειδίκευσης»

Τα τελευταία δύο χρόνια, πολλές εταιρείες κατάλαβαν ότι κάποια παλιά καθήκοντα μπορούν να γίνουν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου από την ΑΙ. Δεν γνωρίζουν όμως ακόμα τι σημαίνει αυτό στην πράξη ή ποιες νέες δεξιότητες θα χρειαστούν. «Οι περισσότερες εταιρείες δεν έχουν κάνει σχεδόν τίποτα στην υιοθέτηση της ΑΙ», λέει ο Καρίμ Λαχάνι από το Χάρβαρντ. Ακόμη και με τους γρήγορους ρυθμούς υιοθέτησης, χρειάζεται χρόνος για νέες διαδικασίες, νέους ρόλους, νέες ευκαιρίες. Μπροστά σε αυτή την αβεβαιότητα, είναι φυσικό οι επιχειρήσεις να περιορίζουν τις προσλήψεις «επειδή δεν ξέρουν ποιες δεξιότητες χρειάζονται», όπως λέει ο Άβι Γκόλντφαρμπ από το Τορόντο.

Σε μια αγορά χαμηλών προσλήψεων και απολύσεων, οι νέοι πλήττονται περισσότερο: θέσεις εισαγωγικού επιπέδου υπάρχουν μόνο αν γίνονται προσλήψεις. Αλλά αυτή η φάση δεν θα κρατήσει για πάντα. Οι διαδικασίες θα σταθεροποιηθούν, νέες θέσεις θα δημιουργηθούν και οι νέοι θα μάθουν νέες δεξιότητες. Πρόσφατα, η γνωστή εταιρεία AI ανακοίνωσε ότι θα λανσάρει πλατφόρμα εύρεσης εργασίας για όσους έχουν δεξιότητες στην ΑΙ.

Η ιστορία δείχνει ότι οι νεότεροι έχουν πλεονέκτημα στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων. Όταν ήρθαν οι υπολογιστές, οι μεγαλύτεροι υπέφεραν περισσότερο: πολλοί δεν ήξεραν να πληκτρολογούν και είχαν μικρότερη εξοικείωση με την τεχνολογία σε σχέση με τους νεότερους συναδέλφους. Μάλιστα, εκτέθηκαν ακριβώς επειδή οι δεξιότητες που είχαν καλλιεργήσει για χρόνια έγιναν ξαφνικά παρωχημένες.

Σήμερα, οι νέοι χρησιμοποιούν την ΑΙ πολύ περισσότερο από τους μεγαλύτερους: το 46% των μηνυμάτων απευθύνουν στα chatbots προέρχονται από άτομα 18-25 ετών.

Διδασκαλία με ΑΙ

Τα πανεπιστήμια αλλάζουν ήδη προγράμματα σπουδών για να εφοδιάσουν τους φοιτητές με νέες δεξιότητες. «Οι προβλέψεις ότι θα εξαφανιστεί το 50% των πρώτων δουλειών είναι υπερβολικές», λέει ο Ντέιβιντ Μάρτσικ, κοσμήτορας της Σχολής Διοίκησης Kogod στο American University. «Θα χαθούν κάποιες θέσεις λόγω ΑΙ, αλλά θα δημιουργηθούν και πολλές νέες, που θα απαιτούν διαφορετικά προσόντα».

Στην Kogod, το 90% των καθηγητών ενσωματώνει ήδη την ΑΙ στη διδασκαλία, ενώ έχουν διπλασιαστεί τα υποχρεωτικά μαθήματα δεξιοτήτων όπως η προφορική παρουσίαση και η συνεργασία, ώστε οι απόφοιτοι να φεύγουν με περισσότερα από απλές τεχνικές δεξιότητες.

*Από την Αλεξάνδρα Τάνκα