Όταν κάποιος τραυματίζεται, ο σωματικός πόνος είναι μόνο η αρχή. Πολύ συχνά, η ανάμνηση του πόνου – το άγχος, η αγωνία και ο φόβος που τον συνοδεύουν – παραμένει για καιρό, ακόμα και όταν το σώμα έχει πια επουλωθεί. Νέα επιστημονική ανακάλυψη έρχεται να ρίξει φως σε αυτή τη σύνδεση: οι ερευνητές εντόπισαν μια ομάδα νευρώνων στον εγκέφαλο που λειτουργεί σαν εσωτερικός συναγερμός, συνδέοντας τον σωματικό πόνο με τα συναισθήματα απειλής και ψυχικής δυσφορίας.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences, αποκάλυψε ότι ο εγκέφαλος διαθέτει έναν ενοποιημένο μηχανισμό που επεξεργάζεται τόσο τα ερεθίσματα πόνου όσο και τις εμπειρίες απειλής.
Η επιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει κάτι που πολλοί άνθρωποι βιώνουν καθημερινά: ο πόνος δεν είναι μόνο θέμα νεύρων ή υποδοχέων· είναι βαθιά προσωπική εμπειρία που αγγίζει τον πυρήνα της ψυχικής μας κατάστασης. Οι CGRP νευρώνες λειτουργούν σαν ένας ενιαίος μηχανισμός συναγερμού, που συνδέει το σωματικό ερέθισμα με το συναισθηματικό φορτίο – μια εξελικτική στρατηγική για να θυμόμαστε τι μας έκανε κακό και να το αποφεύγουμε στο μέλλον.
Όμως, όταν αυτός ο συναγερμός δεν απενεργοποιείται, μπορεί να μας κρατά σε διαρκή κατάσταση φόβου και υπερευαισθησίας, ένας μηχανισμός που, αντί να μας προστατεύει, μας καθηλώνει.
Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί από περαιτέρω έρευνα, μπορεί να έχει σημαντικές προεκτάσεις για τη μελέτη και τη θεραπεία χρόνιων καταστάσεων πόνου, όπως οι ημικρανίες, η ινομυαλγία ή η μετατραυματική διαταραχή (PTSD). Οι ίδιοι νευρώνες φαίνεται πως εμπλέκονται τόσο στην αίσθηση του πόνου όσο και στη συναισθηματική αντίδραση στην απειλή. Μάλιστα, τα γονίδια που σχετίζονται με τις ημικρανίες και κάποιες σπάνιες παθήσεις όπως η συγγενής αναλγησία (ανικανότητα αίσθησης πόνου), είναι εξαιρετικά ενεργά στους CGRP νευρώνες.
Ο φόβος ως σύμπτωμα κατάθλιψης
Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει αυξημένο αίσθημα φόβου, είτε ως αντίδραση σε συγκεκριμένες καταστάσεις (π.χ. κοινωνική φοβία) είτε ως γενικευμένο αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας. Η αναγνώριση του ρόλου του φόβου στην κατάθλιψη είναι σημαντική για τη διάγνωση και τη θεραπεία της κατάστασης.
Πώς η κατάθλιψη συνδέεται με τον πόνο
Μπορεί η κατάθλιψη να συνδέεται με τον πόνο στο σώμα; «Ναι» υποστηρίζει μελέτη ερευνητών του University College London.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι ενήλικες που βιώνουν πόνο είναι πιο πιθανό να έχουν εμφανίσει επιδείνωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης έως και οκτώ χρόνια πριν από την έναρξη του πόνου. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο eClinicalMedicine, υποδηλώνουν ότι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, η θεραπεία της κατάθλιψης μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη ή τη μείωση των πόνων μετέπειτα.
