Σε όλους μας κάποια στιγμή έχει τύχει να περιμένουμε σε μία δημόσια υπηρεσία ή στην τράπεζα, ίσως και κάθε μέρα στην καφετέρια μέχρι να ετοιμαστεί ο καφές μας. Το να μένουμε κολλημένοι στην ουρά μπορεί να μας καθυστερεί και να κάνει κακό στα… νεύρα μας, αλλά η επιστήμη λέει πως η αναμονή μπορεί να κάνει καλό στον εγκέφαλό μας.
Τα οφέλη που έχει η αναμονή
Η αναμονή μπορεί να είναι βαρετή, γι’ αυτό συνήθως κάνουμε ό,τι μπορούμε για να την αποφύγουμε. Γεμίζουμε τον χρόνο της αναμονής με δραστηριότητες που κρατούν το μυαλό μας απασχολημένο, όπως για παράδειγμα χαζεύουμε στα social media, διαβάζουμε ειδήσεις ή ακούμε κάποιο podcast ή μουσική.
Ωστόσο, η αναμονή δεν είναι πάντα κακή. Έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Personality, δείχνει ότι μπορεί να είναι ωφέλιμη, καθώς βελτιώνει τον αυτοέλεγχο, μια ικανότητα σημαντική για πολλές κοινωνικές, γνωστικές και ψυχικές λειτουργίες.
Τι είναι ο αυτοέλεγχος
Αυτοέλεγχος είναι η ικανότητα του ατόμου να ρυθμίζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του, όταν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι συγκρούονται με βραχυπρόθεσμους πειρασμούς. Είναι καθοριστικός στο σχολείο ή στη δουλειά, καθώς επηρεάζει τη μάθηση, τη λήψη αποφάσεων, την απόδοση, τις κοινωνικές σχέσεις και τη συνολική ευημερία.
Η ικανότητά μας να περιμένουμε αποτελεί βασικό τεστ αυτοελέγχου. Για παράδειγμα, αυτοέλεγχος είναι το να συγκρατηθούμε πριν απαντήσουμε σε ένα ενοχλητικό e-mail ή να αντισταθούμε στο ανθυγιεινό φαγητό, όταν προσπαθούμε να τρεφόμαστε καλύτερα.
Γιατί η αναμονή βοηθά;
Έρευνα δείχνει ότι ακόμη και σύντομες παύσεις -όπως να παραγγείλουμε φαγητό εκ των προτέρων ή να περιμένουμε λίγο πριν αγοράσουμε κάτι- μπορούν να «ψυχράνουν» τις παρορμήσεις και να μας βοηθήσουν να βάλουμε σε προτεραιότητα τους μακροπρόθεσμους στόχους μας.
Ακόμα και η σιωπή σε μια συζήτηση λειτουργεί ως μορφή αναμονής, δίνοντας στον συνομιλητή χρόνο να επεξεργαστεί τις σκέψεις του, να καταλάβει καλύτερα τα συναισθήματά του και να βρει νέες ιδέες ή λύσεις. Επίσης, η αναμονή μπορεί να δημιουργήσει χώρο για αναστοχασμό, εμβάθυνση και δημιουργικότητα.
Πολιτισμικές και ατομικές διαφορές
Δεν βιώνουμε όλοι την αναμονή με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι τη βρίσκουν ενοχλητική ή αγχώδη, ενώ σε ορισμένες κουλτούρες θεωρείται χάσιμο χρόνου, ενώ σε άλλες δύναμη ή ευκαιρία για αλλαγή.
Η αξία που έχει η αναμονή
Για να αποκομίσουμε τα οφέλη του αυτοελέγχου και να δούμε την αναμονή πιο θετικά, μπορούμε να την εξασκήσουμε συνειδητά. Η θετική ψυχολογία προτείνει 4 πρακτικές:
1. Απόλαυση της προσμονής
Όταν περιμένουμε κάτι ευχάριστο -π.χ. μια συναυλία ή διακοπές- η ίδια η προσμονή μπορεί να μας δώσει χαρά και μικρές «δόσεις» ενθουσιασμού κάθε φορά που το σκεφτόμαστε.
2. Ευγνωμοσύνη
Σε δύσκολες στιγμές αναμονής, όπως για ιατρικά αποτελέσματα, μπορούμε να στραφούμε στην ευγνωμοσύνη. Σκέψεις για όσα έχουμε και εκτιμούμε ίσως μειώσουν την ανησυχία.
3. Νόημα στην αναμονή
Αντί να βλέπουμε την αναμονή ως ταλαιπωρία, μπορούμε να προσπαθήσουμε να δούμε τα θετικά. Ένα μποτιλιάρισμα ή μια ουρά μπορεί να είναι ευκαιρία για ξεκούραση, παύση ή στοχασμό.
4. Αναμονή και ενσυνειδητότητα
Οι στιγμές της εκνευριστικής αναμονής μπορούν να γίνουν υπενθύμιση να παρατηρήσουμε το παρόν με περιέργεια και αποδοχή. Αυτή η «μικρή άσκηση» μπορεί να μας χαλαρώσει και να ρυθμίσει τα συναισθήματά μας.
Δεν σημαίνει ότι πρέπει να αναζητούμε περισσότερες στιγμές αναμονής. Σημασία έχει να δούμε την αξία σε εκείνες που ήδη υπάρχουν και να τις μετατρέπουμε σε ευκαιρίες για ηρεμία και προσωπική ανάπτυξη.
