Οι άνθρωποι συχνά περιγράφουν τη μουσική ως καθαρτική, ανυψωτική, χαλαρωτική ή συγκινητική, αλλά μπορεί πραγματικά το είδος μουσικής που προτιμά κάποιος να αποκαλύπτει κάτι για την ψυχική του κατάσταση; Μια νέα σουηδική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Individual Differences εξέτασε αυτό το ερώτημα, χρησιμοποιώντας γενετικά δεδομένα και ένα μεγάλο δείγμα διδύμων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι προτιμούσαν την ποπ, τη γκόσπελ ή τη σουηδική χορευτική μουσική ανέφεραν ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα ευημερίας, ενώ εκείνοι που προτιμούσαν την indie μουσική ανέφεραν ελαφρώς χαμηλότερα. Ωστόσο, αυτές οι διαφορές εξαφανίστηκαν, όταν λήφθηκαν υπόψη οι κοινές γενετικές και οικογενειακές επιρροές.
Προηγούμενες μελέτες για τη σχέση μουσικής και ψυχικής υγείας έχουν δώσει αντιφατικά αποτελέσματα. Άλλες έδειξαν ότι η μουσική προάγει την ευεξία, ενώ άλλες τη συνέδεσαν με αυξημένα ψυχικά προβλήματα, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες. Οι επικεφαλής της μελέτης δήλωσαν ότι αναρωτήθηκαν αν οι διαφορές στις μουσικές προτιμήσεις θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτές τις αντιφάσεις.
Μουσική και ευημερία
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 8.879 ενήλικες διδύμους, τόσο μονοζυγωτικούς, δηλαδή πανομοιότυπους, όσο και διζυγωτικούς. Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο ευημερίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), το οποίο αξιολογεί πόσο συχνά ένιωθαν ήρεμοι, ξεκούραστοι και ότι έχουν τον έλεγχο της ζωής τους.
Επιπλέον, βαθμολόγησαν πόσο τους άρεσαν 19 διαφορετικά μουσικά είδη, μεταξύ των οποίων: ποπ, γκόσπελ, indie, κλασική, μέταλ, τζαζ, κάντρι και χορευτική μουσική. Για να εξετάσουν αν το να απολαμβάνει κανείς πολλά διαφορετικά είδη μουσικής σχετίζεται με την ευημερία, οι ερευνητές δημιούργησαν έναν δείκτη «μουσικής πολυμορφίας», δηλαδή εξέτασαν πόσα είδη μουσικής δήλωνε κάθε άτομο ότι απολαμβάνει πολύ.
Επιπλέον, σε ένα υποσύνολο 3.764 συμμετεχόντων υπολόγισαν τη γενετική προδιάθεση του ατόμου για υψηλότερη ή χαμηλότερη ψυχική ευεξία. Αρχικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:
- Η προτίμηση στην ποπ, τη γκόσπελ και τη χορευτική μουσική σχετιζόταν με ελαφρώς υψηλότερη ευημερία.
- Η προτίμηση για indie μουσική συνδεόταν με ελαφρώς χαμηλότερη ευημερία..
Τι συμβαίνει με όσους ακούνε διάφορα είδη;
Αν η μουσική είχε άμεση επίδραση, τότε ο δίδυμος που προτιμά, για παράδειγμα, την ποπ θα έπρεπε να έχει υψηλότερη ευημερία από τον δίδυμο που δεν την προτιμά. Ωστόσο, δεν βρέθηκαν τέτοιες διαφορές. Αυτό σημαίνει ότι οι αρχικές συσχετίσεις πιθανότατα οφείλονταν σε κοινές γενετικές ή οικογενειακές επιρροές, και όχι σε πραγματική επίδραση της μουσικής στο άτομο.
Οι μελετητές πρόσθεσαν ότι περίμεναν να δουν πιο έντονες διαφορές μεταξύ ειδών μουσικής, ειδικά για τους λεγόμενους «μουσικούς παμφάγους», που απολαμβάνουν πολλά διαφορετικά είδη. Ωστόσο, είναι μάλλον καθησυχαστικό ότι δεν βρέθηκαν μεγάλες διαφορές και αυτό σημαίνει πως οι άνθρωποι μπορούν να ακούνε τη μουσική που τους αρέσει χωρίς να ανησυχούν για την ψυχική τους υγεία.
