Ο ύπνος συχνά θεωρείται ως χρόνος «αδράνειας», ένα παθητικό διάλειμμα ανάμεσα στις δραστηριότητες της ημέρας. Είναι όμως πράγματι έτσι; Όχι βέβαια! Ο χρόνος του ύπνου λειτουργεί σαν χρόνος ανακατασκευής του οργανισμού μας. Νέα έρευνα εξετάζει πώς βοηθά τους μύες.
Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell, αποκαλύπτεται ότι ο ύπνος είναι ενεργός και απαραίτητος για τη βιολογία μας, δείχνοντας πώς ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τη νύχτα για να εκλύσει αυξητική ορμόνη που βοηθά στην επισκευή των μυών, στην ενίσχυση των οστών και στη ρύθμιση του μεταβολισμού.
Τι δείχνει η έρευνα
Οι ερευνητές ανακάλυψαν τον μηχανισμό που εξηγεί γιατί η αυξητική ορμόνη είναι περισσότερη κατά τη διάρκεια του ύπνου και γιατί η έλλειψη ύπνου βλάπτει γενικότερα την υγεία μας.
Για πρώτη φορά, επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Berkeley αποκάλυψαν γιατί η συγκεκριμένη ορμόνη αυξάνεται τη νύχτα, ιδιαίτερα κατά τον βαθύ ύπνο.
Στη μελέτη, η ομάδα ανακάλυψε έναν μηχανισμό ανάδρασης που εξισορροπεί τα επίπεδα ορμονών για να υποστηρίξει διάφορες λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της οικοδόμησης μυών.
Οι επικεφαλής της μελέτης ανέφεραν ότι γνωρίζουν πως η απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης σχετίζεται στενά με τον ύπνο, αλλά μέχρι τώρα το γνώριζαν μόνο από αιματολογικές μετρήσεις.
Αυξητική ορμόνη και μυϊκή μάζα
Η αυξητική ορμόνη δεν συμβάλλει μόνο στην ανάπτυξη των παιδιών, στους ενήλικες είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας, της οστικής πυκνότητας, της σωστής κατανομής λίπους και της ρύθμισης του σακχάρου στο αίμα. Σημειώνεται πως τα χαμηλά επίπεδα συνδέονται με αδυναμία, εύθραυστα οστά, κοιλιακό λίπος, αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Με βάση την έρευνα, διαπιστώθηκε ότι μία περιοχή του εγκεφάλου διεγείρεται ελαφρά κατά τη διάρκεια του ύπνου από την αυξητική ορμόνη, ώστε να προετοιμάσει το σώμα για το ξύπνημα. Σε περίπτωση που υπερδιεγερθεί, όμως, φέρνει υπνηλία.
Το βασικό συμπέρασμα, λοιπό, είναι ότι εξαιτίας αυτής της σχέσης, οι ιστοί του σώματος, κατά τη διάρκεια της νύχτας προετοιμάζονται για αναδόμηση. Έλλειψη ύπνου δεν σημαίνει μόνο κούραση. Όταν κάποιος δεν κοιμάται αρκετά, χάνεται και η κρίσιμη αναβολική περίοδος που το σώμα του χρειάζεται για να ανανεωθεί.
Όλοι μας, αλλά ακόμη πιο πολύ, οι αθλητές, οι ηλικιωμένοι που θέλουν να διατηρήσουν τα οστά τους υγιή και όσοι διαχειρίζονται βάρος ή σάκχαρο, εξαρτώνται σημαντικά από αυτή τη βραδινή αναδόμηση.
Ύπνος και διαχείριση βάρους
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients το 2022, οι άνθρωποι που κοιμόντουσαν περισσότερες ώρες και είχαν καλή ποιότητα ύπνου έχαναν περισσότερο βάρος. Από την άλλη, ο περιορισμένος ή διακοπτόμενος ύπνος έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν πιο πεινασμένοι.
Στην εν λόγω έρευνα διαπιστώθηκε ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να αντισταθμίσει τα αποτελέσματα της μείωσης πρόσληψης θερμίδων. Δηλαδή, οι άνθρωποι που δεν κοιμόντουσαν καλά, φάνηκε ότι είχαν λιγότερη επιτυχία στην απώλεια βάρους, παρά το γεγονός ότι προσλάμβαναν λιγότερες θερμίδες.
