Πολλές γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση αναφέρουν ότι βιώνουν αυτό που περιγράφουν ως «εγκεφαλική ομίχλη», γνωστή και ως “brain fog“, έναν ενοχλητικό συνδυασμό μειωμένης συγκέντρωσης, πνευματικής κόπωσης και δυσκολίας στην ανάκληση πληροφοριών. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα αποδίδονται, εν μέρει, στις ορμονικές διακυμάνσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής φάσης, επηρεάζοντας τόσο την σωματική όσο και τη νοητική λειτουργία.
Για να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνδεση, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση των υφιστάμενων μελετών που εξέτασαν πώς η εμμηνόπαυση επηρεάζει τη δομή του εγκεφάλου και τις συνδέσεις της με τη γνωστική, συναισθηματική και σωματική υγεία. Τα ευρήματα αναμένεται να παρουσιαστούν στο Ετήσιο Συνέδριο της Εταιρείας Εμμηνόπαυσης (2025 Annual Meeting of The Menopause Society) για το 2025.
Πώς επηρεάζει η εμμηνόπαυση τη δομή του εγκεφάλου;
Έρευνες υποστηρίζουν ότι η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από μετρήσιμες δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο, με αρκετές να εντοπίζουν μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας σε βασικές περιοχές όπως ο μετωπιαίος και ο κροταφικός φλοιός αλλά και ο ιππόκαμπος, οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μνήμη και στη λήψη αποφάσεων. Αυτές οι μειώσεις έχουν συσχετιστεί, σύμφωνα με τους ερευνητές, με την υποβάθμιση ορισμένων τύπων μνημονικής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων των λεκτικών και των οπτικοχωρικών ικανοτήτων.
Άλλες έρευνες έχουν επισημάνει ότι οι υπερεντάσεις της λευκής ουσίας – φωτεινά σημεία που είναι ορατά στις μαγνητικές τομογραφίες και συχνά υποδηλώνουν βλάβη των ιστών – είναι πιο συχνές κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, ιδιαίτερα σε γυναίκες που βιώνουν πρόωρη εμμηνόπαυση ή συχνές εξάψεις. Οι ερευνητές αποδίδουν τις αλλαγές αυτές στη μειωμένη ροή αίματος προς τη λευκή ουσία του εγκεφάλου. Οι βλάβες φαίνεται να συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο νευρολογικών συμπτωμάτων, όπως γνωστική έκπτωση, προβλήματα ισορροπίας, αλλαγές στη διάθεση και αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου και άνοιας.
Ο εγκέφαλος ανακάμπτει
Ορισμένα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο όγκος της φαιάς ουσίας μπορεί να ανακάμψει εν μέρει μετά την εμμηνόπαυση, υποδηλώνοντας την ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζεται μέσω της νευροπλαστικότητας. «Αυτό το είδος έρευνας υπογραμμίζει την ανάγκη να συνεχίσουμε να διερευνούμε τη σχέση μεταξύ του εγκεφάλου και της εμμηνόπαυσης, ιδίως τη σύνδεσή τους με τα γνωστικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα που βιώνουν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης», κατέληξαν οι ερευνητές.
