Πόσες φορές ένας άνθρωπος που πάσχει από ανεξήγητα συμπτώματα έχει ακούσει τη φράση «είναι από το άγχος» ή «δεν είναι κάτι σοβαρό»; Για χιλιάδες ασθενείς, αυτό δεν είναι απλώς απογοητευτικές – είναι η αρχή μιας μακράς, επώδυνης πορείας γεμάτης αμφιβολία, απόρριψη και ταλαιπωρία. Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο Rutgers έρχεται να ρίξει φως σε αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν «ιατρική ακύρωση των συμπτωμάτων» και οι ίδιοι οι ασθενείς ονομάζουν «ιατρικό gaslighting». Η μελέτη αναλύει 151 ποιοτικές έρευνες με συμμετοχή άνω των 11.000 ατόμων που ζουν με χρόνιες παθήσεις όπως ινομυαλγία, ενδομητρίωση και long COVID. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πολλοί ασθενείς νιώθουν ότι οι γιατροί αγνοούν, υποβαθμίζουν ή απορρίπτουν τις περιγραφές των συμπτωμάτων τους. Η συνέπεια; Συναισθηματική κατάρρευση, απώλεια εμπιστοσύνης στο ιατρικό σύστημα, ακόμα και αποφυγή επίσκεψης σε γιατρούς. Συχνά, οι ασθενείς καθυστερούν τη διάγνωση κατά μέσο όρο 6,7 χρόνια, ενώ στο μεταξύ η πάθηση μπορεί να χειροτερεύει.
Γυναίκες και «αόρατα» νοσήματα
Οι παθήσεις που δέχονται τη μεγαλύτερη αμφισβήτηση είναι συχνά χρόνιες, χωρίς ευδιάκριτους δείκτες στις εξετάσεις. Επηρεάζουν κυρίως γυναίκες – το 81% των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν γυναίκες – και περιλαμβάνουν νοσήματα όπως το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή το Ehlers-Danlos. Η αμφισβήτηση αυτών των συμπτωμάτων συνοδεύεται από βαθιές συναισθηματικές επιπτώσεις.
Ιατρικό τραύμα και αποφυγή φροντίδας
Η συνεχής αμφισβήτηση οδηγεί σε αυτό που πολλοί ασθενείς περιγράφουν ως «ιατρικό τραύμα» ή ακόμη και «μετατραυματικό στρες λόγω ιατρικής εμπειρίας». Πολλοί αρχίζουν να φοβούνται τους γιατρούς, να αποφεύγουν τα ραντεβού και να υποβαθμίζουν τα συμπτώματά τους για να μην θεωρηθούν υπερβολικοί. Έτσι, ακόμα και σοβαρές ενδείξεις αγνοούνται – τόσο από τους ίδιους όσο και από το σύστημα υγείας.
Οι γιατροι έχουν κόπωση ενσυναίσθησης
Επτά στους δέκα γενικούς γιατρούς παραδέχονται ότι υποφέρουν από «κόπωση ενσυναίσθησης», δηλαδή μια σταδιακή απώλεια της ενσυναίσθησης προς τους ασθενείς τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από την Ενωση Ιατρικής και Οδοντιατρικής Προστασίας της Σκωτίας (MDDUS).
Οι οικογενειακοί γιατροί λένε ότι εξουθενώνονται τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά ακούγοντας τα προβλήματα των ασθενών τους.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι τα αποτελέσματα αφορούν τους νεότερους του ιατρικού επαγγέλματος, ηλικίας 25 με 34 ετών, οι οποίοι εμφανίζονται να πλήττονται περισσότερο από το φαινόμενο.
Και δεν είναι μόνο η ψυχική υγεία των γιατρών που διακυβεύεται, αλλά και η ασφάλεια των ασθενών. Η «κόπωση ενσυναίσθησης» υπονομεύει τη σχέση γιατρού-ασθενούς. Μάλιστα, σχεδόν οι μισοί (44%) συμμετέχοντες ανησυχούν ότι αυτό αυξάνει την πιθανότητα να κάνουν κάποιο ιατρικό λάθος.
Η μελέτη επισημαίνει ότι δεν φταίνε μόνο οι γιατροί ως άτομα. Το σύστημα υγείας επιβαρύνει την κατάσταση: λίγος χρόνος ανά ραντεβού, υπερβολική γραφειοκρατία, πίεση από ηλεκτρονικά συστήματα καταγραφής. Όλα αυτά στερούν από τον γιατρό την ευκαιρία να ακούσει πραγματικά τον ασθενή του.
