Κάθε χρόνο, καθώς το φθινόπωρο δίνει τη θέση του στο χειμώνα, μία ενδιαφέρουσα πολιτισμική συνήθεια καταλαμβάνει σιωπηλά το σύγχρονο τοπίο των σχέσεων: η «περίοδος των δεσμών» ή αλλιώς cuffing season.

Σύμφωνα με το BBC, είναι η περίοδος κατά την οποία οι ελεύθεροι άνθρωποι, που συχνά αρκούνται στην ανεξαρτησία τους κατά τους θερμότερους μήνες, ξαφνικά ανακαλύπτουν ότι επιθυμούν έναν σύντροφο με τον οποίο θα περάσουν το κρύο, εορταστικό και μερικές φορές μοναχικό χειμώνα.

Τι είναι η εποχή των δεσμών;

Ο όρος «εποχή των δεσμών» εμφανίστηκε στην λαϊκή κουλτούρα γύρω στο 2009, αναφερόμενος στην επιθυμία να «δεθείς» — αργκό για την είσοδο σε μια σταθερή σχέση. Η ιδέα υποδηλώνει ότι καθώς η θερμοκρασία πέφτει, το ίδιο συμβαίνει και με την επιθυμία για μια ανέμελη ζωή ως ελεύθερος. Στη θέση της εμφανίζεται η επιθυμία για συντροφικότητα, ζεστασιά και υποστήριξη κατά τη διάρκεια των διακοπών.

Η συναισθηματική έλξη είναι προφανής. Ο χειμώνας μπορεί να είναι μοναχικός: οι γιορτινές συγκεντρώσεις, οι ερωτήσεις της οικογένειας για την ερωτική σας ζωή και οι μακριές, σκοτεινές νύχτες τονίζουν την απουσία ενός ρομαντικού συντρόφου.

Η «cuffing season» προσφέρει μια προσωρινή λύση: κάποιον να μοιραστείτε τις γιορτινές στιγμές, να αντέξετε τις αμήχανες ερωτήσεις στο τραπέζι και να ζεσταθείτε μέχρι την άνοιξη.

Αλλά αυτή η ξαφνική τάση για δημιουργία ζευγαριών είναι ενστικτώδης ή εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την κουλτούρα;

Είναι εποχιακές οι συμπεριφορές ζευγαρώματος των ανθρώπων;

Ορισμένα ζώα, όπως τα βοοειδή και τα πουλιά, αναπαράγονται σε αυστηρούς εποχιακούς κύκλους. Τα πρότυπα ζευγαρώματος τους συνδέονται με τις περιβαλλοντικές ανάγκες — όπως η διασφάλιση ότι τα νεογνά θα γεννηθούν όταν υπάρχει αφθονία τροφής.

Οι άνθρωποι, ωστόσο, δεν ακολουθούν αυτό το βιολογικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τη βιολόγο Sue Carter, οι άνθρωποι είναι ευκαιριακοί αναπαραγωγείς, ικανοί και πρόθυμοι να ασχοληθούν με σεξουαλική δραστηριότητα όλο το χρόνο. Δεν έχουμε μια σταθερή εποχή αναπαραγωγής.

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις εποχιακών τάσεων — αν και όχι απαραίτητα βιολογικών.

Τι δείχνουν τα δεδομένα

Οι ερευνητές έχουν παρακολουθήσει διάφορους δείκτες σεξουαλικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια των δεκαετιών:

  • Μοτίβα αναζήτησης στο Διαδίκτυο: Μια μελέτη του 2012 αποκάλυψε κυκλικές αιχμές στις αναζητήσεις που σχετίζονται με το σεξ — δύο φορές το χρόνο, το χειμώνα και το καλοκαίρι.
  • Δεδομένα σεξουαλικής συμπεριφοράς: Παλαιότερες μελέτες διαπίστωσαν αιχμές τον Δεκέμβριο στις γεννήσεις εκτός γάμου, στα ποσοστά σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων, στις αμβλώσεις και στις πωλήσεις προφυλακτικών.
  • Τάσεις στις εφαρμογές γνωριμιών: Τα δεδομένα των σύγχρονων εφαρμογών δείχνουν σταθερή αύξηση της δραστηριότητας των χρηστών από τα τέλη Νοεμβρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου.

Αν και αυτά τα μοτίβα μπορεί να μοιάζουν με βιολογικές περιόδους ζευγαρώματος, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι κοινωνικά και όχι εξελικτικά. Αντικατοπτρίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά που διαμορφώνεται από τις διακοπές, τον καιρό και τις κοινωνικές προσδοκίες.

H χειμερινή μελαγχολία και αναζήτηση σχέσεων

Μια εξήγηση για την εποχή των δεσμών δεν βρίσκεται στη βιολογία του ζευγαρώματος, αλλά στην εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD). Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και μειώνεται το φως της ημέρας, πολλοί άνθρωποι βιώνουν μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης, αλλοιωμένους κύκλους ύπνου και καταθλιπτική διάθεση.

Όπως εξηγεί ο νευροεπιστήμονας Randy Nelson, ο χειμώνας μας εκθέτει σε λιγότερο φυσικό φως. Πολλοί άνθρωποι φεύγουν για τη δουλειά πριν την ανατολή του ηλίου και επιστρέφουν στο σπίτι μετά το ηλιοβασίλεμα. Χωρίς έκθεση στο έντονο φως της ημέρας, οι κιρκαδικοί μας ρυθμοί μεταβάλλονται και οι νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν τη διάθεση χάνουν την ισορροπία τους.

Σε αυτή την κατάσταση εξάντλησης, οι άνθρωποι συχνά αναζητούν συναισθηματική τόνωση. Αυτή η τόνωση μπορεί να προέρχεται από:

  • συντροφικότητα
  • σωματική επαφή
  • σεξ
  • οκυτοκίνη που σχετίζεται με τις σχέσεις («η ορμόνη του δεσμού»)

Η οκυτοκίνη, ειδικότερα, ενισχύει τις κοινωνικές σχέσεις, μειώνει το άγχος και ενισχύει τους δεσμούς. Απελευθερώνεται μέσω της αγκαλιάς, της αφής και της σεξουαλικής οικειότητας — όλα πράγματα που οι άνθρωποι μπορεί να επιθυμούν πιο έντονα το χειμώνα.

Η ανάγκη για ζεστασιά δεν είναι καθαρά συναισθηματική. Οι βιολογικές διαφορές σημαίνουν ότι οι γυναίκες συχνά κρυώνουν πιο εύκολα από τους άνδρες. Αυτή η λεπτή θερμική δυσφορία μπορεί να εντείνει υποσυνείδητα την επιθυμία να έχουν κάποιον — κυριολεκτικά — για να ζεσταθούν.

Η κοινωνική πίεση των διακοπών

Πέρα από τη βιολογία, οι πολιτισμικές προσδοκίες παίζουν σημαντικό ρόλο. Οι χειμερινές διακοπές φέρνουν την οικογένεια και τις σχέσεις στο προσκήνιο. Οι συγκεντρώσεις, οι παραδόσεις και τα τελετουργικά αναδεικνύουν τη συντροφικότητα, οδηγώντας πολλούς ανθρώπους να αναστοχαστούν πιο βαθιά τη ρομαντική τους ζωή.

Ο Justin Garcia του Kinsey Institute σημειώνει ότι οι οικογένειες εμπλέκονται περισσότερο στις αποφάσεις των ανθρώπων σχετικά με τις σχέσεις τους από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο είδος.

Ακόμη και οι σιωπηρές προσδοκίες της οικογένειας μπορούν να πιέσουν τα άτομα να βρουν σύντροφο. Ο χειμώνας, γεμάτος κοινωνικές εκδηλώσεις που γιορτάζουν την ενότητα, γίνεται ο τέλειος καταλύτης.

Ο Garcia υποδηλώνει ότι η εποχή των δεσμών μπορεί να αντικατοπτρίζει τη «σχέση μας με τις σχέσεις» — μια υπενθύμιση ότι οι άνθρωποι είναι εγγενώς κοινωνικά όντα και προορισμένοι να αναζητούν ουσιαστικούς δεσμούς.

Η εποχή των δεσμών σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο των ραντεβού

Ενώ η εποχή των δεσμών συνεχίζεται, οι σύγχρονες νόρμες των ραντεβού μεταβάλλονται. Η Γενιά Z και οι millennials δίνουν όλο και μεγαλύτερη προτεραιότητα στην ψυχική υγεία, την ανεξαρτησία και την αυτοβελτίωση πριν δεσμευτούν σε μια σχέση. Πολλοί αισθάνονται ότι πρέπει να «δουλέψουν τον εαυτό τους» πριν αναζητήσουν τον έρωτα.

Οι εφαρμογές γνωριμιών, που κάποτε ήταν συναρπαστικές, τώρα προκαλούν εξάντληση. Μια έρευνα του Forbes το 2025 ανέφερε ότι το 78% των χρηστών εφαρμογών γνωριμιών στις ΗΠΑ αισθάνονται εξουθενωμένοι από το ατελείωτο scrolling, το ghosting και την συναισθηματική κόπωση.

Ωστόσο, ακόμη και με αυτές τις τάσεις, ο χειμώνας παραμένει η πιο ενεργή περίοδος για τις διαδικτυακές γνωριμίες — ένα σημάδι ότι η ανάγκη για σύνδεση παραμένει παρά τις πολιτισμικές αλλαγές.

Η αξία της ανθρώπινης ζεστασιάς

Τελικά, η εποχή των δεσμών δεν έχει να κάνει με τη βιολογία, αλλά με την ανθρωπότητα. Αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους αναζητούμε σύνδεση όταν ο κόσμος φαίνεται πιο κρύος και σκοτεινός.

Μπορεί να μην είμαστε εποχιακοί αναπαραγωγείς, αλλά είμαστε κοινωνικά όντα που λαχταράμε την εγγύτητα, ειδικά όταν η ζωή επιβραδύνεται και η ενδοσκόπηση βαθαίνει.

Ίσως η εποχή των δεσμών μας διδάσκει ότι οι σχέσεις δεν είναι απλώς κάτι στο οποίο μπαίνουμε όταν νιώθουμε πλήρως «έτοιμοι». Όπως σημειώνει ο Garcia, οι ίδιες οι σχέσεις μας βοηθούν να ωριμάσουμε: «Ωριμάζεις μέσα σε μια σχέση. Κάνεις λάθη και καταλαβαίνεις τι θέλεις».

Είτε ψάχνεις για σχέση αυτό το χειμώνα είτε είσαι ευτυχισμένος ως single, η εποχή των δεσμών μας προσφέρει μια εικόνα του ποιοι είμαστε: κοινωνικοί, συναισθηματικοί και πάντα σε αναζήτηση ζεστασιάς.