Σχεδόν το ένα τρίτο των ανθρώπων διαθέτει ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας που συνδέεται με συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, αλλά συχνά περνά απαρατήρητο από τους ειδικούς. Νέα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση 33 μελετών, με περισσότερους από 12.000 συμμετέχοντες, δείχνει ότι τα ευαίσθητα άτομα παρουσιάζουν μέτρια συσχέτιση με ψυχικές διαταραχές, όπως άγχος, κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή μετατραυματικού στρες και κοινωνική φοβία.

Η ευαισθησία περιγράφει ανθρώπους που επεξεργάζονται τις αισθητηριακές πληροφορίες πιο βαθιά και αντιδρούν εντονότερα στο περιβάλλον τους.

Χαρακτηριστικά:

  • Αντιλαμβάνονται εύκολα λεπτές αλλαγές γύρω τους.

  • Αισθάνονται υπερδιέγερση σε πολυσύχναστα ή θορυβώδη περιβάλλοντα.

  • Ζουν έντονα τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές εμπειρίες.

Σύμφωνα με έρευνες:

  • 29% των ανθρώπων έχουν χαμηλή ευαισθησία.

  • 40% μέτρια.

  • 31% υψηλή ευαισθησία.

Η μέτρηση γίνεται με ερωτηματολόγια που περιλαμβάνουν ερωτήσεις όπως:

  • «Επηρεάζεσαι περισσότερο από τους άλλους από τη διάθεση των ανθρώπων γύρω σου;»

  • «Νιώθεις δυσάρεστη υπερδιέγερση όταν συμβαίνουν πολλά ταυτόχρονα;»

Η σχέση της ευαισθησίας με την ψυχική υγεία

Νέα ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο Clinical Psychological Science δείχνει ότι:

  • Υπάρχει μέτρια συσχέτιση με άγχος και κατάθλιψη – περίπου ίδιας έντασης και για τα δύο.

  • Υπάρχει επίσης σύνδεση με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή μετατραυματικού στρες και κοινωνική φοβία, αλλά με διακυμάνσεις στην ισχύ της σχέσης.

Τι σημαίνει αυτό για εμάς

Οι περισσότεροι θεραπευτές και γιατροί δεν εξετάζουν συστηματικά το επίπεδο ευαισθησίας, χάνοντας πιθανώς έναν σημαντικό παράγοντα για την ψυχολογική ευεξία των ασθενών.

Έρευνες δείχνουν ότι τα υπερευαίσθητα άτομα μπορεί να ανταποκρίνονται καλύτερα σε θεραπείες που εστιάζουν στη διαχείριση υπερδιέγερσης, όπως τεχνικές mindfulness, εκπαίδευση στην αναγνώριση ερεθισμάτων που πυροδοτούν στρες και πρακτικές χαλάρωσης ή γείωσης.

Αν αναγνωρίζεις στον εαυτό σου σημάδια υπερευαισθησίας, αυτό δεν είναι απαραίτητα κάτι αρνητικό. Σημαίνει ότι βιώνεις τον κόσμο πιο έντονα, αλλά χρειάζεται να προσέχεις περισσότερο τα όρια σου και να φροντίζεις την ψυχική σου υγεία.

Το άρθρο συνοψίζει επιστημονικά ευρήματα και δεν υποκαθιστά ιατρική συμβουλή. Αν αντιμετωπίζεις συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης ή άλλες ψυχικές δυσκολίες, συμβουλέψου ειδικό ψυχικής υγείας.

Η ευαισθησία δεν είναι αδυναμία

Η υψηλή ευαισθησία έχει ποικίλα πλεονεκτήματα, όπως ενισχυμένη συμπόνια και δημιουργικότητα.

Χαρακτηριστικά, έρευνα βρήκε ότι σχετίζεται με αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική συνείδηση. Η ενσυναίσθηση και η κοινωνική συνείδηση είναι χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να έχουν όλοι γύρω μας, οι φίλοι, οι σύντροφοι, οι γονείς μας…

Επιπλέον, τα άτομα με υψηλή ευαισθησία είναι πιο πιθανό να τα καταφέρνουν σε ηγετικούς ρόλους και να παίρνουν πρωτοβουλίες στη δουλειά τους σε σύγκριση με τα άλλα άτομα.

Τα ευαίσθητα άτομα λοιπόν, έχουν εξαιρετικές ικανότητες, ωστόσο τείνουμε να συνδέουμε λανθασμένα τη «δύναμη» με την «αδυναμία» συναισθημάτων στην κοινωνία μας, προάγοντας ιδέες όπως: «μόνο οι αδιάφοροι μπορούν να επιβιώσουν», «δεν θα σε πάρουν στα σοβαρά αν είσαι συναισθηματικός/ή», «θα σε εκμεταλλευτούν» κ.λπ.

Ενώ η ευαισθησία μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες προκλήσεις, είναι δύναμη. Μια δύναμη που μπορεί να διευκολύνει την επιτυχία τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, όπως τα ευρήματα έχουν αποκαλύψει.