«Έξυπνοι» φακοί επαφής: Κοιμάστε τυφλοπόντικες, ξυπνάτε αετοί!

«Νέα γενιά φακών επαφής βελτιώνει την όραση ενώ εσείς κοιμάστε», ισχυρίζονται οι ειδικοί. Πώς θα σας φαινόταν να ξαπλώνετε με μυωπία και να ξυπνάτε… χωρίς; Οι νέοι φακοί έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον, εξαιτίας του ισχυρισμού ότι διορθώνουν τη μυωπία και τον αστιγματισμό. Μάλιστα, ο δημοσιογράφος Πάτρικ Μπάρκχαμ, της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», αποφάσισε να δοκιμάσει ο ίδιος τους «έξυπνους» φακούς και να καταγράψει την εμπειρία του, ενημερώνοντας τους αναγνώστες για την… πορεία της όρασής του. Στο άρθρο του εξηγεί πώς απέκτησε σχεδόν τέλεια όραση από τη δεύτερη ημέρα της δοκιμής. Πώς λειτουργούν, λοιπόν, οι νέοι φακοί επαφής και ποια είναι τα αποτελέσματά τους;

Ξυπνώντας χωρίς μυωπία!
Σε ένα άτομο με μυωπία είτε ο κερατοειδής είναι πιο κυρτός από το φυσιολογικό είτε ο βολβός του ματιού είναι μακρύτερος από το φυ­σιολογικό είτε συμβαίνουν και τα δύο μαζί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ακτίνες του φωτός να εστιάζουν μπροστά από τον αμφιβληστροειδή και όχι επάνω του, γι’ αυτό και τα αντικείμενα φαίνονται θολά. Οι «έξυπνοι» φακοί επαφής, που φοριούνται μόνο τη νύχτα κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι σκληροί αεροδιαπερατοί φακοί (RGP) που επιτρέπουν στο οξυγόνο να φτάνει στο μάτι, εμποδίζοντας έτσι την ξηρότητα που δημιουργούν οι κοινοί φακοί. Στην ουσία πιέζουν ελαφρά τον κερατοειδή, καθιστώντας τον πιο επίπεδο, ενώ παράλληλα «μικραίνουν» το μέγεθος του βολβού. Με άλλα λόγια, ο ασθενής φοράει τους ειδικούς φακούς κατά τη διάρκεια του ύπνου του και το πρωί τους αφαιρεί, εφόσον η όρασή του είναι σχεδόν τέλεια. Ωστόσο, οι αλλαγές στη γεωμετρία του βολβού είναι παροδικές, αφού ο κερατοειδής επιστρέφει σταδιακά στην προηγούμενη κατάστασή του, γι’ αυτό και οι φακοί πρέπει να φοριούνται σχεδόν καθημερινά για να υπάρχει αποτέλεσμα.

Στην Ελλάδα, 1 στους 2 εφήβους έχει μυωπία, σύμφωνα με έρευνα της Α΄ Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής του ΑΠΘ στο Νοσοκομείο «ΑΧΕΠΑ»


Πριν από τη δοκιμή
Όπως και με τους συμβατικούς φακούς επαφής, είναι αναγκαίο να επισκεφτείτε τον ειδικό και να κάνετε κάποιες εξετάσεις πριν από την εφαρμογή των φακών. Μην παραλείψετε, λοιπόν:
• Να απευθυνθείτε στον οφθαλ­μίατρο για έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο.
• Να κάνετε απαραιτήτως μία τοπογραφία κερατοειδούς, εξέταση για την καμπυλότητα και το πάχος του κερατοειδούς που γίνεται από οφθαλμίατρο ή οπτομέτρη. Έτσι, επιλέγει κανείς φακούς που ταιριάζουν ακριβώς στο μάτι του.

Η διαδικασία
Οι φακοί εφαρμόζονται από εξειδικευμένους οφθαλμιάτρους και από οπτικούς-οπτομέτρες. Τις 10 πρώτες ημέρες, που θεωρούνται δοκιμαστική περίοδος, ο ασθενής φοράει τους φακούς στη διάρκεια του ύπνου του (τουλάχιστον 6 ώρες) και τους αφαιρεί το πρωί, ενώ στο διάστημα αυτό χρειάζεται να επισκέπτεται καθημερινά τον οπτομέτρη του, προκειμένου να βεβαιωθεί ότι η εφαρμογή είναι σωστή. Στη συνέχεια, αρκεί η χρήση τους κάθε δεύτερο ή τρίτο βράδυ. Τα αποτελέσματα στους ενηλίκους διαρκούν όσο διάστημα φοράει κανείς τους φακούς. Μόλις σταματήσει η χρήση τους, η μυωπία επι­στρέ­φει στα προηγούμενα επίπεδά της.

Πάρτε… μέτρα
Η χρήση των νέων αυτών φακών δεν εγκυμονεί περισσότερους κινδύνους από όσους αντιμετωπίζουν όσοι φοράνε κοινούς φακούς επαφής, εξηγούν οι ειδικοί. Γι’ αυτό, λοιπόν, πάρτε τα μέτρα σας, ώστε να αποφύγετε: • Μολύνσεις Τηρείτε τους απαραίτητους κανόνες υγιεινής (π.χ. πλύσιμο και στέγνωμα των χεριών πριν βάλετε ή βγάλετε τους φακούς, καθαρισμό των φακών κλπ.).
• Παρενέργειες Η θολή όραση π.χ. μπορεί να προκύψει μόνο λόγω κακής χρήσης των φακών.

Είναι κατάλληλοι για
• Άτομα με μυωπία όχι μεγαλύτερη από 5 βαθμούς.
• Άτομα με αστιγματισμό έως 1,5 βαθμό.
• Ανθρώπους με επαγγέλματα ή δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τη χρήση κοινών φακών επαφής, όπως όσοι ασχολούνται με θαλάσσια σπορ, εργάζονται σε περιβάλλον με καπνό, σκόνη κλπ.

Είναι ακατάλληλοι για
• Ανθρώπους με πρεσβυωπία, των οποίων ο κερατοειδής είναι εξαιρετικά επίπεδος, οπότε δεν επιδέχεται αλλαγή στο σχήμα.
• Άτομα με προβλήματα χρόνιας οφθαλμικής ξηρότητας.
• Διαβητικούς.

Η «έξυπνη» έρευνα για τα παιδιά
Αμερικανοί επιστήμονες ξεκίνησαν την έρευνα «SMART», που θα διαρκέσει 5 χρόνια, σχετικά με τους «νυχτερινούς» φακούς επαφής και το κατά πόσον αυτοί μπορούν να επιβραδύνουν ή και να σταματήσουν την επιδείνωση της μυωπίας στα παιδιά. Στη μελέτη λαβάνουν μέρος περίπου 300 παιδιά με μυωπία, ηλικίας 8-14 ετών. Ήδη, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, μετά από 1 χρόνο χρήσης των «έξυπνων» φακών, τα παιδιά παρουσίαζαν μικρότερη επιδείνωση της όρασης σε σχέση με όσα φορούσαν κλασικούς φακούς επαφής κατά τη διάρκεια της ημέρας και στα οποία η μυωπία αυξήθηκε. Επειδή συνήθως η μυωπία εμφανίζεται στην παιδική ή στην εφηβική ηλικία, οι ερευνητές ευελπιστούν οι «νυχτερινοί» φακοί να εμποδίσουν την εξέλιξή της. Μάλιστα, υπάρχουν ακόμα και ελπίδες τέτοιου είδους φακοί να επιδιορθώνουν την όραση στα παιδιά, που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης, αφού η αναδιαμόρφωση του παραμορφωμένου βολβού τους, που ευθύνεται για τη μυωπία, θα μπορούσε να είναι μόνιμη.

Γιάννης Κότσιρας, χειρουργός-οφθαλμίατρος, επιμελητής Α΄ στην Οφθαλμολογική Κλινική του «Ερρίκος Ντυνάν».
Βάσιμη τεχνική – ασταθές αποτέλεσμα
«Θεωρώ ότι είναι μια βάσιμη τεχ­νική, αν και αμφι­βάλ­λω για την πρακτική της αξία. Πράγματι, επειδή ο φακός βρί­σκεται πάνω στον κερατο­ειδή, θεωρείται ότι επικολλάται σαν βεντούζα πά­νω του και αλλάζει κατά τη διάρ­κεια της νύχτας τη διαθλαστική του ικα­νότητα, κα­θι­στώντας έτσι το άτομο ικανό να βλέπει αρκε­τά καλά την επό­μενη ημέρα, χω­ρίς φακούς επαφής ή γυα­λιά. Ωστόσο, εμείς οι οφθαλμί­ατροι δεν θέλουμε να κοιμάται κανείς με φακούς επαφής, αφού πρό­κειται ουσια­στι­κά για ξένο σώ­μα. Όσο καλή διαπερατότητα σε οξυγόνο κι αν έχουν οι φα­κοί, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να εγκλω­βι­στεί ένα μικρόβιο μετα­ξύ του φακού και του κερα­το­ειδούς υπό συνθήκες ελλι­πούς οξυγό­νω­σης και να δημι­ουρ­γη­θεί μό­λυνση. Άλλωστε, το απο­τέ­λεσμα δεν είναι σταθερό, αφού την επομένη η όραση μπο­ρεί να είναι πολύ καλή ή και μέτρια.»

Info
Οι «έξυπνοι» φακοί, οι οποίοι είναι εγκεκριμένοι από τον FDA (Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων), κυκλοφορούν στην Ελλάδα, κοστίζουν 600-800 ευρώ το ζευγάρι και έχουν χρόνο ζωής 12-18 μήνες.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Γιάννη Κότσιρα, χειρουργό-οφθαλμίατρο, επιμελητή Α΄ στην Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», και τον κ. Γιώργο Κουζούμη, οπτομέτρη.