Φυτοδοχεία. «Παίζουν» παντού!

Αν διαθέτουμε ελάχιστο ή και καθόλου χώρο για να βάλουμε φυτά, είμαστε υποχρεωμένοι να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι θα ζήσουμε χωρίς ένα πράσινο φύλλο γύρω μας; Η απάντηση είναι φυσικά όχι, καθώς οι διάφορες γλάστρες, αλλά και κάθε δοχείο, μικρό ή μεγάλο, που μπορεί να χωρέσει αρκετό χώμα για να αναπτυχθεί με επιτυχία ένα φυτό, μπορεί να βρει μια θέση στο χώρο και να του δώσει άλλον αέρα.

Πώς θα διαλέξετε δοχείο
Για να αποφασίσετε αν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως φυτοδοχείο κάποιο αντικείμενο (βαρέλι, κοφίνι, καροτσάκι του κήπου, ποτιστήρι, παλιά κεραμικά, σκεύη κουζίνας κ.ά.), υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να ελέγξετε για να βεβαιωθείτε ότι το δοχείο θα προσφέρει σωστές συνθήκες ανάπτυξης στα φυτά και θα επιτρέπει στο νερό να στραγγίζει:
● Το μέγεθος είναι το πρώτο που πρέπει να εξετάσετε. Το δοχείο θα πρέπει όχι απλώς να χωράει, αλλά και να ταιριάζει με τις διαστάσεις του χώρου. Παράλληλα, θα πρέπει να μπορεί να περιλάβει αρκετό χώμα για να αναπτυχθεί το φυτό.
● Το βάρος είναι επίσης πολύ σημαντικό. Πριν τοποθετήσετε οποιοδήποτε δοχείο σε βεράντα ή ταράτσα, θα πρέπει πρώτα να είστε βέβαιοι ότι το κτίσμα θα αντέξει το βάρος του. Επίσης, θα πρέπει να μπορείτε να σηκώνετε το δοχείο κάθε φορά που θα θέλετε να του αλλάξετε θέση ή να το μεταφυτέψετε.
● Το σχήμα παίζει και αυτό μεγάλο ρόλο. Το δοχείο που θα διαλέξετε θα πρέπει να έχει τέτοιο σχήμα που να ταιριάζει με το χώρο. Επιπλέον, η κατάλληλη επιλογή του σχήματος θα εξασφαλίσει τις κατάλληλες ­συνθήκες ανάπτυξης στα φυτά.
● Διαλέξτε το χρώμα των φυτοδοχείων ανάλογα με το χρώμα του κτιρίου ή του γειτονικού τοίχου.
● Ανάλογα με το στυλ του κτιρίου, αλλά και το ύφος που θέλετε να ­δώσετε στο χώρο, επιλέξτε κλασικά δοχεία, δημιουργήστε αυτοσχέδια ή χρησιμοποιήστε μοντέρνες γλάστρες σε διάφορα υλικά, σχήματα και χρώματα.



Πού να βάλω τις γλάστρες μου;

Σκαλοπάτια και διάδρομοι: Τα δοχεία που θα βάλετε στη σκάλα, σε διάδρομο ή μονοπάτι του κήπου θα πρέπει να οριοθετούν τη διαδρομή και να τη διακοσμούν. Τοποθετήστε γλάστρες μικρού ή μέτριου μεγέθους σε ίσες αποστάσεις, ώστε να τονίσετε την κίνηση, ή δημιουργήστε μικρές ομάδες σε συγκεκριμένα σημεία (πλατύσκαλα ή ανοίγματα διαδρόμου).

Τοίχοι: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να τοποθετήσετε φυτά σε κρεμάστρες-καλάθια ή σε ειδικά δοχεία για κρεμαστά φυτά.

Είσοδος: Ανάλογα με το χώρο που διαθέτετε, τοποθετήστε δεξιά και αριστερά της πόρτας μεγάλες και εντυπωσιακές γλάστρες ή φτιάξτε μια ανθισμένη γωνιά με μια ομάδα από μικρές, για να καλωσορίσετε τους επισκέπτες σας. Για πιο εντυπωσιακό αποτέλε­σμα, τοποθετήστε φωτιζόμενες γλάστρες ή δοχεία μακρόστενα από πλαστικό ή μέταλλο.

Παράθυρα: Βάλτε στηρίγματα κάτω από τα παράθυρά σας και ακουμπήστε εκεί μικρές γλάστρες. Φυτέψτε τα μυρωδικά σας στο παράθυρο της κουζίνας και λουλούδια με άρωμα και έντονα χρώματα στο παράθυρο του υπνοδωματίου.

Μπαλκόνι ή ταράτσα: Τοποθετήστε γλάστρες ανάλογες με το χώρο, τα χρώματα, τα υλικά που ταιριάζουν με το ύφος, τα υπόλοιπα έπιπλα και διακοσμητικά, αλλά και τα είδη και τα μεγέθη των φυτών.

Εσωτερικοί χώροι: Θα επιλέξετε γλάστρες με κριτήρια αντίστοιχα με αυτά που κάνατε τις επιλογές σας στο μπαλκόνι.

Τα είδη φυτοδοχείων στην αγορά

Πήλινα: Οι πήλινες γλάστρες ταιριάζουν τόσο με κλασικά όσο και με μοντέρνα κτίρια. Ο πηλός είναι υλικό αρκετά ελαφρύ με αντοχή στο πέρασμα του χρόνου, που επιτρέπει την εξάτμιση του νερού, οπότε προσφέρει καλύτερο αερισμό του ριζικού συστήματος. Ταυτόχρονα, όμως, εμφανίζει άλατα στην επιφάνειά του λόγω της εξάτμισης. Σε μεγάλες διαστάσεις, όμως, τα δοχεία από πηλό γίνονται βαριά και δύσκολα στην μετακίνηση, ενώ το σπάσιμο ή το ράγισμα των πήλινων γλαστρών κατά τους χειμερινούς μήνες είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Η λύση στο πρόβλημα αυτό είναι η χρήση υαλωμένων δοχείων (ειδική επεξεργασία). Τέλος, λόγω της εξάτμισης, τα φυτά χρειάζονται περισσότερο πότισμα. Για το λόγο αυτό, προτιμήστε γλάστρες βαμμένες ή υαλωμένες. Στην αγορά θα βρείτε πίληνες γλάστρες σε διάφορα σχήματα: τετράγωνες, στρογγυλές, παραλληλόγραμμες και πιο συνηθισμένα κωνικές. Επιπλέον, θα βρείτε πήλινα πιθάρια, πιατέλες, μικρές ζαρντινιέρες, αλλά και ειδικές κατασκευές που τοποθετούνται στον τοίχο.

Πέτρινα: Είναι δοχεία πολύ εντυπωσιακά, αλλά και πολύ βαριά. Στην αγορά θα βρείτε δύσκολα φυτοδοχεία από πέτρα, αν και είναι ένα υλικό που δένει αρμονικά με τα φυτά.

Ξύλινα: Αν και το ξύλο είναι πολύ όμορφο, οικολογικό υλικό που ταιριάζει με όλα τα κτίρια, φθείρεται γρήγορα. Για να χρησιμοποιηθεί, πρέπει να έχει επιλεγεί πολύ προσεκτικά το είδος του ξύλου, αλλά και να έχει υποστεί ειδική επεξεργασία.
Βέβαια, ένα ξύλινο φυτοδοχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κασπό, δηλαδή να τοποθετηθεί στο εσωτερικό του άλλη γλάστρα, οπότε τα προβλήματα είναι λιγότερα.
Ωστόσο, αν βρείτε ένα παλιό ξύλινο βαρέλι ή ένα ξύλινο κιβώτιο, μη διστάσετε να το χρησιμοποιήσετε. Περάστε τα ειδικά βερνίκια αδιαβροχοποίησης, ανοίξτε τρύπες στον πάτο για στράγγιση, στηρίξτε το καλά και φυτέψτε μέσα ό,τι φυτό θέλετε.

Μεταλλικά: Το μέταλλο είναι ένα υλικό που ταιριάζει με όλα τα μοντέρνα κτίρια και ιδιαίτερα στην είσοδο του σπιτιού ή στο εσωτερικό του. Σε παλαιοπωλεία ή ακόμη και σε μαγαζιά με είδη διακόσμησης, μπορείτε να βρείτε μεταλλικούς κουβάδες, παλιά τσίγκινα ποτιστήρια, κιβώτια, ακόμη και κλουβιά, που με την κατάλληλη προετοιμασία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γλάστρες ή κασπό. Ανοίξτε στον πάτο τους ­τρύπες, για την καλή στράγγιση των φυτών σας, και καλύψτε εσωτερικά με νάιλον (εκτός από τη βάση). Επειδή το μέταλλο είναι ένα υλικό βαρύ, άρα δύσκολο στη μετακίνησή του, και επιπλέον ορισμένα είδη μετάλλου όταν βρέχονται μπορεί να λεκιάσουν το πάτω­μα με σκουριά, γι’ αυτό τοποθε­­τήστε τα φυτοδοχεία πάνω σε πιατάκια με ρόδες.

Πλαστικά: Στα ενημερωμένα κέντρα κήπου θα βρείτε γλάστρες από πλαστικό που μιμούνται πήλινα ή ­πέτρινα δοχεία ή έχουν μοντέρνα και ενδιαφέροντα σχήματα. Είναι πιο ελαφριές, ανθεκτικές, αλλά όχι πάντα πιο φθηνές. Είναι φτιαγμένες με καλής ποιότητας πλαστικό και αποτελούν μια πρακτική επιλογή, όχι όμως και οικολογική. Οι αντοχές τους στις απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας δεν είναι καλές και γι’ αυτό το υλικό που χρησιμοποιείται πρέπει να έχει ορισμένο πάχος. Είναι αδιάβροχες και γι’ αυτό το πότισμα πρέπει να γίνεται προσεκτικά, έτσι ώστε να μη λιμνάζει το νερό, καθώς και να υπάρχουν πολλές τρύπες στον πάτο τους για καλή στράγγιση, ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα στα φυτά. Στην αγορά θα βρείτε μεγάλη ποικιλία από πλαστικές γλάστρες με μεγάλο ενδια­φέρον. Επιλέξτε γλάστρες με φωτισμό ή με σχήματα μακρόστενα. Το πλαστικό είναι ένα υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο εσωτερικό του σπιτιού. Μάλιστα, για τα φυτά εσωτερικού χώρου υπάρχουν και ειδικές αυτοποτιζόμενες πλαστικές γλάστρες σε διάφορα σχήματα, χρώματα και μεγέθη.

Τσιμεντένια: Είναι συνήθως οι χτιστές ζαρντινιέρες που υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα μπαλκόνια των νέων οικοδομών. Το τσιμέντο είναι υλικό πολύ πορώδες και με μεγάλη αντοχή, που μπορείτε να βάψετε στο χρώμα του κτιρίου ή σε όποιο άλλο χρώμα θέλετε. Θα πρέπει, ωστόσο, να προσέξετε ιδιαίτερα τη στράγγιση, αλλά και τη μόνωση της τσιμεντένιας ζαρντινιέρας, για να μην αντιμετωπίσετε προβλήματα υγρασίας, και να διαλέξετε το βάθος της ανάλογα με τα φυτά που θέλετε να τοποθετήσετε.

Αυτοσχέδιες γλάστρες: Χρησιμοποιήστε παλιές καμινάδες, κορμούς δέντρων, γυάλες, ενυδρεία, λάστιχα αυτοκινήτου ως πρωτότυπα δοχεία φύτευσης ή κασπό. Βέβαια, οι κατασκευές αυτές δεν ταιριάζουν σε όλους τους χώρους, ενώ παράλληλα χρειάζονται και ιδιαί­τερη προετοιμασία πριν φυτέψετε. Aξίζει, όμως, να βάλετε τη φαντασία σας να δουλέψει και να «ανακυκλώσετε» αντικείμενα, μετατρέποντάς τα σε κυριολεκτικά μοναδικές γλάστρες.

Η κ. Ελευθερία Σπαντιδάκη είναι αρχιτέκτων τοπίου (MA)