Όταν καθυστερούμε να κάνουμε πράγματα στη δουλειά, νιώθουμε υπερφορτωμένοι από τη λίστα των υποχρεώσεων και το άγχος για την ενέργεια και το χρόνο μας, αυξάνονται. Έτσι, «κόβουμε» δραστηριότητες από τη ζωή μας. Σταματάμε ό,τι μας φαίνεται… περιττό και ξοδεύουμε όλο το χρόνο και την ενέργειά μας στην εργασία. Σταματάμε να γυμναζόμαστε, να βλέπουμε φίλους, να περπατάμε στη φύση, να ακούμε μουσική, να διαβάζουμε βιβλία… Το αποτέλεσμα; Να βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά στην κατάσταση του burnout.

Μια τέτοια προσέγγιση ίσως μας φαίνεται αρχικά λογική—αν έχουμε περιορισμένη ενέργεια, πρέπει να την κρατήσουμε για εκεί που πρέπει. Ωστόσο, επειδή η ίδια η δουλειά απαιτεί ενέργεια, οι δραστηριότητες που συνήθως αφήνουμε πίσω, είναι ακριβώς αυτές που μας δίνουν ενέργεια και αν ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο, επιδεινώνουμε τo burnout. Καταλήγουμε με άλλα λόγια μόνο να ξοδεύουμε ενέργεια και κλείνουμε όλα τα κανάλια μέσω των οποίων την ανανεώναμε.

Το να κόβουμε τη χαρά από τη ζωή μας σημαίνει να ζούμε για να δουλεύουμε ενώ κανονικά θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίστροφο. Και όπως η οικονομική λιτότητα οδηγεί σε κοινωνικές αναταραχές και θλίψη αντί για ανάπτυξη, έτσι και η ενεργειακή λιτότητα δεν βγάζει πουθενά.

Ναι, πρέπει να μάθουμε να λέμε «όχι» σε κάποια πράγματα και να είμαστε πιο σοφοί στη διαχείριση των περιορισμένων πόρων μας—αλλά πρέπει επίσης να μάθουμε να λέμε «ναι» σε άλλα. Δεν μπορούμε μονάχα να αποταμιεύουμε και να εξοικονομούμε ενέργεια. Πρέπει επίσης να επενδύσουμε για να ανανεώνουμε τους περιορισμένους μας πόρους.

Για να ανακάμψουμε, είναι απαραίτητο να ξαναβρούμε ό,τι μας κάνει να νιώθουμε γεμάτοι ζωντάνια. Να επαναφέρουμε στην καθημερινότητά μας δραστηριότητες που επιτρέπουν την ανάπτυξη και την ευημερία.

Burnout: Τα 7 είδη ξεκούρασης που έχουμε ανάγκη

Όταν θέλουμε να ξεκουραστούμε, καλό είναι να αναρωτηθούμε: Από τι ακριβώς θέλουμε να ανακάμψουμε; Χρειαζόμαστε φυσική ξεκούραση, πνευματική ξεκούραση, κοινωνική ξεκούραση ή κάτι εντελώς διαφορετικό; Αν έχουμε πολύ εσωτερικό θόρυβο και έναν αυστηρό εσωτερικό κριτή, μόνο η φυσική ξεκούραση δεν αρκεί. Η πολυδιάστατη φύση του burnout απαιτεί μια πιο προσεκτική (και ενεργητική) προσέγγιση.

1. Φυσική ξεκούραση

Λίγος επιπλέον ύπνος ή ένα μασάζ, αποτελούν παύσεις για το σώμα όταν χρειάζεται να αναρρώσουμε από την φυσική καταπόνηση.

2. Πνευματική ξεκούραση

Πρόκειται για οτιδήποτε μπορεί να δώσει στον εγκέφαλό μας την ευκαιρία να κάνει ένα διάλειμμα από τη συνεχή σκέψη και την προσπάθεια να εστιάζουμε σε κάτι συγκεκριμένο και συχνά δύσκολο. Ακόμα και κάτι απλοϊκό όπως μία βόλτα γύρω από το τετράγωνο ή το να καταπιαστούμε με μία δουλειά του σπιτιού, όπως για παράδειγμα να απλώσουμε τα ρούχα ή να σιδερώσουμε, μπορεί να μας βοηθήσει, παίρνοντας το μυαλό μας από τις έγνοιες μας.

3. Αισθητηριακή ξεκούραση

Ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε, καθημερινά οι αισθήσεις μας κατακλύζονται συνεχώς από νέες εικόνες, μυρωδιές και ήχους, από το έντονο φως της οθόνης του τηλεφώνου ή του υπολογιστή μας μέχρι τον ήχο της τηλεόρασης. Η αισθητηριακή ανάπαυση έχει να κάνει με το να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να αποσυνδεθούμε από όλα αυτά τα εξωτερικά ερεθίσματα και να δώσουμε στις αισθήσεις μας ένα πολυπόθητο διάλειμμα. Οταν για παράδειγμα ξαπλώσουμε στο κρεβάτι μας και για μία ώρα πριν κοιμηθούμε είναι σκόπιμο να αφήσουμε το κινητό και το λάπτοπ στο πλάι και να κλείσουμε την τηλεόραση. Το διάβασμα ενός βιβλίου θα βοηθήσει τις αισθήσεις μας να ηρεμήσουν.

4. Δημιουργική ξεκούραση

Αν κάνουμε μια δουλειά στην οποία πρέπει να βρίσκουμε λύσεις σε προβλήματα ή/και να σκεφτόμαστε νέες ιδέες, το πιθανότερο είναι ότι καταναλώνουμε πολλή δημιουργική ενέργεια – και ότι θα χρειαστούμε «δημιουργική ανάπαυση» για να την εξισορροπήσουμε. Η λύση είναι να αναζητήσουμε ό,τι μας βοηθάει να νιώσουμε έμπνευση και να γεμίζουμε τις δημιουργικές μας μπαταρίες, όπως το να κάνουμε ένα δημιουργικό χόμπι, να ακούμε καλή μουσική ή να βρισκόμαστε στη φύση…

5. Συναισθηματική ξεκούραση

Το να κρατάμε κρυμμένα τα συναισθήματά μας (είτε για να μη δυσαρεστήσουμε τους άλλους είτε απλώς επειδή δυσκολευόμαστε να τα εκφράσουμε) απαιτεί πολλή ενέργεια. Η συναισθηματική ξεκούραση έχει να κάνει με την επεξεργασία αυτών των συναισθημάτων, την προσπάθεια να τα μοιραστούμε με τους γύρω μας, δηλαδή να σταματήσουμε να πιεζόμαστε και να είμαστε ο αληθινός μας εαυτός.

6. Κοινωνική ξεκούραση

Η κοινωνική ξεκούραση δεν έχει να κάνει με το να περνάμε χρόνο μόνοι μας (αν και αν είμαστε εσωστρεφείς, μπορεί να μας φανεί πολύ αναζωογονητικό να περνάμε κάποιο χρόνο απομονωμένοι), αλλά με το να περνάμε χρόνο με ανθρώπους που μας υποστηρίζουν και αναδεικνύουν τον καλύτερο εαυτό μας και όχι με εκείνους που μας εξαντλούν.

7. Πνευματική ξεκούραση

Η πνευματική ξεκούραση έχει να κάνει με την ικανότητα σύνδεσης με κάτι πέρα από το φυσικό, με κάτι το νοητικό και υπερφυσικό. Αν είμαστε θρησκευόμενοι, αυτό μπορεί να σημαίνει το να πηγαίνουμε στην εκκλησία ή διαφορετικά να κάνουμε διαλογισμό ή γιόγκα ή κάτι άλλο που μας δίνει μία αίσθηση σκοπού, όπως είναι για παράδειγμα ο εθελοντισμός.