Από τη φιλοσοφία στη ψυχολογία… Ο όρος angst εισήχθη στα αγγλικά μέσα από τα έργα του Σίγκμουντ Φρόυντ, αλλά η ρίζα του είναι ακόμη παλαιότερη: οι υπαρξιστές φιλόσοφοι, όπως ο Κίρκεγκορ και ο Χάιντεγκερ, τον χρησιμοποίησαν για να περιγράψουν το αίσθημα τρόμου μπροστά στην ελευθερία και την ευθύνη της ύπαρξης. Αυτή η «φιλοσοφική αγωνία» είναι ο καθρέφτης της ανθρώπινης συνείδησης.

Το αίσθημα φόβου και υπαρξιακής ανασφάλειας μπορεί να εμφανιστεί σε περιόδους αλλαγής, αβεβαιότητας ή εσωτερικής αναζήτησης. Όλοι κατά καιρούς νιώθουμε ότι κάτι λείπει, κάτι δεν πάει όπως θα θέλαμε, αλλά δεν ξέρουμε ακριβώς τι…

Κάποιος που βιώνει angst μπορεί να αισθάνεται έντονα συναισθήματα και απότομες εναλλαγές διάθεσης: από την ένταση στη θλίψη, από τον θυμό στην ενοχή. Συχνά συνοδεύεται από ανησυχία, ανυπομονησία ή ακόμη και κυνισμό, σκέψεις ότι «τίποτα δεν έχει πραγματικά νόημα». Άλλες φορές εκφράζεται μέσα από επαναστατική διάθεση ή καλλιτεχνική δημιουργία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί δημιουργοί περιγράφουν πως η έμπνευση πηγάζει από το angst, από εκείνη την αδιόρατη εσωτερική ένταση που ψάχνει διέξοδο.

Πώς εκδηλώνεται το angst

Κάποιος που βιώνει angst μπορεί να νιώθει έντονα και αντιφατικά συναισθήματα:

  • Άγχος και εκνευρισμό, που συχνά οδηγούν σε ξεσπάσματα.

  • Εναλλαγές διάθεσης, από ανησυχία σε θυμό ή λύπη μέσα σε λίγα λεπτά.

  • Ευερεθιστότητα, δηλαδή δυσκολία στην αυτορρύθμιση.

  • Υπαρξιακή αγωνία, για το νόημα της ζωής ή την κατάσταση του κόσμου.

  • Κυνισμό ή επαναστατικότητα, απέναντι σε κανόνες και εξουσίες.

  • Δημιουργική ένταση, καθώς συχνά τα έντονα συναισθήματα διοχετεύονται σε τέχνη, μουσική ή γραφή.

Πιθανές αιτίες

Το angst μπορεί να προκύψει από διαφορετικές πηγές, ανάλογα με τη φάση ζωής ή τις εμπειρίες μας:

  • Εφηβεία, μια περίοδος αναζήτησης ταυτότητας και αβεβαιότητας.

  • Σχέσεις που δοκιμάζονται από συγκρούσεις, απόρριψη ή μοναξιά.

  • Ανταγωνισμό στο σχολείο, στη δουλειά ή στα social media.

  • Αποτυχίες ή απογοητεύσεις από μη ρεαλιστικές προσδοκίες.

  • Ανεπεξέργαστα συναισθήματα ή τραύματα.

  • Αβεβαιότητα για το μέλλον ή ξαφνικές αλλαγές στη ζωή.

Πώς να το διαχειριστείτε

Το angst δεν χρειάζεται να κυριεύει τη ζωή μας. Υπάρχουν πρακτικοί τρόποι για να το μετριάσουμε:

  • Αναγνωρίστε το: Η επίγνωση είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση.

  • Μειώστε τους στρεσογόνους παράγοντες: Θέστε όρια, οργανώστε τον χρόνο σας, αποφύγετε ό,τι σας εξαντλεί.

  • Μιλήστε με ανθρώπους που εμπιστεύεστε: Η επικοινωνία μειώνει το βάρος.

  • Εκφραστείτε δημιουργικά: Γράψτε, ζωγραφίστε, παίξτε μουσική.

  • Εστιάστε στο παρόν: Η εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα βοηθά να μην παγιδεύεστε σε σκέψεις.

  • Καλλιεργήστε ευγνωμοσύνη: Θυμηθείτε όσα πάνε καλά στη ζωή σας.

  • Φροντίστε το σώμα σας: Ύπνος, καλή διατροφή και άσκηση είναι ουσιαστικά για την ψυχική ισορροπία.

Όταν το βιώνει ο σύντροφός σας

Αν ο/η σύντροφός σας φαίνεται να περνά περίοδο έντονου angst:

  • Ακούστε χωρίς κριτική και δείξτε κατανόηση.

  • Ενθαρρύνετε υγιείς συνήθειες, όπως περπάτημα ή διαλογισμό.

  • Θυμηθείτε ότι δεν αφορά εσάς προσωπικά, μην εκλαμβάνετε το συναίσθημα ως απόρριψη.

  • Φροντίστε και τη δική σας ψυχική υγεία.

Το angst είναι, σε τελική ανάλυση, μια ανθρώπινη εμπειρία, μια εσωτερική αναστάτωση που συχνά συνοδεύει περιόδους αλλαγής, αναζήτησης και αυτογνωσίας. Με επίγνωση, φροντίδα και υποστήριξη, μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο, αλλά και δημιουργικό.