Πόσο άλλαξαν τα ραντεβού και τις σχέσεις η άνοδος των εφαρμογών γνωριμιών, η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι συνεχώς εξελισσόμενες στάσεις της κοινωνίας απέναντι στον γάμο, την αφοσίωση και το σεξ;
Σε αυτό το ερώτημα θέλησε να απαντήσει ο ερευνητής Brian Ogolsky και η ομάδα του σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Personal Relationships.
Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχουν τέσσερα ξεχωριστά στάδια που ορίζουν το πώς εξελίσσονται οι σύγχρονες ρομαντικές σχέσεις. Και, παραδόξως, δεν είναι τόσο διαφορετικά από ό,τι ήταν στο παρελθόν.
- «Flirtationship» (φλερτ στις σχέσεις)
Η ερευνητική ομάδα εξετασε τις ερωτικές ζωές φοιτητών σε δύο χρονικές στιγμές, με απόσταση μίας δεκαετίας: 126 φοιτητές το 2012 και 133 φοιτητές το 2022.
Η έρευνά τους περιλάμβανε μία μόνο ανοιχτή ερώτηση: «Περιγράψτε με τη σειρά, τα στάδια που πιστεύετε ότι περνά μια τυπική ρομαντική σχέση».
Μετά τη σύγκριση των απαντήσεων, έγινε σαφές ότι — τόσο το 2012 όσο και το 2022 — εμφανίστηκε ένα παρόμοιο μοτίβο. Το πρώτο στάδιο που οι συμμετέχοντες περιέγραψαν με παρόμοιο τρόπο, ήταν αυτό που οι ερευνητές αποκάλεσαν «flirtationship».
Ένας φοιτητής το περιέγραψε ως το στάδιο όπου δύο υποψήφιοι σύντροφοι αναζητούν «κοινά ενδιαφέροντα που θα αποτελέσουν τη βάση της σχέσης». Ένας άλλος το περιέγραψε ως το στάδιο όπου «αισθάνεσαι έλξη για την εμφάνιση του άλλου και θέλει να μάθει περισσότερα γι’ αυτόν/ήν».
Ίσως η πιο ακριβής περιγραφή ήρθε από έναν φοιτητή που είπε: «Ο ένας από τους δύο έχει εκφράσει ξεκάθαρο ενδιαφέρον. Ξέρετε ότι αρέσετε ο ένας στον άλλο και εκεί το πράγμα μπορεί να τελειώσει, αν ο άλλος δεν ανταποκριθεί στο φλερτ».
- Ίσως ναι ή μπορεί και όχι…
Οι ερευνητές χαρακτήρισαν το δεύτερο στάδιο της ρομαντικής πορείας ως «δυνητική σχέση». Οι συμμετέχοντες το όρισαν ως ένα στάδιο εξερεύνησης — κυρίως όσον αφορά την ερωτική συμβατότητα.
Για παράδειγμα, ένας συμμετέχοντας είπε για αυτό το στάδιο: «περνάμε χρόνο μαζί/βγαίνουμε ραντεβού».
Συνολικά, η περιγραφή ενός συμμετέχοντα ήταν η πιο ακριβής: «Τα πράγματα γίνονται πιο σοβαρά, θέλετε να γίνετε λίγο πιο ρομαντικοί και να βγαίνετε ραντεβού».
Εδώ μεταβαίνουμε από το «νομίζω ότι σε συμπαθώ» στο «θέλω να καταλάβω ποιος είσαι». Υπάρχει ακόμα κάποια αμφιβολία — το ενδεχόμενο η σχέση να «σβήσει» — αλλά αρχίζεις να βάζεις το άτομο στη δική σου ζωή.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι, ακόμη και σε μια εποχή που οι περιστασιακές συναντήσεις και η άμεση ικανοποίηση είναι πιο προσβάσιμες από ποτέ, οι άνθρωποι εξακολουθούν να επιθυμούν αυτή την αργή περίοδο αξιολόγησης, σχολίασαν οι ειδικοί.
- Σε σχέση
Το τρίτο στάδιο της ρομαντικής πορείας, και πριν από δέκα χρόνια και σήμερα, ορίζεται από την αποκλειστικότητα.
Αυτό το στάδιο «σε σχέση», όπως το περιέγραψαν οι φοιτητές, περιλαμβάνει την αίσθηση του να είναι «επίσημο». Σε αυτό το στάδιο, «το φλερτ ή το να κάνεις κάτι με κάποιον άλλον θεωρείται απιστία», είπε χαρακτηριστικά ένας φοιτητής.
Οι συμμετέχοντες συσχέτισαν επίσης αυτό το στάδιο με μεγαλύτερα ρομαντικά ορόσημα — όπως το να ανταλλάξουν «σ’ αγαπώ», να γνωρίσουν ο ένας τους φίλους και την οικογένεια του άλλου, καθώς και να αποκτήσουν συναισθηματική και σωματική οικειότητα.
«Είναι σαφές ότι, αν και οι επιλογές έχουν διευρυνθεί, οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να εκτιμούν μια σαφή, αδιαμφισβήτητη δήλωση αφοσίωσης — πιθανότατα λόγω της σταθερότητας που προσφέρει αυτό το στάδιο. Δεν είναι απαραίτητα επειδή σηματοδοτεί το τέλος της ρομαντικής εξερεύνησης, αλλά περισσότερο επειδή εισάγει ένα αίσθημα δομής και προσδοκίας», εξήγησαν οι επιστήμονες.
- Γάμος αλλιώς τίποτα!
Οι συμμετέχοντες συνέδεσαν την τέταρτη και τελευταία φάση με την λήψη αποφάσεων. Δηλαδή, την επιλογή ανάμεσα σε μεγάλες δηλώσεις δέσμευσης — όπως το να συγκατοικήσετε, να αρραβωνιαστείτε ή να παντρευτείτε — ή το να τερματίσετε τη σχέση.
«Κανείς δεν είναι τέλειος. Όλοι έχουμε ελαττώματα», είπε χαρακτηριστικά ένας συμμετέχοντας. «Ο στόχος είναι να βρεις κάποιον του οποίου τα ελαττώματα μπορείς να αγαπήσεις ή τουλάχιστον να ανεχτείς χωρίς υπερβολικό εκνευρισμό. Μετά από καιρό, μπορείς είτε να αποδεχτείς τον σύντροφό σου για αυτό που είναι, είτε να συνειδητοποιήσεις ότι πρέπει να χωρίσεις».
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, αυτή δεν είναι μια ακριβής συνέχεια των προηγούμενων σταδίων, αλλά μάλλον ένα σταυροδρόμι. Σε αυτό το σημείο, η μάσκα έχει πέσει. Ξέρεις πώς ο σύντροφός σου διαχειρίζεται το άγχος, αν οι αξίες σας ευθυγραμμίζονται και ποιες θυσίες είναι ο καθένας πρόθυμος (ή απρόθυμος) να κάνει για το μέλλον. Αυτό που αποφασίζεις τώρα δεν είναι αν αγαπιέστε, αλλά αν μπορείτε να συνεχίσετε να αγαπιέστε μακροπρόθεσμα. Ανεξάρτητα από το αν η δέσμευση σημαίνει γάμος ή συγκατοίκηση, η ανάγκη για μια απόφαση παραμένει.
«Οι αλλαγές τελικά τα τελευταία χρόνια μπορεί να φαίνονται μεγάλες, αλλά δεν έχουν εξαλείψει την ανάγκη των ανθρώπων να χτίσουν ένα σταθερό μέλλον, διαφορετικά, επιλέγουν συνειδητά να αποχωρίσουν αναζητώντας πιο ασφαλείς σχέσεις», κατέληξαν οι ερευνητές.
