Η φράση «you are my lobster» από τη σειρά «Φιλαράκια» αναφέρεται στον έναν και μοναδικό, σε αυτόν με τον οποίο ίσως είναι… γραφτό όχι μόνο να κάνουμε μαζί του μία ουσιαστική σχέση, αλλά και να περάσουμε παρέα όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Όμως, είμαστε έτοιμοι να τον βρούμε; Τι μας εμποδίζει και πώς θα ξέρουμε ότι είναι αυτός;
Όταν κάποιος έχει περάσει δύσκολες σχέσεις στο παρελθόν, οι φόβοι του μπορεί να επιστρέφουν και να τον στοιχειώνουν, ακόμα κι όταν βρεθεί μπροστά του το κατάλληλο άτομο για μία νέα σχέση. Η έλλειψη συναισθηματικής ασφάλειας μπορεί να «ξαναπρογραμματίσει» τον εγκέφαλό μας, ώστε να παραμένει σε εγρήγορση για απειλές, ακόμη και μέσα σε υγιείς καταστάσεις.
Με πιο απλά λόγια, δεν είναι εύκολο να εμπιστευτούμε κάποιον, εάν την έχουμε «πατήσει» στο παρελθόν! Στις μέρες μας δε, οι σχέσεις μοιάζουν πιο δύσκολες από ποτέ. Οι άνθρωποι είναι συχνά απομονωμένοι και επιφυλακτικοί, ο καθένας κουβαλάει τα δικά του άγχη. Πολλές φορές ακόμη και ο χρόνος δεν φτάνει για να έχουμε μία ουσιαστική σχέση με έναν άλλο άνθρωπο.
Μπορεί να νιώθουμε παραμελημένοι, όταν δεν παίρνουμε αυτά που προσδοκούσαμε ή να γινόμαστε καχύποπτοι και απαισιόδοξοι, πιστεύοντας πως οι προσπάθειές μας να βρούμε τον αληθινό έρωτα, δεν θα έχουν αποτέλεσμα.
Παράγοντες όπως το στυλ δεσμού (attachment style), που διαμορφώνεται από τις πρώιμες σχέσεις και τις εμπειρίες μας, μπορούν επίσης να εξηγήσουν γιατί μπορεί να αντιδράμε με φόβο μπροστά σε μια νέα σχέση.
Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε αν είμαστε με το «σωστό» άτομο, αλλά όταν έρθει εκείνη η στιγμή θα νιώσουμε σίγουρα τη διαφορά σε σχέση με προηγούμενες εμπειρίες. Για παράδειγμα, τα άτομα που έχουν συνηθίσει να υπάρχουν μέσα σε αγχώδεις δεσμούς μπορεί να παρατηρήσουν ότι οι ανησυχίες τους ησυχάζουν μέσα σε μια ασφαλή σχέση. Αν πάλι τείνουμε προς την αποφυγή, η οικειότητα ίσως να μας φαίνεται λιγότερο απειλητική και πιο διαχειρίσιμη.
Ακολουθούν τρία σημάδια που δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε μια υγιή σχέση:
-
Δεν αμφιβάλλουμε για την αγάπη του άλλου
Όταν είμαστε με το «σωστό» άτομο, ερωτήματα όπως «Μ’ αγαπάει στ’ αλήθεια;» σπάνια μας περνούν από το μυαλό. Δεν χρειάζεται να υπεραναλύουμε τα μηνύματα ή κάθε αλληλεπίδραση μαζί του. Δεν νιώθουμε ότι μας επικρίνει συνεχώς κάποιος ή ότι πρέπει να προσέχουμε πάντα και για όλα.
Δεν υπάρχουν παιχνίδια πίστης, πίεση να αποδείξουμε την αξία μας, ούτε καταδίωξη για να κερδίσουμε λίγη στοργή. Με το «σωστό» άτομο, αισθανόμαστε βεβαιότητα και ασφάλεια. Δεν υπάρχει «διόρθωση» του ενός από τον άλλον, μόνο παρουσία και στήριξη, καθώς εξελισσόμαστε μαζί. Μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας, όπως με τους κοντινούς μας ανθρώπους, και να νιώθουμε ότι εκτιμόμαστε γι’ αυτό.
Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, έδειξε ότι όσοι βρίσκονται σε σταθερές, στενές σχέσεις βιώνουν υψηλότερη ψυχολογική ευεξία και καλύτερη αντίδραση στο στρες.
Αυτές οι σχέσεις χαρακτηρίζονται από αυξημένη εμπιστοσύνη στη συναισθηματική διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα του συντρόφου, ενώ μειώνεται η ανάγκη για διαρκή επιβεβαίωση.
-
Η σχέση είναι «εύκολη»
Αν έχετε ακούσει ότι η αγάπη πρέπει να μοιάζει «αβίαστη», αυτό δεν σημαίνει ότι δεν απαιτεί δουλειά. Όμως, ούτε το «αγάπη δίχως πείσματα, δεν έχει νοστιμάδα» του θυμόσοφου λαού, είναι τελείως ακριβές. Οι σχέσεις θέλουν δουλειά, αλλά πρέπει να είναι «εύκολες». Με ποια έννοια; Η σύνδεση πρέπει να κυλάει φυσικά και να συνεχίζει να εξελίσσεται, ακόμη κι όταν σβήνει η αρχική έξαψη, επειδή και οι δύο επενδύετε ενεργά για να κρατήσετε τη σπίθα ζωντανή.
Διαφωνίες θα υπάρξουν, αλλά σε μία υγιή σχέση δεν απειλούν τη σταθερότητα. Γίνονται ευκαιρία για μάθηση, επίλυση και βαθύτερη σύνδεση. Η σχέση δεν είναι πηγή άγχους ή αβεβαιότητας για το «πού βρισκόμαστε και πού πάμε». Δεν υπάρχει φόβος ότι όλα θα καταρρεύσουν. Αντίθετα, νιώθουμε ότι είμαστε στην ίδια ομάδα, αντιμετωπίζοντας μαζί τις δυσκολίες που προκύπτουν.
Μελέτη, δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology, τονίζει ότι η ποιότητα μιας σχέσης στηρίζεται στην «ανταπόκριση του συντρόφου». Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος που είναι ο κατάλληλος για μας:
- Ακούει τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας και μας κατανοεί
- Μας εκτιμά για αυτό που είμαστε
- Μας στηρίζει και μας ενθαρρύνει
- Μας επικυρώνει, δεν μας μειώνει
- Νοιάζεται για την ευημερία μας, ενεργώντας με πρόθεση να μας δει να προοδεύουμε
Όταν ο ένας από τους δύο δείχνει τέτοια πρόθεση, παρακινεί και τον άλλον να κάνει το ίδιο, οδηγώντας σε αμοιβαία άνθιση. Ο «σωστός» άνθρωπος δεν περιπλέκει τη ζωή μας, αλλά τη διευκολύνει και την εμπλουτίζει.
-
Μεγαλώνουμε μαζί στη σχέση, χωρίς να χάνουμε ο καθένας τον εαυτό του
Σε μία τέτοιου είδους σχέση δεν χρειάζεται να θυσιάσουμε κομμάτια του εαυτού μας, για να ταιριάξουμε με τον άλλο. Ο σύντροφός μας ενθαρρύνει την ανάπτυξή μας, ενώ δουλεύει παράλληλα και για τη δική του.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Family Process εξέτασε το πώς «ανθίζουν» τα ζευγάρια. Τι προϋποθέτει αυτό;
- Ηδονική ευημερία: θετικά συναισθήματα, ικανοποίηση, συναισθηματική εγγύτητα και ζεστασιά
- Ευδαιμονική ευημερία: προσωπική ανάπτυξη, κατανόηση, δημιουργία κοινού νοήματος και σκοπού
Σε τέτοιες σχέσεις δεν θα αναρωτιόμαστε πια αν «Θα κρατήσει για πάντα;» αλλά «Πώς μπορούμε να ανθίσουμε μαζί σε αυτή τη ζωή;».
