Όταν ξεκινά η ζέστη, στην αρχή χαιρόμαστε στην ιδέα του ανέμελου καλοκαιριού, αλλά μετά από λίγο, ιδίως όταν παραμένουμε στην πόλη, δυσανασχετούμε. Λογικό, γιατί μπορεί να ιδρώνουμε και να μη νιώθουμε ευχάριστα. Μάλιστα, οι ακραίοι καύσωνες -όλο και περισσότεροι τα τελευταία χρόνια- θέτουν σε κίνδυνο και την υγεία μας. Πλέον έχει αποδειχτεί δε, ότι η πολλή ζέστη δεν ταλαιπωρεί μόνο το σώμα μας, αλλά έχει επιπτώσεις και στην ψυχολογία μας.

Ένας ακραίος καύσωνας μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα σε ανθρώπους και περιβάλλον. Μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στη φύση. Μπορεί να επηρεάζει την ενέργειά μας και να επιδεινώνει ή να προκαλεί προβλήματα υγείας, κάτι που φαίνεται και από τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία, κατά την περίοδο του καλοκαιριού.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι η πολλή ζέστη είναι δυνατόν να μας επηρεάσει ψυχικά, να αυξήσει από το άγχος και την κατάθλιψη, μέχρι και τις απόπειρες αυτοκτονίας. Η ζέστη επιδρά, επίσης, στην αποτελεσματικότητα πολλών φαρμάκων, όπως είναι η ινσουλίνη και κάποια φάρμακα για την καρδιά.

Οι θερμοκρασίες αυξάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, το 2024 ήταν το πιο ζεστό έτος που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα.

Ενώ οι περισσότεροι περιμένουν με ανυπομονησία τις χαλαρές ημέρες του καλοκαιριού, οι πιο ζεστές μέρες φέρνουν πολλές προκλήσεις για την ψυχική μας υγεία και ευημερία.

Ζέστη και σώμα

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) σημειώνει αύξηση της θνησιμότητας και των τραυματισμών λόγω της ζέστης κατά τη διάρκεια των επεισοδίων ακραία υψηλών θερμοκρασιών.

Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και βέβαια οι οικονομικά αδύναμες πληθυσμιακές ομάδες, που δεν έχουν πρόσβαση σε σπίτια με κλιματισμό, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις σωματικές επιπτώσεις της ακραίας ζέστης.

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Stanford Report αναφέρεται ότι η ζέστη είναι σωρευτική και ότι οι καύσωνες ευθύνονται για πολλές αρρώστιες και θανάτους.

Κατά τη διάρκεια της ακραίας ζέστης, όταν η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται, το σώμα δεν είναι φυσιολογικά ικανό να δροσιστεί, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση των συμπτωμάτων σε άτομα με προϋπάρχουσες χρόνιες ασθένειες, όπως είναι τα αναπνευστικά και τα καρδιοαγγειακά προβλήματα.

Ακόμη και για άτομα με καλή υγεία, οι σωματικές επιπτώσεις ενός καύσωνα μπορεί να είναι μεγάλες. Είναι πιθανή, για παράδειγμα, η αφυδάτωση, η οποία μπορεί να κυμαίνεται από ήπιες κράμπες και εξάντληση από τη ζέστη έως πιο σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως η θερμοπληξία, που συνοδεύεται από ανησυχητικά συμπτώματα, όπως ο έμετος, ο πονοκέφαλος και η ταχυκαρδία.

Η ακραία ζέστη επηρεάζει επίσης την αποτελεσματικότητα πολλών φαρμάκων, όπως η ινσουλίνη και πολλά καρδιολογικά φάρμακα.

Ζέστη και ψυχική υγεία

Ενώ οι σωματικές επιπτώσεις της ακραίας ζέστης είναι πιο γνωστές, οι περισσότεροι δεν είναι τόσο συνειδητοποιημένοι για τις επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών στη διάθεσή μας, τις συμπεριφορές και τη συνολική ψυχική μας υγεία.

Πολλοί άνθρωποι είναι πιο κοινωνικοί τις ζεστές μέρες, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα κοινωνικής αλληλεπίδρασης, που συνδέονται με θετικά αποτελέσματα στην ψυχική υγεία, όμως δεν υπάρχει μόνο αυτή η πλευρά.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, υπάρχουν και σοβαρές επιπτώσεις που περιλαμβάνουν αύξηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, αύξηση των απόπειρων αυτοκτονιών, αύξηση της επιθετικότητας, της εγκληματικότητας και της βίαιης συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας.

Επίσης, εξαιτίας της πολλής ζέστης, σημειώνεται και αύξηση της κατάχρησης ουσιών. Ο καύσωνας επηρεάζει, επιπλέον, την ικανότητά μας να κοιμηθούμε και τις γνωστικές μας επιδόσεις, όπως είναι η ικανότητα συγκέντρωσης, η εκτέλεση καθηκόντων και η μνήμη.

Οι ειδικοί έχουν επίσης εντοπίσει το άγχος λόγω της ίδιας της κλιματικής αλλαγής ως μια αναδυόμενη ανησυχία για την ψυχική υγεία.

Ακόμη και όσοι από εμάς αγαπάμε τη ζέστη και τον ήλιο, πρέπει να προσέχουμε τις επιπτώσεις και τα συμπτώματα της υπερβολικής έκθεσης στην ακραία ζέστη και να παίρνουμε προληπτικά μέτρα για να παραμείνουμε δροσεροί, ασφαλείς και υγιείς κατά τη διάρκεια των επεισοδίων ακραίας ζέστης.

Tips για προστασία

  • Αυξήστε την ευαισθητοποίησή σας
  • Βάλτε στόχο να φροντίσετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας
  • Παραμείνετε ενυδατωμένοι.
  • Αποφύγετε την άσκηση σε εξωτερικούς χώρους όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες κατά τη διάρκεια της ημέρας.
  • Προγραμματίστε δραστηριότητες σε εσωτερικούς χώρους
  • Επιλέξτε ελαφριά και υγιεινά φαγητά, όπως σαλάτες και φρούτα, αντί για βαριά γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακες.
  • Δοκιμάστε να φοράτε χαλαρά, ανοιχτόχρωμα ρούχα και να παραμένετε σε κλιματιζόμενους χώρους.