Από τους λάτρεις του ταγκό μέχρι τους ερασιτέχνες μουσικούς, ακόμα και τους gamer που επιλέγουν παιχνίδια στρατηγικής, οι άνθρωποι που ασχολούνται με δημιουργικά χόμπι τείνουν να έχουν νεότερο εγκέφαλο, διαπιστώνει μεγάλη διεθνής μελέτη.
Τα ευρήματα που δημοσιεύονται στο Nature Communications υποδεικνύουν μάλιστα ότι οι δημιουργικές δραστηριότητες φρενάρουν τη γήρανση στις περιοχές του εγκεφάλου που εξασθενούν περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου.
Αν και το φαινόμενο είναι πιο εμφανές σε ανθρώπους που έχουν γίνει εξπέρ στο χόμπι τους, οφέλη παρατηρήθηκαν ακόμα και εθελοντές που μόλις είχαν αρχίσει να μαθαίνουν μια δημιουργική δραστηριότητα.
«Η δημιουργικότητα αναδεικνύεται ως ισχυρός καθοριστικός παράγοντας της υγείας του εγκεφάλου, συγκρίσιμος με την άσκηση ή την δίαιτα» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο ο Ογκουστίν Ιμπάνιεζ του Trinity College του Δουβλίνου, τελευταίος συγγραφέας της μελέτης.
Βιολογική και χρονολογική ηλικία
Προηγούμενες μελέτες υπεδείκνυαν ότι οι δημιουργικές δραστηριότητες μπορούν να κρατήσουν νέο τον εγκέφαλο και να προάγουν τη συναισθηματική ευημερία. Παρόλα αυτά. Ο βιολογικός του φαινομένου παρέμενε άγνωστος μέχρι σήμερα, επισήμανε ο Ιμπάνιεζ στον δικτυακό τόπο του Nature.
Ο ερευνητής και οι συνεργάτες του αρχικά χρησιμοποίησαν τις τεχνικές του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος και του μαγνητοεγκεφαλογραφήματος για να καταγράψουν την εγκεφαλική δραστηριότητα 1.240 εθελοντών σε δέκα χώρες.
Τα αποτελέσματα επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν πώς μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας η «λειτουργική συνδεσιμότητα» του εγκεφάλου, δηλαδή η ικανότητα διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου να συνεργάζονται μεταξύ τους.
Στη συνέχεια, οι ίδιες τεχνικές μέτρησης της εγκεφαλικής λειτουργίας εφαρμόστηκαν σε 232 χορευτές ταγκό, μουσικούς, εικαστικούς καλλιτέχνες και παίκτες βιντεοπαιχνιδιών. Η ανάλυση έδειξε ότι η βιολογική ηλικία του εγκεφάλου τους ήταν μικρότερη από τη χρονολογική ηλικία τους.
Οφέλη καταγράφηκαν σε όλες τις περιπτώσεις, ωστόσο το φαινόμενο ήταν εντονότερο στους έμπειρους χορευτές ταγκό, των οποίων οι εγκέφαλοι ήταν κατά μέσο όρο επτά χρόνια νεότεροι από τη χρονολογική τους ηλικία. Το ταγκό είναι εξάλλου μια απαιτητική δραστηριότητα που απαιτεί αλληλουχίες περίπλοκων κινήσεωνκαι ακριβή συντονισμό.
Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι τα δημιουργικά χόμπι ωφελούν περισσότερο τον μετωπιαίο και τον βρεγματικό φλοιό του εγκεφάλου, οι οποίοι μεταξύ άλλων ελέγχουν την λήψη αποφάσεων, και την εργασιακή μνήμη. Οι περιοχές αυτές είναι από τις πιο ευάλωτες στη γήρανση, σημείωσαν οι ερευνητές.
Μεταξύ των πιο έμπειρων εθελοντών, οι συνδέσεις του εγκεφάλου ήταν σημαντικά ισχυρότερες σε περιοχές που εμπλέκονται στον έλεγχο των κινήσεων, τον συντονισμό και τον ρυθμό, μεταξύ άλλων.
Η μελέτη εξέτασε επίσης το κατά πόσο η εκμάθηση μιας νέας δημιουργικής δραστηριότητας φρενάρει τη γήρανση στον εγκέφαλο. Μια πρώτη ομάδα 24 εθελοντών κλήθηκαν να μάθουν το StarCraft II, ένα βιντεοπαιχνίδι που βασίζεται στη στρατηγική, ενώ μια δεύτερη ομάδα, η ομάδα ελέγχου, κλήθηκε να παίξει ένα βιντεοπαιχνίδι που βασίζεται περισσότερο σε κανόνες και δεν απαιτεί δημιουργική σκέψη.
Σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου, η οποία δεν αποκόμισε ορατά οφέλη, οι εθελοντές του StarCraft II κατάφεραν να μειώσουν τη βιολογική ηλικία των εγκεφάλων της και παράλληλα να βελτιώσει τις επιδόσεις τους σε ένα τεστ προσοχής. Οι συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων αυξήθηκαν σε περιοχές που συνδέονται με την αναγνώριση αντικειμένων και γενικά με την προσοχή.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η εκμάθηση μιας δημιουργικής δραστηριότητας από το μηδέν μπορεί να προστατεύει τον εγκέφαλο από τα δεινά του γήρατος.
Όπως το έθεσε ο Ιμπάνιεζ, «δεν χρειάζεται να είσαι ο Ντα Βίντσι για να έχεις αποτελέσματα στην υγεία».
