Ξεχάστε τον ακριβό εξοπλισμό ή τα περίπλοκα προγράμματα προπόνησης. Μια νέα έρευνα υποστηρίζει ότι υπάρχει ένας πιο… άμεσος τρόπος να δώσετε ένα μικρό boost στην απόδοσή σας: το βρίσιμο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η επανάληψη μιας βρισιάς κατά τη διάρκεια σύντομης, έντονης φυσικής δραστηριότητας, μπορεί να βοηθήσει κάποιον να συνεχίσει την προσπάθεια για λίγο παραπάνω — κυριολεκτικά μερικά πολύτιμα δευτερόλεπτα.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο American Psychologist, ρίχνει φως στο γιατί η βωμολοχία φαίνεται να απελευθερώνει «κρυμμένα» φυσικά αποθέματα του σώματος. Οι ερευνητές προτείνουν ότι ο μηχανισμός σχετίζεται με κάτι που ονομάζουν «state disinhibition» — μια προσωρινή χαλάρωση των ψυχολογικών φραγμών που μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να εμποδίζουν κάποιον να δώσει το απόλυτο 100%.
Timing και στο βρίσιμο
Ο επικεφαλής συγγραφέας Richard Stephens από το Keele University στην Αγγλία έχει αφιερώσει πάνω από δέκα χρόνια στη μελέτη της βωμολοχίας. Η πιο πρόσφατη μελέτη του, σε συνεργασία με ερευνητές από Ευρώπη και Αμερική, δείχνει ότι το φαινόμενο φαίνεται να στηρίζεται σε έναν συνδυασμό τριών ψυχολογικών παραγόντων: αυξημένη συγκέντρωση, ενισχυμένη αυτοπεποίθηση και μια κατάσταση «ροής» όπου οι ενοχλητικές σκέψεις υποχωρούν.
Μια καλά συγχρονισμένη βρισιά μπορεί να βοηθήσει έναν powerlifter να βγάλει άλλη μία επανάληψη ή έναν ασθενή στη φυσικοθεραπεία να ξεπεράσει τη νοητική διστακτικότητα που συχνά ακολουθεί έναν τραυματισμό. Αν αυτό το αποτέλεσμα εμφανίζεται και σε δραστηριότητες μεγαλύτερης διάρκειας —όπως το τρέξιμο μαραθωνίου— παραμένει προς το παρόν άγνωστο.
Πώς μετρήθηκε βρίσιμο και δύναμη
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν δύο πειράματα με συνολικά 182 ενήλικες συμμετέχοντες, κυρίως από πανεπιστημιούπολη στην Αγγλία. Οι ηλικίες κυμαίνονταν από 18 έως 65 ετών, ενώ αποκλείστηκαν όσοι είχαν προβλήματα υγείας που θα τους εμπόδιζαν να καταβάλουν πλήρη προσπάθεια.
Κάθε συμμετέχων εκτέλεσε μια άσκηση chair push‑up: καθισμένος σε μια σταθερή καρέκλα, τοποθετούσε τα χέρια κάτω από τους μηρούς σε γωνία 45 μοιρών με τα δάχτυλα στραμμένα προς τα μέσα και στη συνέχεια σήκωνε τα πόδια, τεντώνοντας τα χέρια ώστε να στηρίζει ολόκληρο το βάρος του σώματος για όσο περισσότερο μπορούσε. Υπήρχε όριο ασφαλείας 60 δευτερολέπτων. Η άσκηση απαιτεί συνεχή μυϊκή προσπάθεια και γίνεται ολοένα και πιο άβολη όσο περνά ο χρόνος.
Κάθε άτομο έκανε την άσκηση δύο φορές, σε τυχαία σειρά. Στη μία δοκιμή, οι συμμετέχοντες επαναλάμβαναν μια βρισιά της επιλογής τους κάθε δύο δευτερόλεπτα, σε κανονική ένταση. Στην άλλη δοκιμή, επαναλάμβαναν μια ουδέτερη λέξη, που θα χρησιμοποιούσαν για να περιγράψουν ένα τραπέζι. Όλες οι συνεδρίες έγιναν μέσω βιντεοκλήσης, με τους ερευνητές να ακολουθούν τυποποιημένο πρωτόκολλο. Στο τέλος, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν ψυχολογικές καταστάσεις όπως η κατάσταση της ροής, χιούμορ, απόσπαση προσοχής και αυτοπεποίθηση.
Ενισχυμένη απόδοση
Και τα δύο πειράματα επιβεβαίωσαν τη σύνδεση ανάμεσα στο βρίσιμο και τη σωματική απόδοση. Στο πρώτο, με 88 συμμετέχοντες, ο μέσος χρόνος διατήρησης της θέσης έφτασε τα 26,92 δευτερόλεπτα όταν οι συμμετέχοντες έβριζαν, σε σύγκριση με 24,19 δευτερόλεπτα όταν επαναλάμβαναν μια ουδέτερη λέξη. Το δεύτερο πείραμα, με 94 άτομα, έδωσε σχεδόν ίδια αποτελέσματα: 26,97 δευτερόλεπτα με βρίσιμο έναντι 24,55 χωρίς. Αυτά τα λίγα επιπλέον δευτερόλεπτα μπορεί να φαίνονται αμελητέα, αλλά στον αθλητισμό ή στη φυσικοθεραπεία, τέτοιες μικρές διαφορές συχνά καθορίζουν την επιτυχία.
Οι ψυχολογικές μετρήσεις επιβεβαίωσαν τα ευρήματα. Όσοι έβριζαν ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα ροής — η νοητική κατάσταση όπου όλα, εκτός από το άμεσο καθήκον, «ξεθωριάζουν». Οι συμμετέχοντες δήλωσαν επίσης, ότι το βρίσιμο τους αποσπούσε από σκέψεις γύρω από την ενόχληση ή την κόπωση, ουσιαστικά διακόπτοντας τον νοητικό μονόλογο που συχνά εμποδίζει τη μέγιστη προσπάθεια. Οι θετικές συναισθηματικές αντιδράσεις ήταν επίσης εντονότερες στις δοκιμές με βρίσιμο, και πολλοί βρήκαν την εμπειρία πιο αστεία — αν και το χιούμορ από μόνο του δεν εξηγούσε την αύξηση της απόδοσης.
