Πώς συνδέεται ο εγκέφαλος ενός ατόμου με το πληκτρολόγιο του κινητού του; Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Psychopathology and Clinical Science δείχνει ότι η ταχύτητα και η συχνότητα με την οποία πληκτρολογεί κάποιος στο smartphone του μπορεί να αποκαλύπτουν πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος του συγκεκριμένου ατόμου. Μας δίνει σημαντικά στοιχεία για τη γνωστική μας υγεία, ιδιαίτερα για ανθρώπους με διαταραχές διάθεσης.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα δεδομένα από τη χρήση του κινητού στην καθημερινότητα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανίχνευση γνωστικών δυσλειτουργιών που συχνά παρατηρούνται σε παθήσεις όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή.

Ο εγκέφαλος μπορεί να εξερευνηθεί με νέους τρόπους

Οι διαταραχές της διάθεσης επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους και συνδέονται με σημαντικές δυσκολίες στη μνήμη, την προσοχή και την ευελιξία της σκέψης. Αυτές οι γνωστικές δυσκολίες μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες και να χειροτερέψουν την ποιότητα ζωής.

Οι παραδοσιακές αξιολογήσεις γνωστικών ικανοτήτων γίνονται συνήθως σε κλινικό περιβάλλον, με τεστ σε χαρτί ή υπολογιστή. Αν και χρήσιμα, τα τεστ αυτά δεν αντικατοπτρίζουν πάντα τον τρόπο που λειτουργεί το άτομο στην καθημερινή του ζωή, επιπλέον, απαιτούν χρόνο και ενεργή συμμετοχή. Οι ερευνητές αναζητούν τρόπους μέτρησης της γνωστικής λειτουργίας σε πιο φυσικές συνθήκες, χωρίς προσπάθεια από τους συμμετέχοντες. Μία υποσχόμενη προσέγγιση είναι η αξιοποίηση των αισθητήρων των smartphones για τη συλλογή δεδομένων.

Ένα απρόσμενο «παράθυρο» στη λειτουργία του εγκεφάλου

Το πληκτρολόγιο ενός τηλεφώνου ενεργοποιεί πολλαπλά γνωστικά συστήματα -προσοχή, σχεδιασμό, κινητικό έλεγχο- και έτσι μπορεί να προσφέρει ένα «παράθυρο» στη λειτουργία του εγκεφάλου. «Τα γνωστικά προβλήματα αποτελούν σημαντικό μέρος των διαταραχών της διάθεσης και συχνά παραμένουν ακόμη κι όταν τα συμπτώματα της διάθεσης βελτιωθούν», αναφέρουν οι επιστήμονες της μελέτης.

Η μελέτη περιλάμβανε 127 ενήλικες ηλικίας 25-50 ετών, τόσο με διαταραχές της διάθεσης όσο και υγιή άτομα. Για 4-5 εβδομάδες οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν ένα πληκτρολόγιο που κατέγραφε δεδομένα όπως ο χρόνος μεταξύ των πατημάτων πλήκτρων και η κίνηση του τηλεφώνου.

Κάθε άτομο συμμετείχε σε δύο εργαστηριακές συνεδρίες με διαφορά τουλάχιστον δύο εβδομάδων, όπου υποβλήθηκε σε γνωστικά τεστ για την προσοχή, την λειτουργική μνήμη, την ευελιξία σκέψης και την εκτελεστική λειτουργία.

Από τα εν λόγω δεδομένα προέκυψαν δύο βασικά χαρακτηριστικά. Αυτά ήταν η ταχύτητα πληκτρολόγησης και η συχνότητα χρήσης. Η πρώτη βασίστηκε στο διάστημα μεταξύ διαδοχικών πατημάτων πλήκτρων, ενώ η δεύτερη στο πόσο συχνά πληκτρολογούσε το άτομο και πόσο αυτό μεταβαλλόταν με τον χρόνο.

Στους υγιείς συμμετέχοντες, η πιο αργή πληκτρολόγηση συνδεόταν με χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ, ενώ η συχνότερη χρήση συνδεόταν με καλύτερες επιδόσεις. Αντίθετα, στα άτομα με διαταραχές της διάθεσης, η σχέση ανάμεσα στην πληκτρολόγηση και τα τεστ ήταν πιο αδύναμη. Αυτό δείχνει ότι η σχέση μεταξύ της καθημερινής συμπεριφοράς στο κινητό και των γνωστικών δεξιοτήτων σε αυτή την ομάδα είναι πιο περίπλοκη ή μεταβλητή.

Οι αναλύσεις έδειξαν ότι η σχέση ανάμεσα στην αργή πληκτρολόγηση και τη χαμηλότερη επίδοση ενισχυόταν, όσο αυξάνονταν τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Με άλλα λόγια, όσο πιο καταθλιπτικά ένιωθαν οι συμμετέχοντες, τόσο πιο στενή γινόταν η σύνδεση ανάμεσα στην ταχύτητα πληκτρολόγησης και τη γνωστική τους λειτουργία.