Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για τον έρωτα, ίσως όμως να μην γνωρίζατε ότι συγκαταλέγεται στις βασικές ανάγκες επιβιώσης ενός ανθρώπου. Ο έρωτας είναι ένα από τα πιο δυνατά συναισθήματα που μπορεί να βιώσουμε. Αλλά τι συμβαίνει πραγματικά μέσα στον εγκέφαλό μας όταν ερωτευόμαστε; Οι τελευταίες νευροεπιστημονικές έρευνες αποκαλύπτουν πώς το συναίσθημα αυτό ενεργοποιεί συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου και επηρεάζει τόσο τη βιοχημεία μας, όσο και τη συμπεριφορά μας.
Τι είναι ο έρωτας;
Νευροεπιστήμονες, περιγράφουν τον έρωτα ως μια βιολογική ανάγκη, εξίσου σημαντική για την ευεξία μας όσο το νερό, το φαγητό και η άσκηση. Ο έρωτας ανθίζει στον εγκέφαλο, ενεργοποιώντας δίκτυα που σχετίζονται με την επιβίωση και την επιβράβευση.
Μελέτες αποκάλυψαν ότι στην αρχή ενός έντονου έρωτα ενεργοποιείται μια πρωτόγονη περιοχή στον μεσεγκέφαλο. Πρόκειται για το ίδιο μέρος του εγκεφάλου που ενεργοποιείται όταν ικανοποιούμε βασικές ανάγκες όπως η δίψα ή η πείνα.
Σύμφωνα με τις ερευνητές, ο ρομαντικός έρωτας είναι στην ουσία μια βιολογική ορμή που οδηγεί στην ικανοποίηση μιας βασικής ανάγκης. Οι συμμετέχοντες που θεωρούνται «παθιασμένα ερωτευμένοι» παρουσίασαν έντονη ενεργοποίηση σε αυτήν την περιοχή μόλις είδαν φωτογραφίες του συντρόφου τους.
Οι χημικές ουσίες του έρωτα
Η έρευνα νευροεπιστημόνων εντόπισε μάλιστα 12 περιοχές του εγκεφάλου που συνεργάζονται για να απελευθερώσουν χημικές ουσιές που προκαλούν συναισθήματα όπως η ευχαρίστηση και η δέσμευση. Η ντοπαμίνη, γνωστή και ως η «ορμόνη της ευχαρίστησης», η οξυτοκίνη, η «ορμόνη της αγκαλιάς», και η αδρεναλίνη, που προκαλεί αίσθημα ευφορίας και σκοπού, είναι μερικά από τις πιο σημαντικές ουσίες που ενεργοποιούνται στον έρωτα.
Ταυτόχρονα, τα επίπεδα της σεροτονίνης, που ρυθμίζει την όρεξη και τις αγχώδεις σκέψεις, μειώνονται, κάτι που εξηγεί την “εμμονή” και τις ανασφάλειες στα πρώτα στάδια της σχέσης.
Μακροχρόνιος έρωτας
Όταν ο ενθουσιασμός του πρώτου έρωτα υποχωρεί και το ζευγάρι αποκτά πιο στενούς δεσμούς, ενεργοποιούνται επιπλέον περιοχές του εγκεφάλου. Μελέτες σε νεόνυμφους δείχνουν έντονη δραστηριότητα σε περιοχές που σχετίζονται με τον έλεγχο κινητικών λειτουργιών αλλά και την προσκόλληση.
Ακόμη και μετά από 20 χρόνια γάμου, σε κάποια ζευγάρια παρατηρείται έντονη ενεργοποίηση μιας συγκεκριμένης περιοχή του μεσεγκέφαλου, κάτι που αποτελεί σύμφωνα με τους επιστήμονες ένδειξη πως ο μακροχρόνιος έρωτας μπορεί να διατηρεί χημικά χαρακτηριστικά της αρχικής φάσης του έρωτα.
Επιπλέον, αυξάνεται η δραστηριότητα σε πιο γνωστικές περιοχές, που βοηθούν τα ζευγάρια να κατανοούν και να «συγχρονίζονται» μεταξύ τους. Αυτό εξηγεί γιατί πολλά ζευγάρια μοιράζονται σκέψεις, συμπληρώνουν προτάσεις και συνεργάζονται αρμονικά σε καθημερινές δραστηριότητες.
Ωστόσο, πέρα από την ερωτική έλξη για έναν άνθρωπο, ακόμη και η αγάπη για ένα χόμπι ή πάθος — όπως η ποδηλασία, το τρέξιμο ή η δημιουργία — ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη, την προσοχή και τη δημιουργικότητα.
