Και ποιος δεν θέλει μια ευωδιαστή γαρδένια, μια εντυπωσιακή ορτανσία ή μια υπέροχη καμέλια ανάμεσα στις γλάστρες του… Συνήθως, όμως, κάτι συμβαίνει και, λίγο καιρό αφού έρθουν στο περιβάλλον μας, αυτά τα φυτά αρχίζουν να παρουσιάζουν προβλήματα. Ο λόγος είναι πως τα οξύφιλα, όπως λέγονται, έχουν ιδιαίτερες ανάγκες για την ανάπτυξη και τη φροντίδα τους. Ας δούμε ποιες είναι αυτές, για να μπορούμε να τα χαιρόμαστε υγιή, καταπράσινα και ολάνθιστα στον κήπο ή το μπαλκόνι μας.
Εν αρχή ην το χώμα και το… λίπασμα
• Το πιο σημαντικό είναι να εξασφαλίσουμε το κατάλληλο μείγμα για να φυτέψουμε τα φυτά στις γλάστρες. Στο εμπόριο κυκλοφορούν τέτοια ειδικά έτοιμα μείγματα. Τους ανοιξιάτικους μήνες μπορούμε να προσθέσουμε κομπόστ στο χώμα, ώστε να το εμπλουτίσουμε με οργανική ουσία. Εξάλλου, με αυτή τη σύσταση θα πετύχουμε και καλύτερη στράγγιση, κάτι που είναι απαραίτητο για να μην αναπτυχθούν παθογόνοι μικροοργανισμοί και προσβληθεί το φυτό. Στις αρχές του φθινοπώρου είναι η κατάλληλη εποχή για να αλλάξουμε γλάστρα στα φυτά μας ή να ανανεώσουμε το επιφανειακό τους χώμα.
• Κατάλληλο χώμα θα πρέπει να εξασφαλίσουμε και αν θέλουμε να φυτέψουμε καμέλιες ή ροδόδεντρα κάτω στη γη… Γι’ αυτόν το σκοπό μπορούμε να δημιουργήσουμε μικρά υπερυψωμένα παρτέρια στα οποία θα αφαιρέσουμε το υπάρχον χώμα όσο πιο βαθιά γίνεται και θα προσθέσουμε καστανόχωμα ή άλλο ειδικό χώμα πριν βάλουμε τα φυτά.
• Πολύ σχολαστικοί πρέπει να είμαστε και με τη λίπανση των οξύφιλων. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε να χρησιμοποιούμε υγρό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο, ώστε να βοηθούμε το φυτό να έχει πιο πλούσια ανθοφορία. Εκτός από τους χειμερινούς μήνες, όλο τον υπόλοιπο χρόνο επαναλαμβάνουμε τη λίπανση κάθε 2 με 3 εβδομάδες.
«Δίψα» για σίδηρο
Ενδιάμεσα από τις λιπάνσεις, και οπωσδήποτε όχι ταυτόχρονα με αυτές, πρέπει να εμπλουτίζουμε το χώμα με σίδηρο, ένα στοιχείο που είναι πολύ σημαντικό για τα οξύφιλα, αφού η έλλειψή του προκαλεί κιτρίνισμα στα φύλλα. Προσθέτουμε στο πότισμα ειδική οργανική τροφή που περιέχει σίδηρο ή ακολουθούμε δοκιμασμένες τακτικές του παρελθόντος και ρίχνουμε στο χώμα ρινίσματα σιδήρου ή σκουριασμένα καρφιά. Άλλωστε, μην ξεχνάμε τις παλιές νοικοκυρές που προτιμούσαν να φυτεύουν τις γαρδένιες, τις καμέλιες και τις ορτανσίες τους σε σιδερένιους τενεκέδες. Για να τοποθετήσουμε το σίδηρο, σκάβουμε ένα ρηχό αυλάκι περιφερειακά στη γλάστρα, βάζουμε μέσα το μέταλλο, το σκεπάζουμε με χώμα και μετά ποτίζουμε. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα ειδικά σκευάσματα ξεπλένονται γρήγορα με το πότισμα, ενώ τα ρινίσματα ή τα καρφιά αποδεσμεύουν το μέταλλο αργά και σταδιακά. Καλό είναι να αποφεύγουμε να λιπαίνουμε τα οξύφιλα με κοπριά, γιατί ανεβάζει αρκετά το pH του εδάφους.
Δροσιά, αλλά όχι κρύο
Όσο έχει ακόμη ζέστη, είναι σημαντικό να καταβρέχουμε κάθε βραδάκι τα φυτά για να τα δροσίζουμε. Ωστόσο, δεν πρέπει να κάνουμε αυτή τη διαδικασία τις ώρες που είναι ψηλά ο ήλιος, γιατί δεν θα αποφύγουμε τα εγκαύματα. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα οξύφιλα έχουν ανάγκη από σημεία με σκιά και δροσιά, εκτός από την αζαλέα, που δεν έχει ιδιαίτερα προβλήματα, ακόμα και όταν είναι εκτεθειμένη στον ήλιο. Θα πρέπει να ποτίζουμε συχνά, ώστε το έδαφος να παραμένει πάντα υγρό. Καλό είναι, όμως, να μη μένει συνέχεια νερό στο πιατάκι της γλάστρας, ώστε να εξασφαλίζεται η καλή στράγγιση. Τους χειμερινούς μήνες, και εφόσον τα φυτά μας είναι σε σημεία εκτεθειμένα στο κρύο, καλό είναι να σκεπάζονται με κάποια ψάθα ή πλαστικό. Μπορούμε να μεταφέρουμε και στο εσωτερικό του σπιτιού τις γαρδένιες ή τις αζαλέες, αλλά θα πρέπει να τοποθετηθούν σε ένα σημείο μακριά από τα σώματα θέρμανσης, καλά αεριζόμενο και φωτεινό. Τις ορτανσίες, σε περιοχές με πολύ κρύο, μπορούμε να τις αφήσουμε ακλάδευτες για να προστατευτούν.
Για καλύτερη ανθοφορία
• Η ορτανσία χρειάζεται προστασία από τον παγετό και το πολύ κρύο. Επίσης, δεν έχει ανάγκη από πολλά κλαδέματα, επειδή το σχήμα της είναι σφαιρικό. Έτσι, κλαδεύουμε μόνο για να αφαιρέσουμε παλιά ή ξερά κλαδιά. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για περισσότερη ανθοφορία την επόμενη άνοιξη.
• Για να γίνουν τα λουλούδια της ορτανσίας πιο εντυπωσιακά, μπορούμε να κάνουμε το εξής: Καθώς σχηματίζουν μια ταξιανθία από πολλά μικρά ανθάκια, μπορούμε με ένα ψαλιδάκι να αφαιρέσουμε από το εσωτερικό μερικά ανθάκια, οπότε αυτά που θα μείνουν να είναι μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά. Θα πρέπει να αφαιρούμε από διάφορα σημεία, ώστε να μη δημιουργηθούν εμφανή κενά. Η διαδικασία αυτή γίνεται στο τέλος της άνοιξης.
• Η καμέλια μπορεί να ρίχνει τα μπουμπούκια της πριν αυτά ανοίξουν από έλλειψη υγρασίας. Τα ποτίσματα πρέπει να είναι πιο τακτικά και να καταβρέχουμε το φυτό για να αυξάνεται η υγρασία του.
Τι έχει πάλι;
Μπορεί τα οξύφιλα φυτά να κιτρινίσουν απότομα ή να αρχίσουν να ρίχνουν τα μπουμπούκια τους. Τότε, θα πρέπει να επιχειρήσουμε να λύσουμε το πρόβλημα ρυθμίζοντας το πότισμα ή προσθέτοντας λίπασμα, χωρίς όμως να αυξήσουμε τις προτεινόμενες ποσότητες ή τη συχνότητα. Πρέπει ακόμα να εξετάζουμε συχνά τα φυτά για προσβολές από μελίγκρα, τετράνυχο (ιστοί σαν της αράχνης στις άκρες των βλαστών), μυκητιάσεις (λευκές κηλίδες στα φύλλα), και να επεμβαίνουμε έγκαιρα. Η αφαίρεση των ξερών φύλλων από τα φυτά και από το χώμα είναι μία απαραίτητη προληπτική φροντίδα.
Η κ. Ελευθερία Σπαντιδάκη είναι αρχιτέκτων τοπίου (ΜΑ). Αν ψάχνετε λύσεις για τον κήπο και τη βεράντα σας, επισκεφτείτε το blog της Ελευθερίας Σπαντιδάκη στο site μας: www.vita.gr
Γιατί οξύφιλα
Τα πιο γνωστά οξύφιλα είναι η γαρδένια, η ορτανσία, η καμέλια, η αζαλέα και το ροδόδεντρο. Λέγονται έτσι (οξύ+φίλος) επειδή χρειάζονται έδαφος όξινης σύστασης για να αναπτυχθούν. Τι σημαίνει αυτό; Για να καλλιεργήσουμε τέτοια είδη, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάποιο φυλλόχωμα, όπως καστανόχωμα ή ερεικόχωμα, ή κάποιο εδαφικό μείγμα πλούσιο σε τύρφη, κατά προτίμηση ξανθιά.