Όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει ακαταστασία: το συρτάρι με τα αμέτρητα καλώδια, οι αποδείξεις πεταμένες σε τσάντες ή τα ρούχα ανακατεμένα μέσα στη ντουλάπα. Υπάρχει όμως κι ένα διαφορετικό είδος: η «φιλόδοξη ακαταστασία», αλλιώς aspirational clutter.
Τι είναι η φιλόδοξη ακαταστασία;
Δεν είναι απλά άχρηστα αντικείμενα, είναι πράγματα που συνδέονται με τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μας. Πρόκειται για αντικείμενα που δεν αγγίξαμε ποτέ, όπως όργανα γυμναστικής που σκονίζονται, ρούχα που ελπίζουμε ότι «κάποτε» θα φορέσουμε. Στην πραγματικότητα, αυτά τα αντικείμενα συχνά αντιπροσωπεύουν μια εξιδανικευμένη εκδοχή του εαυτού μας, έναν μελλοντικό εαυτό.
Γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να τα αποχωριστούμε;
Οι ειδικοί λένε πως η φιλόδοξη ακαταστασία αντιπροσωπεύει ελπίδα, ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας και απεριόριστες δυνατότητες. Το να τα αφήσουμε πίσω μοιάζει σαν να εγκαταλείπουμε ένα όνειρο. Κατά κάποιον τρόπο τα αντικείμενα αυτά συνδέονται με το ποιοι θα θέλαμε να είμαστε, όπως για παράδειγμα οι βελόνες πλεξίματος που μας κάνουν να φανταζόμαστε πως θα γίνουμε κάποτε άνθρωποι που πλέκουν πουλόβερ.
Στην αρχή, αυτά τα πράγματα μάς γεμίζουν ενθουσιασμό. Με τον καιρό όμως, όταν μένουν αχρησιμοποίητα, μετατρέπονται από σύμβολα ελπίδας σε υπενθυμίσεις όσων δεν καταφέραμε.
Ακαταστασία στο μυαλό και στον χώρο: Ποιες οι συνέπειες;
Η φιλόδοξη ακαταστασία δεν πιάνει μόνο πολύτιμο χώρο στα ντουλάπια μας. Δημιουργεί και νοητικό βάρος. Κάθε φορά που αντικρίζουμε τα αχρησιμοποίητα αντικείμενα, θυμόμαστε τα ανεκπλήρωτα σχέδιά μας. Αυτό φέρνει ενοχές, αυτοκριτική και συχνά μια αίσθηση αποτυχίας.
Ακόμα και τα social media μπορούν να γίνουν μια μορφή φιλόδοξης ακαταστασίας: φωτογραφίες, boards, λίστες με «κάποτε θα κάνω», που μας αποσπούν από το παρόν και μας βυθίζουν στη σύγκριση με άλλους.
Ο φαύλος κύκλος της ενοχής
Έτσι λοιπόν, αντί να μας εμπνέουν, τα αντικείμενα αυτά συχνά έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί να μας κινητοποιούν, μας κάνουν να νιώθουμε κατώτεροι. Έτσι ξεκινά ένας φαύλος κύκλος: τα κρατάμε για να μην «παραιτηθούμε» από το όνειρο, αλλά όσο μένουν αχρησιμοποίητα, τόσο πιο έντονα νιώθουμε ότι αποτύχαμε.
Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε την φιλόδοξη ακαταστασία;
Οι ειδικοί προτείνουν πρακτικά βήματα:
- Δώστε άδεια στον εαυτό σας: Αν κάτι δεν σας εξυπηρετεί πια, αφήστε το να φύγει.
- Αναγνωρίστε ότι οι προτεραιότητες αλλάζουν και η ζωή εξελίσσεται: Το ότι δεν συνεχίσατε ένα χόμπι ή δεν φορέσατε ποτέ εκείνο το φόρεμα δεν είναι αποτυχία. Είναι φυσιολογικό να μετακινούνται οι στόχοι μας.
- Ξεκινήστε από τα εύκολα: Αν είναι δύσκολο να αποχωριστείτε κάτι, ξεκινήστε από μικρά, ουδέτερα αντικείμενα. Η ανακούφιση που θα νιώσετε θα σας δώσει δύναμη να συνεχίσετε.
- Θέστε όρια: Ορίστε ένα μικρό κουτί ή ράφι για τέτοια αντικείμενα. Αν δεν χωράνε όλα, πρέπει να φύγουν.
- Δοκιμάστε την «ημερομηνία λήξης»: Βάλτε αυτοκόλλητο με ημερομηνία. Αν μέχρι τότε δεν το χρησιμοποιήσετε, χαρίστε το ή ανακυκλώστε το.
Το δώρο του «ξεκαθαρίσματος»
Η απελευθέρωση από τη φιλόδοξη ακαταστασία δεν σημαίνει εγκατάλειψη ονείρων· σημαίνει ότι δίνουμε χώρο στο παρόν μας. Το σπίτι γίνεται πιο λειτουργικό, η ενέργειά μας ανανεώνεται, και η αυτοεκτίμησή μας ενισχύεται.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί οι φιλοδοξίες σας μπορεί να μην ταιριάζουν πια με τους παλιούς σας στόχους. Και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
