Διαβάζετε αυτό το άρθρο ενώ κάθεστε αναπαυτικά στο καναπέ σας; Ίσως να θέλετε να… σηκωθείτε. Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η πολύωρη καθιστική ζωή μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις για τον εγκέφαλο, ακόμη και εάν γυμνάζεστε τακτικά.
Η μελέτη που διήρκεσε επτά χρόνια, επισημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι ενήλικες που περνούσαν τις περισσότερες ώρες καθιστοί φάνηκαν να έχουν ταχύτερη συρρίκνωση του εγκεφάλου και γνωστική εξασθένιση, ακόμα και μεταξύ εκείνων που γυμνάζονταν τακτικά.
Το νέο εύρημα αμφισβητεί αυτό που πολλοί πιστεύουν: ότι η τακτική άσκηση αντισταθμίζει τις ώρες που περνάμε καθισμένοι. Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν αρκετά δραστήριοι ώστε να πληρούν τις συστάσεις του αμερικανικού CDC για εβδομαδιαία φυσική δραστηριότητα. Ωστόσο, η καθιστική τους συμπεριφορά εξακολουθούσε να βλάπτει τον εγκέφαλο.
“Κοστίζει” η καθιστική ζωή
Ερευνητές από το Κέντρο για την Μνήμη και το Αλτσχάιμερ του Πανεπιστημίου Vanderbilt παρακολούθησαν 404 ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας (μέση ηλικία 71 έτη) για επτά χρόνια, χρησιμοποιώντας μετρητές δραστηριότητας καρπού για την ακριβή παρακολούθηση των προτύπων κίνησης.
Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες κάθονταν περίπου 13 ώρες καθημερινά, αριθμός που μπορεί να φαίνεται υψηλός… μέχρι να αναλογιστούμε τις ώρες που περνάμε καθισμένοι στη δουλειά, στο σπίτι, ακόμα και κατά τις μετακινήσεις μας.
Οι αλλαγές στον εγκέφαλο που συνδέθηκαν με την πολύωρη καθιστική ζωή εντοπίστηκαν σε περιοχές που είναι συνήθως ευάλωτες στη νόσο Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα άτομα που κάθονταν περισσότερο παρουσίαζαν εξασθένιση αυτών των περιοχών και φάνηκαν να έχουν χειρότερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης που τους ζητούσαν να ανακαλέσουν παρελθοντικές εμπειρίες και γεγονότα.
Με την πάροδο του χρόνου, όσοι κάθονταν περισσότερο φάνηκαν να χάνουν ταχύτερα τον όγκο του ιππόκαμπου και να παρουσιάζουν μεγαλύτερη μείωση στην ικανότητά τους να ονομάζουν αντικείμενα και να επεξεργάζονται γρήγορα πληροφορίες. Ο ιππόκαμπος, ο οποίος συμβάλλει στη διαμόρφωση αναμνήσεων, είναι από τις πρώτες περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζονται από τη νόσο Αλτσχάιμερ, επισημαίνουν οι ερευνητές.
Εντείνουν το πρόβλημα οι γενετικοί παράγοντες κινδύνου
Η καθιστική ζωή φάνηκε να έχει χειρότερες επιπτώσεις στα άτομα με την παραλλαγή του γονιδίου APOE ε4, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Όταν οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες ανάλογα με το γονιδιακό τους status, ανακάλυψαν ότι οι φορείς του APOE ε4 που κάθονταν περισσότερο, παρουσίασαν σημαντικά μεγαλύτερη μείωση της συνολικής εγκεφαλικής ύλης, του όγκου του μετωπιαίου λοβού και του όγκου του βρεγματικού λοβού σε σύγκριση με εκείνους χωρίς την παραλλαγή του γονιδίου και με παρόμοιες συνήθειες καθιστικής ζωής.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Alzheimer’s & Dementia, υοπδηλώνει ότι «οι φορείς του APOE ε4 φαίνεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νευροεκφυλισμού που σχετίζεται με μεγαλύτερη καθιστική συμπεριφορά, ανεξάρτητα από το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας».
Πώς θα προστατευτούμε
Τα νέα ευρήματα οδηγούν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα. Όλα όσα κάνετε μεταξύ των προπονήσεων έχουν εξίσου μεγάλη σημασία με την άσκηση. Η υγεία του εγκεφάλου εξαρτάται όχι μόνο από το να αφιερώνετε χρόνο για γυμναστική αλλά και από το να μειώσετε τον χρόνο που περνάτε καθισμένοι.
Τα διαλείμματα κίνησης κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι ήπιες διατάσεις από όρθια θέση ανά τακτά χρονικά διαστήματα είναι μερικοί από τους τρόπους που μπορεί να σας βοηθήσουν να περιορίσετε τις πολλές ώρες καθισιού στην καθημερινότητά σας.
