Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα αρνητικά κατά Gram βακτήρια τα οποία είναι ανθεκτικά στις πιο αποτελεσματικές κατηγορίες αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τα πιο επικίνδυνα παθογόνα. Αυτό περιλαμβάνει τα βακτήρια E. Coli, K. pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa και το Acinetobacter baumannii.

Οι επιστήμονες σχεδιάζουν την ανάπτυξη θεραπείας που στοχεύει στη διπλή μεμβράνη η οποία περιβάλλει τα αρνητικά κατά Gram βακτήρια, όπως το Escherichia coli, που μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του εντέρου και του αίματος, και το Klebsiella pneumoniae, που μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις των πνευμόνων, της ουροδόχου κύστης και του αίματος.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό δεδομένου ότι η μικροβιακή αντοχή ευθύνεται για περισσότερους από ένα εκατομμύριο θανάτους ετησίως κατά την περίοδο 1990-2021 σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Lancet δείχνει ότι οι θάνατοι θα συνεχίσουν να αυξάνονται σταθερά τις επόμενες δεκαετίες – η αύξηση αυτή αναμένεται να είναι σχεδόν 70% έως το 2050 σε σύγκριση με το 2022.

Τι είναι η μικροβιακή αντοχή;

Πρόκειται στην ουσία για αντοχή στα αντιβιοτικά και συμβαίνει όταν μικροοργανισμοί όπως βακτήρια, ιοί, μύκητες ή παράσιτα μεταβάλλονται και γίνονται ανθεκτικοί στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να τους εξουδετερώσουν. Αυτό σημαίνει ότι οι συνήθεις θεραπείες δεν μπορούν πλέον να τους εξαλείψουν, με αποτέλεσμα οι λοιμώξεις να διαρκούν περισσότερο και να μεταδίδονται πιο εύκολα.

Η αντοχή αναπτύσσεται κυρίως από την υπερβολική ή λανθασμένη χρήση αντιβιοτικών. Όταν οι ασθενείς δεν ολοκληρώνουν το θεραπευτικό σχήμα ή παίρνουν τα φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, τα βακτήρια έχουν την ευκαιρία να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν. Επιπλέον, η συχνή χρήση αντιβιοτικών σε γεωργία και κτηνοτροφία επιτείνει το πρόβλημα.

Γιατί μας αφορά όλους;

Η μικροβιακή αντοχή μπορεί να κάνει απλές λοιμώξεις επικίνδυνες. Λοιμώξεις που παλιότερα θεραπεύονταν εύκολα, όπως η πνευμονία, οι ουρολοιμώξεις ή ακόμα και ένα απλό κόψιμο, είναι πλέον πιθανό να καταλήξουν σε σοβαρές επιπλοκές. Επιπλέον, οι επεμβάσεις και θεραπείες που απαιτούν αποστείρωση, όπως εγχειρήσεις ή χημειοθεραπείες, γίνονται πιο επικίνδυνες χωρίς αποτελεσματικά αντιβιοτικά.

Αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, και η Ελλάδα βρίσκεται σε δυσμενή θέση σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Antimicrobial Resistance & Infection Control», η χώρα μας καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά λοιμώξεων από ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια στην ΕΕ, με ιδιαίτερη ανησυχία για τις λοιμώξεις που αποκτώνται εντός νοσοκομείων (HAIs) από γραμμοαρνητικά παθογόνα με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας μάς υπενθυμίζει ότι τα αντιβιοτικά:

  • Λαμβάνονται μόνο όταν τα έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός μας και για όλη τη διάρκεια της θεραπείας.
  • Δεν τα παίρνουμε ποτέ μόνοι μας ούτε τα μοιραζόμαστε με άλλους.
  • Δεν είναι παυσίπονα. Είναι αποτελεσματικά μόνο ενάντια στις λοιμώξεις από βακτήρια και όχι ενάντια σε ιώσεις όπως κοινό κρυολόγημα, γρίπη και COVID-19.
  • Δεν θα θεραπεύσουν τον πυρετό ή άλλα συμπτώματα των ιώσεων όπως ο πόνος.