Η ψηφιακή Gen Z (γεννημένοι περίπου μεταξύ 1995-2010) είναι η πρώτη που μεγάλωσε με το διαδίκτυο ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της. Τα social media, τα κινητά και οι συνεχείς ειδοποιήσεις διαμόρφωσαν τις καθημερινές συνήθειες της, όμως αυτή η αδιάκοπη συνδεσιμότητα έχει και το τίμημά της: το ψηφιακό burnout.

Digital burnout: Πώς η Gen Z μαθαίνει να κάνει disconnect χωρίς να νιώθει τύψεις

Το digital burnout περιγράφει την ψυχική και σωματική εξάντληση που προκαλείται από την υπερβολική χρήση ψηφιακών μέσων και τη συνεχή έκθεση σε πληροφορίες. Σύμφωνα με την έρευνα της Deloitte (2023), πάνω από το 50% των μελών της Gen Z αναφέρουν ότι αισθάνονται ψηφιακή εξουθένωση, κυρίως λόγω της πίεσης να είναι συνεχώς διαθέσιμοι και να ανταποκρίνονται σε πολλαπλά ερεθίσματα.

Η Harvard Business Review επισημαίνει ότι το burnout έχει γίνει σχεδόν «κανονικό» για πολλούς νέους, καθώς η αίσθηση του «πρέπει να είμαι πάντα συνδεδεμένος» προκαλεί άγχος και μειωμένη απόδοση.

Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στην προσπάθεια αποσύνδεσης είναι η ενοχή. Όπως σημειώνει η σύμβουλος ψυχικής υγείας Μαρίσα Λαμόν σε άρθρο της στο Clamon Counseling, πολλοί νέοι φοβούνται ότι, αν σταματήσουν να είναι διαθέσιμοι στα social media, θα χάσουν ευκαιρίες ή θα «αποξενωθούν» από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, η αποσύνδεση είναι ουσιαστικά μια πράξη αυτοφροντίδας και όχι αποτυχίας.

Η Gen Z αντιδρά δημιουργικά απέναντι στην ψηφιακή κούραση. Σύμφωνα με έρευνα της Vocal Media, οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι για την αποφυγή burnout περιλαμβάνουν:

  • Καθορισμό «καθαρών» ωρών χωρίς οθόνες (π.χ. πριν τον ύπνο)
  • Μικρά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της μέρας για να αποσπάσουν την προσοχή τους από τις ψηφιακές συσκευές
  • Αποδοχή του «JOMO» (Joy of Missing Out), δηλαδή της χαράς να χάνουν κάτι ψηφιακά, χωρίς άγχος ή τύψεις

Επιπλέον, ο ψυχολόγος Τζέιμς Μπράιαν υπογραμμίζει ότι η σιωπή και η μη διαθεσιμότητα λειτουργούν ως μορφές αντίστασης στο συνεχές άγχος που προκαλεί η ψηφιακή εποχή.

Η σημασία της ισορροπίας

Η προσπάθεια της Gen Z να διαχειριστεί την ψηφιακή της κόπωση δεν είναι απλώς μια μόδα, αλλά μια ουσιαστική ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ζωής. Όπως αναφέρεται σε άρθρο του Brainz Magazine, η υιοθέτηση ορίων στη χρήση των ψηφιακών μέσων και η επένδυση σε δραστηριότητες εκτός οθόνης αποτελούν βασικούς παράγοντες πρόληψης του burnout.

Η Gen Z μαθαίνει πλέον πως η αποσύνδεση δεν είναι απουσία ή κοινωνική αποτυχία, αλλά πράξη φροντίδας και ενδυνάμωσης.

Από την Αλεξάνδρα Τάνκα