Οι ερωτικές σχέσεις συχνά χαρακτηρίζονται επιτυχημένες μέσα από το πρίσμα της ομοιότητας ή της συμπληρωματικότητας. Μια νέα επιστημονική μελέτη αμφισβητεί αυτές τις «προκαταλήψεις» και προτείνει μια πιο λεπτομερή άποψη για το τι διατηρεί ένα ζευγάρι ενωμένο και αγαπημένο στο πέρασμα του χρόνου.
Πάντα άλλωστε υπήρχαν δύο αντίθετες οπτικές όταν μιλάμε για την αγάπη: αυτή που γιορτάζει τις “φυσικές” ομοιότητες μεταξύ παρόμοιων συντρόφων, και αυτή που πιστεύει στην ακαταμάχητη δύναμη και έλξη των διαφορών. Αλλά ποια είναι η αλήθεια;
Ομοιότητα ή συμπληρωματικότητα στις σχέσεις: μια ψευδής αντίθεση;
Για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι τα πιο σταθερά και αγαπημένα ζευγάρια βασίζονται σε κοινές βάσεις: κουλτούρα, αξίες, τρόπος ζωής… Αυτό ήταν η θεωρία της ομογαμίας, κυρίαρχης στην κοινωνιολογία. Η βασική ιδέα της; Το να μοιράζεσαι κοινά στοιχεία μέσα στη σχέση προάγει την αρμονία και τη μακροχρόνια αγάπη.
Ωστόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Social and Personal Relationships, αυτές οι αντικειμενικές ομοιότητες έχουν στην πραγματικότητα μικρή επιρροή στην μακροχρόνια ικανοποίηση ενός ζευγαριού.
Αυτό που μετρά περισσότερο είναι το αίσθημα συναισθηματικής εγγύτητας, αυτό το αίσθημα ότι ο άλλος μας καταλαβαίνει και μας νοιάζεται, ακόμα και αν οι προσωπικότητές μας διαφέρουν.
Αντίθετοι …αλλά συμβατοί χαρακτήρες
Είναι οι αντιθέσεις στον χαρακτήρα πάντα πηγή συγκρούσεων; Όχι απαραίτητα. Η ψυχολογία διακρίνει συχνά δύο κύρια προφίλ:
- Προφίλ Α: δυναμικοί, φιλόδοξοι, οργανωμένοι.
- Προφίλ Β: χαλαροί, συμβιβαστικοί, αυθόρμητοι.
Με μια πρώτη ματιά, δύσκολα φανταζόμαστε μια διαρκή συμφωνία ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα. Όμως, όπως εξηγούν οι ειδικοί, αυτή η συμπληρωματικότητα μπορεί να γίνει δύναμη — αρκεί βέβαια να βρεθεί η ισορροπία.
Τα προφίλ Α φέρνουν δομή και πρωτοβουλία, ενώ τα προφίλ Β προσφέρουν ευελιξία και γαλήνη. Ο κίνδυνος; Να κυριαρχήσει το ένα χωρίς να εκφραστεί το άλλο. Για να λειτουργήσει αυτή η δυναμική, ο καθένας πρέπει να εξελιχθεί: τα προφίλ Α να μάθουν να αφήνουν λίγο περισσότερο, τα προφίλ Β να θέτουν τα όριά τους.
Η συναισθηματική συμφωνία, το κλειδί της σταθερότητας στις σχέσεις
Αντί για τη τέλεια ομοιότητα, η ικανότητα να προσαρμόζεσαι συναισθηματικά φαίνεται να είναι το πραγματικό συνδετικό υλικό των διαρκών σχέσεων. Οι διαφορές, μακριά από το να είναι εμπόδια, μπορούν να γίνουν ευκαιρίες αμοιβαίας ανάπτυξης — εφόσον γίνονται αποδεκτές μέσα σε κλίμα σεβασμού και ενδιαφέροντος.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί οι διαφορές διευρύνουν τους ορίζοντές μας, αρκεί να μην τις βλέπουμε ως απειλές αλλά ως προσκλήσεις σε διάλογο.
Έλξη προς ό,τι μας μοιάζει… ή ό,τι μας συμπληρώνει;
Η αγάπη, όπως αναφέρουν και οι ερευνητές, δεν υπακούει σε μια μοναδική φόρμουλα, αλλά σε μια βασική ανάγκη: να νιώθεις ότι σε καταλαβαίνουν. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα ζευγάρια συχνά έχουν κοινά χαρακτηριστικά, κάτι που μπορεί να αντανακλά την ανάγκη αναγνώρισης του εαυτού τους στον άλλον. Όταν μοιραζόμαστε έναν τρόπο να νιώθουμε ή να ζούμε τα πράγματα, διευκολύνεται η ενσυναίσθηση και η λήψη αποφάσεων.
Η συμβατότητα δεν βασίζεται ούτε στην τέλεια ομοιότητα ούτε στη ριζική αντίθεση, αλλά σε ένα λεπτό παιχνίδι αμοιβαίας προσαρμογής. Αυτό που κρατάει ένα ζευγάρι είναι όχι το να είναι ίδιοι, αλλά το να μάθουν να προχωρούν μαζί, ο καθένας με τις δυνάμεις, τις αδυναμίες και τη υπέροχη μοναδικότητά του.
