Πώς γνωρίζουμε διαισθητικά ότι μπορούμε να περπατήσουμε σε ένα πεζοδρόμιο ή να κολυμπήσουμε σε μια λίμνη; Νέα έρευνα δείχνει πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει μία… υπερδύναμη που λείπει από το AI. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, στη νέα αυτή μελέτη, ανακάλυψαν μοναδικές εγκεφαλικές ενεργοποιήσεις που αντικατοπτρίζουν το πώς μπορούμε να μετακινήσουμε το σώμα μας μέσα σε ένα περιβάλλον.
Η εν λόγω μελέτη δεν ρίχνει μόνο φως στο πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, αλλά δείχνει επίσης πού υστερεί η τεχνητή νοημοσύνη (AI) σε σχέση με αυτόν. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η AI θα μπορούσε να γίνει πιο βιώσιμη και φιλική προς τον άνθρωπο αν ενσωμάτωνε αυτή τη γνώση για τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Παρατηρώντας εικόνες
Στην έρευνα, εξετάστηκε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο, όταν οι συμμετέχοντες κοιτούσαν φωτογραφίες από εσωτερικά και εξωτερικά περιβάλλοντα. Αυτό έγινε με τη βοήθεια μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι συμμετέχοντες πατούσαν ένα κουμπί για να δηλώσουν αν η εικόνα τους προσκαλούσε να περπατήσουν, να κάνουν ποδήλατο, να οδηγήσουν, να κολυμπήσουν, να πάνε με βάρκα ή να σκαρφαλώσουν, ενώ ταυτόχρονα μετριόταν η εγκεφαλική τους δραστηριότητα.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι ήθελαν να διαπιστώσουν, αν βλέποντας μια οποιαδήποτε σκηνή, αντιλαμβανόμαστε απλώς τι υπάρχει εκεί ή αν έχουμε τη δυνατότητα παράλληλα να καταλαβαίνουμε τι μπορούμε να κάνουμε με κάθε αντικείμενο που περιέχεται στην εικόνα.
Οι ψυχολόγοι αποκαλούν αυτή την ικανότητα «δυνατότητες δράσης». Για παράδειγμα, μιλάμε για μια σκάλα που βλέποντάς την, ξέρουμε ότι μπορούμε να την ανέβουμε ή ένα γήπεδο, μέσα στο οποίο, αμέσως μόλις το δούμε, γνωρίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε ένα άθλημα ή να τρέξουμε.
Εγκέφαλος και μοναδικές διεργασίες
Η ομάδα των μελετητών ανακάλυψε ότι συγκεκριμένες περιοχές στον οπτικό φλοιό ενεργοποιούνται με τρόπο που δεν εξηγείται μόνο από τα ορατά αντικείμενα μέσα σε μία εικόνα. Αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου δεν αναπαριστούν μόνο το τι φαίνεται, αλλά και το τι μπορεί να κάνει κάποιος με αυτό. Κι αυτό συνέβαινε ακόμη κι όταν δεν δινόταν κάποια ρητή οδηγία δράσης στους συμμετέχοντες.
Ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται αυτόματα τις «δυνατότητες δράσης». Με άλλα λόγια, ακόμη και αν δεν σκεφτόμαστε συνειδητά τι μπορούμε να κάνουμε σε ένα περιβάλλον, ο εγκέφαλός μας ξέρει και το καταγράφει. Η έρευνα δείχνει έτσι για πρώτη φορά ότι αυτή η ικανότητα δεν είναι απλώς ψυχολογική έννοια, αλλά μετρήσιμο χαρακτηριστικό του εγκεφάλου.
Εγκέφαλος VS τεχνητή νοημοσύνη
Στη μελέτη πραγματοποιήθηκε, επίσης, σύγκριση μεταξύ του της δυνατότητας αυτή του ανθρώπινου εγκεφάλου και του πώς τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης εκτιμούν το τι μπορούμε να κάνουμε σε ένα δεδομένο περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι υπολογιστές τα πήγαν χειρότερα από τον άνθρωπο. Για την ακρίβεια, η ομάδα ανέφερε ότι όταν τα συστήματα AI εκπαιδεύτηκαν ειδικά για αναγνώριση δράσης, μπορούσαν σε κάποιο βαθμό να προσεγγίσουν τις ανθρώπινες κρίσεις, αλλά τα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας δεν ταίριαζαν με τους εσωτερικούς υπολογισμούς των μοντέλων.
Το συμπέρασμα είναι ότι ακόμη και τα καλύτερα μοντέλα AI δεν δίνουν ακριβώς τις ίδιες απαντήσεις με τους ανθρώπους, τους είναι πιο δύσκολο και ιδιαίτερα σύνθετο, παρόλο που για εμάς είναι τόσο απλό.
Αυτό δείχνει ότι ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο είναι στενά συνδεδεμένος με το πώς αλληλεπιδρούμε με αυτόν. Συνδέουμε την αντίληψή μας με την εμπειρία μας στον φυσικό κόσμο, κάτι που τα μοντέλα AI δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν, γιατί υπάρχουν μόνο μέσα σε έναν υπολογιστή!
