Μέθοδος Τοματίς: Κάν’ το όπως η Κάλλας!

Μαρία Κάλλας, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Στινγκ, Ζυλιέτ Μπινός, Ρόμι Σνάιντερ, Μπενιαμίνο Τζίλι… Τι κοινό έχουν όλοι αυτοί; Ακολούθησαν το πρόγραμμα ηχοθεραπείας του Άλφρεντ Τοματίς για να βελτιώσουν τη φωνή τους! «Τραγουδάμε με το αυτί μας, αφού η φωνή περιέχει μόνο τις αρμονικές που αυτό ακούει», υποστήριζε ο Άλφρεντ Τοματίς, που γεννήθηκε το 1920 στη Νίκαια της Γαλλίας και σπούδασε Iατρική στο Παρίσι. Ειδικεύτηκε στην Ωτορινολαρυγγολογία και στη Φωνιατρική και ανέπτυξε τη μέθοδο Ακουστικο-Ψυχο-Φωνολο­γίας, γνωστή ως «μέθοδο Tοματίς», η οποία αποτελεί μια διαγνωστική και θεραπευτική μέθοδο που βελτιώ­νει την ικανότητά μας να ακούμε και να επικοινωνούμε.

Το αυτί και η φωνή
Ο Τοματίς, έπειτα από πολυετή έρευνα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το αυτί, σε συνεργασία με το κεντρικό νευρικό σύστημα, ελέγχει την παραγωγή της φωνής. Μάλιστα, το 1953, παρουσίασε την έρευνά του στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών, στην οποία και καθιερώθηκε ο νόμος με την ονομασία «Φαινόμενο Τοματίς». Σύμφωνα με το νόμο αυτόν, «η φωνή περιέχει μόνο τις αρμονικές και τις συχνότητες που ακούει το αυτί» ή, με άλλα λόγια, η φωνή περιέχει τους ήχους που μπορεί να ακούσει το αυτί. Έτσι, όσο βελτιώνεται η ακοή μας, τόσο βελτιώνεται και η φωνή μας.

O Tοματίς απέδειξε τη σημαντική επίδραση που έχει στην ψυχική μας ισορροπία, αλλά και στη σωματική μας υγεία, το να ακούμε συνειδητά τους ήχους και να κατανοούμε το περιεχόμενό τους.


Ενεργητική ακρόαση
Το ότι ακούμε καλά, ότι δηλαδή το αυτί μας ως όργανο ακοής λειτουργεί σωστά, δεν σημαίνει ούτε ότι είμαστε καλοί ακροατές ούτε ότι αντιλαμβανόμαστε σωστά τα «μηνύματα» που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας. Σύμφωνα με τον Τοματίς, βασική λειτουργία του αυτιού δεν είναι η παθητική ακοή, αλλά η ενεργητική ακρόαση. Με άλλα λόγια, το αυτί μας πρέπει να μπορεί να επιλέγει, να επεξεργάζεται και να οργανώνει ιεραρχικά τους ήχους (ηχητικά κύματα) που φτάνουν σε αυτό. Όταν οι διαδικασίες αυτές δεν γίνονται σωστά, τότε ξεκινάνε προβλήματα, όπως η δυσκολία στην επικοινωνία.

Πώς εφαρμόζεται η μέθοδος
Το τεστ ψυχοακουστικής διερεύνησης, το οποίο μετρά την ικανότητα του αυτιού να ακροάται και βρίσκει τις ενδεχόμενες δυσλειτουργίες του, είναι η πρώτη εξέταση σε ένα κέντρο Ακουστικο-Ψυχο-Φωνολογίας. Με βάση το τεστ αυτό και ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό, ο ειδικός αποφασίζει πώς θα διαμορφωθεί η θεραπεία, η οποία εστιάζει στην εξάσκηση του αυτιού με τη βοήθεια μιας συσκευής που ονομάζεται «ηλεκτρονικό αυτί» και λειτουργεί σαν ένα ιδανικό ανθρώπινο αυτί. Μέσα από ακουστικοφωνητικές ασκήσεις, όπου χρησιμοποιούνται ειδικά επεξεργασμένες μαγνητοταινίες με μουσική του Μότσαρτ και άλλων μουσικών, με ήχους της φύσης, με κείμενο, ο ειδικός προσπαθεί να πετύχει την επανεκπαίδευση του αυτιού μας.

Τα οφέλη της αγωγής
Μαθησιακές δυσκολίες Η μέθοδος Τοματίς, σε συνδυασμό με το κατάλληλο παιδαγωγικό υλικό, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της δυσλεξίας, της υπερκινητικότητας, της δυσκολίας στην κατανόηση μαθηματικών ή αφηρημένων εννοιών, καθώς και της προφορικής και γραπτής έκφρασης.
Παθολογία φώνησης και λόγου Το πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί σε όσους παρουσιάζουν προβλήματα όπως τραυλισμό, δυσαρθρίες, δυσλαλίες, πολύ δυνατή ή πολύ χαμηλή ομιλία, με την προϋ­­πόθεση ότι δεν υπάρχει κάτι το παθολογικό στο λάρυγγα ή το αυτί.
Ψυχολογικά προβλήματα Το θεραπευτικό πρόγραμμα απευθύνεται επίσης σε νέους και ενηλίκους που υποφέρουν από άγχος, φοβίες, έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, έλλειψη ενεργητικότητας και αδιαφορία για το τι συμβαίνει γύρω τους.
ηλικιωμένοι Με το πέρασμα των χρόνων, η ακουστική μας ικανότητα μειώνεται. Αν και η απώλεια ακοής δεν αποκαθίσταται, με τη μέθοδο Τοματίς μπορεί να βελτιωθεί η ανταπόκριση στο ακουστικό ­φάσμα που διατηρείται. Επιπλέον, περιορίζονται η ­μυϊ­κή αδυναμία και η αστάθεια.
έμβρυα Μέσα από τη διοχέτευση ειδικών ηχητικών ερεθισμάτων στο ενδομήτριο περιβάλλον, ενεργοποιείται το αυτί του εμβρύου, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.
τραγουδιστές, ηθοποιοι, μουσικοι Το πρόγραμμα ενδείκνυται για μουσικούς, τραγουδιστές, ηθοποιούς, παρουσιαστές, δικηγόρους και γενικά όσους επιθυμούν να βελτιώ­σουν τη μουσικότητα και το ­ηχόχρωμα της φωνής τους ή να αποκτήσουν καλή άρθρωση.
εκμάθηση ξένων γλωσσών Κάθε γλώσσα έχει τις δικές της χαρακτηριστικές συχνότητες. Έτσι, για να μπορεί κάποιος να τη μιλήσει σωστά, πρέπει πρώτα να την έχει ακούσει σωστά.
Για όλους! Η μέθοδος Τοματίς μπορεί να βοηθήσει όποιον δυσκολεύε­ται να συγκεντρωθεί, υποφέρει από προβλήματα μνήμης, αυτοεκτίμησης ή αντιμετωπίζει προβλήματα οργάνωσης και παραγωγικότητας. H ηχοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει και ως συμπληρωματική θεραπεία, βοηθώντας στην αντιμετώπιση πιο σοβαρών περιστατικών (εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση).

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Τόνυ Ευαγγελοπούλου, ψυχολόγο, ακουστικο-ψυχο-φωνολόγο,επιστημονική διευθύντρια του Κέντρου Ακουστικο-Ψυχο-Φωνολογίας.