Οι γυναίκες αφιερώνουμε κατά μέσο όρο 4,5 ώρες την ημέρα στις δουλειές του σπιτιού, αλλά και στα όσα έχουν ανάγκη τα παιδιά μας, σε αντίθεση με τους άνδρες, που δεν ξοδεύουν περισσότερες από 2 ώρες -στην καλύτερη περίπτωση- στις αντίστοιχες υποχρεώσεις. Και όπως έχουμε ίσως παρατηρήσει και από την προσωπική μας εμπειρία, οι άνδρες κατά κανόνα επιλέγουν να ασχολούνται με τα παιδιά -για παράδειγμα με το να τα πάνε σε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα ή να παίξουν μαζί τους- ή με τις εξωτερικές δουλειές του σπιτιού, όπως είναι τα ψώνια στο σουπερμάρκετ. Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι σύγχρονοι και νέοι άνδρες όλο και περισσότερο ασχολούνται με τη φροντίδα των παιδιών πρωτίστως και του σπιτιού δευτερευόντως, η ισότητα στην οικογενειακή εστία είναι ακόμη ένα μακρινό όνειρο. Αυτό το άνισο «μοίρασμα» των δουλειών του σπιτιού κάνει τελικά για εμάς τις γυναίκες την κάθε ημέρα διπλή, όπως βέβαια και την κούραση που νιώθουμε, αλλά και το στρες που υφιστάμεθα. Πώς θα καταφέρουμε, λοιπόν, να πείσουμε τον σύντροφό μας να λειτουργεί συμπληρωματικά και συνεργατικά με εμάς για τη φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας και να σταματήσουμε να παριστάνουμε τη σούπερ γυναίκα, σύντροφο, εργαζόμενη και μητέρα;

Όταν η γυναίκα δεν δουλεύει, Ο άνδρας πρέπει να βοηθάει στο σπίτι;
Το γεγονός ότι η γυναίκα δεν εργάζεται δεν σημαίνει ότι η δουλειά της είναι το σπίτι και τα παιδιά και ότι ο σύντροφός της θα πρέπει να είναι αμέτοχος. Σίγουρα αν ο σύζυγος δουλεύει πολύ και η σύζυγος όχι, θα κάνει λιγότερα στο σπίτι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να παραμελεί τα οικογενειακά καθήκοντα. Κυρίως θα πρέπει να περνάει χρόνο με τα παιδιά του, που βέβαια είναι σημαντικότερο από το να σκουπίζει και να πλένει πιάτα. Άλλωστε, και οι δύο γονείς πρέπει να αναπτύσσουν τη σχέση με τα παιδιά τους. Είναι, δηλαδή, προτιμότερο ο μπαμπάς που δουλεύει όλη τη μέρα και έχει μία ώρα ελεύθερη το απόγευμα στο σπίτι του να την περάσει με τα παιδιά του παρά σκουπίζοντας. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι και η μαμά, που είναι όλη μέρα στο σπίτι, χρειάζεται βοήθεια, υποστήριξη και συμπαράσταση ώστε να έχει λίγο χρόνο για τα παιδιά της και για τον εαυτό της βέβαια.

Γυναίκες-υπερήρωες;
Οι γυναίκες συχνά νιώθουμε ενοχές επειδή λείπουμε πολλές ώρες από το σπίτι, εργαζόμαστε πολύ, δεν βλέπουμε αρκετά τα παιδιά μας, δεν περνάμε ποιοτικό χρόνο μαζί τους. Γιατί; Επειδή το στερεότυπο που έχουμε στο μυαλό μας -μερικές φορές μάλιστα το ίδιο έχουν και οι άνδρες- λέει ότι δεν δικαιούμαστε πραγματικά να δουλεύουμε και ότι ο πρώτος μας ρόλος θα πρέπει να είναι εκείνος της μητέρας-νοικοκυράς, τον οποίο και δεν πρέπει να αποποιούμαστε. Έτσι, θεωρούμε ότι οφείλουμε να δείχνουμε και να αποδεικνύουμε στον σύζυγο και τα παιδιά μας ότι μπορούμε να τα προλαβαίνουμε όλα και να είμαστε πολύ δυναμικές, υιοθετώντας με προθυμία τον ρόλο του ήρωα-υπερήρωα της οικογενειακής καθημερινότητας. Γι’ αυτό και βιαζόμαστε να αναλάβουμε -συχνά μάλιστα το κάνουμε στην αρχή της σχέσης για να ευχαριστήσουμε τον σύντροφό μας και η κατάσταση με τον καιρό παγιώνεται- το μαγείρεμα, τα ψώνια, όλες τις δουλειές στο σπίτι, τα πάντα σχετικά με τα παιδιά, με το διάβασμά τους, τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες κ.λπ. Σε αυτήν την προσπάθεια, όμως, χάνουμε από τον εαυτό μας, την ηρεμία μας, την ξεκούρασή μας, αλλά και τη φροντίδα του εαυτού μας.

Ανδρικές και γυναικείες δουλειές;
Επειδή η ισότητα των δύο φύλων δεν φαίνεται να έχει εδραιωθεί στην κοινωνία μας, υπάρχουν πολλές δουλειές που θεωρούνται κυρίως γυναικείες, όπως το σιδέρωμα, η καθαριότητα του μπάνιου και της κουζίνας, το ξεσκόνισμα, το πλύσιμο των πιάτων. Μετά ακολουθούν αυτές που μας φαίνεται πιο αποδεκτό να κάνουν και οι άνδρες, όπως το να μαγειρέψουν, να πάνε τα παιδιά στον οδοντίατρο, να πάνε στο σχολείο για να πάρουν τους βαθμούς ή να τα συνοδέψουν σε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα. Και, βέβαια, υπάρχουν και οι ακόμα πιο «ανδρικές» δουλειές, τις οποίες αναλαμβάνουν συνήθως οι άνδρες όταν αποφασίζουν να συμβάλλουν στα οικογενειακά βάρη, όπως είναι η οδήγηση, το να πάνε το αυτοκίνητο στο συνεργείο, να κάνουν τα ψώνια στο σουπερμάρκετ, να βγάλουν έξω τα σκουπίδια. Επιπλέον, όταν κάνουν τέτοιες δουλειές -εκτός σπιτιού κυρίως-, δεν είναι αναγκασμένοι να ακολουθήσουν το μοντέλο (τις οδηγίες) της γυναίκας τους και στη συνέχεια να συγκριθούν ή και να κριθούν από εκείνη. Έτσι, φεύγοντας από το σπίτι αναλαμβάνουν ένα αποκλειστικά δικό τους κομμάτι. Γενικά, πάντως, οι άνδρες προτιμούν να επωμίζονται τις οικογενειακές ευθύνες που σχετίζονται με τα παιδιά (π.χ. να τα συνοδέψουν σε κάποια δραστηριότητα, να παίξουν μαζί τους, να τα βοηθήσουν στα μαθήματα του σχολείου) παρά με τις δουλειές του σπιτιού. Η αλήθεια είναι μάλιστα ότι οι σύγχρονοι μπαμπάδες -σε αντίθεση με εκείνους των προηγούμενων ετών- δηλώνουν και είναι ικανοί να φροντίζουν τα παιδιά τους ακριβώς όπως και οι μαμάδες τους.

Πείθουµε τον σύντροφό µας να βοηθήσει
Συνήθως όταν ζητάμε από τους συντρόφους μας να βοηθήσουν στο σπίτι εκείνοι τι κάνουν; Παριστάνουν ότι δεν ακούνε, υπόσχονται ότι θα το κάνουν την επομένη, λένε ότι δεν προλαβαίνουν ή προσπαθούν να μας καλοπιάσουν ή να αλλάξουν τη συζήτηση για να ξεχάσουμε τι τους ζητήσαμε. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποιοι τρόποι για να τους πείσουμε να εμπλακούν πιο ενεργά με τις οικογενειακές υποχρεώσεις.

◗ Επιστρατεύουμε το χιούμορ: Η αλήθεια είναι ότι οι δουλειές του σπιτιού είναι ένα συνηθισμένο και καθημερινό πρόβλημα και ένα έναυσμα για καβγά ανάμεσα σε πολλά ζευγάρια και οικογένειες. Ίσως όμως, αντί να απειλούμε, να τσακωνόμαστε ή να «απεργούμε» σε σχέση με αυτά που προσφέρουμε στον σύντροφό μας, θα ήταν καλύτερο να το γυρίζαμε λίγο στο αστείο και να χρησιμοποιούσαμε το χιούμορ μας αντί για τον θυμό μας, ώστε να τον πείσουμε να συμβάλλει στα όσα χρειάζεται να γίνονται στο σπίτι. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η αγάπη μεταξύ των δύο συντρόφων. Ο σύντροφος που αγαπάει τη σύντροφό του και θέλει να της συμπαρασταθεί και να την ξεκουράσει συνειδητοποιεί πόσο μεγάλη σημασία παίζει η συμβολή του στο σπίτι και στις υποχρεώσεις.

◗ Επιλέγουμε το σωστό timing: Σημαντικό είναι επίσης να ξέρουμε να διαλέγουμε την κατάλληλη στιγμή για να αναθέσουμε κάποια δουλειά στον σύντροφό μας, αλλά και για να καθίσουμε να κάνουμε τον απολογισμό των οικογενειακών υποχρεώσεων και το πώς αυτές θα μοιραστούν. Το καλύτερο είναι αυτές οι συζητήσεις να μη γίνονται όταν είμαστε και οι δύο εκνευρισμένοι ή/και κουρασμένοι. Σκόπιμο είναι να ζητάμε κάτι μέσω της συζήτησης και σε ένα πλαίσιο ηρεμίας και όχι την ώρα της κρίσης. Μια καλή ιδέα είναι να κάνουμε οικογενειακό συμβούλιο μία φορά την εβδομάδα και να συζητάμε με τον σύντροφό μας για τις ανάγκες τις δικές μας και της οικογένειάς μας. Άλλωστε και οι γυναίκες δεν πρέπει να υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές μας και χρειάζεται να ζητάμε έγκαιρα βοήθεια. Η οργάνωση και το πρόγραμμα βοηθούν να έχουν οι δύο σύντροφοι ξεκαθαρισμένους τους ρόλους και τις υποχρεώσεις τους, να κουράζονται λιγότερο και να ολοκληρώνονται ευκολότερα οι οικογενειακές υποχρεώσεις.

◗ «Εκπαιδεύουμε» τον σύντροφό μας: Αν ο σύντροφός μας δεν ολοκληρώνει τα όσα έχει αναλάβει, τα αμελεί ή τα φορτώνει και πάλι σε εμάς, δεν πρέπει να θυμώνουμε ή να τον τιμωρούμε. Χρειάζεται να του εξηγούμε με ηρεμία, σταθερότητα και να τον επιβραβεύουμε (π.χ. επαινώντας τον) ή να τον τιμωρούμε (π.χ. μη αναλαμβάνοντας τη δουλειά που παραμέλησε και αφήνοντας την εκκρεμότητα για να την ολοκληρώσει). Στο πλαίσιο των σχέσεων «εκπαιδεύουμε» τον σύντροφό μας, ακριβώς όπως μαθαίνουμε κάτι καινούργιο σε ένα παιδί. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε συνήθως οι γυναίκες είναι ότι τιμωρούμε τον σύντροφό μας με κάποιον άλλον τρόπο, για παράδειγμα όταν δεν κατεβάζει τα σκουπίδια (που είναι η δουλειά που έχει αναλάβει), τον «τιμωρούμε» μη μαγειρεύοντάς του. Αυτό είναι λάθος. Θα πρέπει να αγνοήσουμε τα σκουπίδια, μέχρι να μαζευτούν πάρα πολλά και να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να αδιαφορεί για αυτά.

◗ Αποφεύγουμε την αρνητική κριτική: Δεν πρέπει να κρίνουμε και να κατακρίνουμε το πώς φέρει σε πέρας τις δουλειές που έχει αναλάβει ο σύντροφός μας. Το να του ζητάμε να κάνει κάτι και μετά να τον κρίνουμε αρνητικά δεν έχει καμία αξία. Αν τον εμπιστευτούμε να κάνει κάποια δουλειά στο σπίτι ή σε σχέση με τα παιδιά, θα πρέπει να δεχτούμε ότι θα την κάνει με τον τρόπο του και ότι δεν μπορούμε να επέμβουμε σε αυτόν. Αντίθετα, θα πρέπει να επαινούμε τις προόδους και την προσπάθεια του συντρόφου μας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.