Διάσημος φωτογράφος που έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα περιοδικά του κόσμου, όπως τα National Geographic, GEO, Time, New York Times Magazine, Sports Illustrated, αλλά και κάτοχος ενός βραβείου Όσκαρ. Ο ελληνικής καταγωγής Λούι Ψυχογιός κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο για το ντοκιμαντέρ-ταινία «Ο όρμος» και έκανε έναν ολόκληρο πλανήτη να μιλάει για την καθιερωμένη σφαγή δελφινιών και την αδιαφορία μιας ολόκληρης κοινωνίας για το περιβάλλον.

Γιατί περάσετε από τη φωτογραφία στο ντοκιμαντέρ;

Ήμουν για καταδύσεις στα νησιά Γκαλαμπάγκος με τον φίλο μου και επιχειρηματία Jim Clark (Silicon Graphics, Netscape, WebMD), όταν είδαμε έναν ψαρά να αλιεύει παράνομα σε ένα θαλάσσιο καταφύγιο. «Κάποιος πρέπει να κάνει κάτι για αυτό», μου είπε, και εγώ απάντησα: «Γιατί όχι εγώ κι εσύ;». Τότε ξεκινήσαμε την Oceanic Preservation Society (Σύλλογος Προστασίας των Ωκεανών), έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που χρησιμοποιεί τη φωτογραφία και την κινηματογράφηση προκειμένου να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να ασχοληθούν με την προστασία των ωκεανών.

Τι σημαίνει «Ο Όρμος» για εσάς;

«Ο Όρμος» είναι ένας μικρόκοσμος των όσων προκαλεί η ανθρώπινη αλαζονεία στους ωκεανούς. Αιχμαλωτίζουμε πλάσματα με μεγαλύτερο εγκέφαλο και πιο κοινωνικά από εμάς, με νευρώνες που επεξεργάζονται περίπλοκα συναισθήματα, και τα χρησιμοποιούμε για την ψυχαγωγία μας ή το κρέας τους.
Είναι παράλογο το ότι ο μόνος τρόπος για να πείσουμε τους ανθρώπους να μη σκοτώνουν δελφίνια είναι να αποδείξουμε ότι έχουμε μολύνει τόσο πολύ το περιβάλλον που το κρέας τους είναι τοξικό για τον οργανισμό μας. Ωστόσο, η ιστορία του «Όρμου» είναι αρκετά ελπιδοφόρα, γιατί αποδεικνύει αυτό που η ανθρωπολόγος Margaret Mead είπε, ότι δηλαδή «…μερικοί σκεπτόμενοι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο».

Πρόκειται για ντοκιμαντέρ, οικολογικό θρίλερ ή κάτι που αφορά την πολιτική, την οικονομία, την κοινωνία και την προσωπική ηθική;

«Ο Όρμος» είναι μια περίπλοκη ταινία, στην οποία πλέκονται ιστορίες που αφορούν την προσπάθειά μας να διεισδύσουμε σε έναν μυστικό όρμο. Πρόκειται για οικολογικό θρίλερ, αλλά η έκβαση αυτή βοηθάει στην εξέλιξη της κεντρικής ιστορίας, καθώς κάθε φορά που επιστρέφουμε για να δούμε πώς η ομάδα διεισδύει στον όρμο, η ένταση κλιμακώνεται. Από την άλλη, είναι και ντοκιμαντέρ, δηλαδή είναι ταινία, που με τη σειρά της πρέπει πρώτα από όλα να είναι ψυχαγωγική. Δυστυχώς, τα περισσότερα ντοκιμαντέρ για μένα είναι σαν εγκυκλοπαίδειες, έχουν πολλές πληροφορίες, αλλά δεν υπάρχει μια ιστορία που να σε κάνει να γυρίσεις στην επόμενη σελίδα. Παράλληλα, τα φιλμ μπορούν να γίνουν και ένα πολύ ισχυρό όπλο. Μια καλή ταινία μπορεί να σε ταξιδέψει και να σου αλλάξει για πάντα τη ζωή.

Γιατί διαλέξατε να πείτε την ιστορία των δελφινιών;

Αρχικά ξεκίνησα να κάνω μία ταινία για την εξαφάνιση των ειδών στους ωκεανούς, που τελικά είναι η ταινία που γυρίζω τώρα. Στην πορεία, όμως, συνάντησα τον Ric O’Barry, τον π­­­ρωταγωνιστή της ταινίας μας και εκπαιδευτή του Flipper (από τη γνωστή ταινία). Έτσι, παρέκκλινα από το αρχικό σχέδιο. Αλλά τα ντοκιμαντέρ είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης και ένας καλός ντοκιμαντερίστας πρέπει να είναι ευέλικτος, για να μπορεί να αλλάζει κατευθύνσεις και να προσαρμόζεται στην πραγματικότητα που ανακαλύπτει.

Τι δυσκολίες συναντήσατε και πώς τις ξεπεράσατε;

Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα ξεκινώντας τον «Όρμο» ήταν ότι δεν είχα ιδέα για το πώς γυρίζεται μια ταινία. Έκανα ένα ταχύρρυθμο μάθημα τριών ημερών για το πώς να το κάνω και έπειτα μπήκα στο αεροπλάνο, πήγα στην Ιαπωνία και το έκανα. Πριν το ταξίδι μου είχα συναντήσει τον Steven Spielberg σε ένα σκάφος στην Καραϊβική, όπου ήμασταν διακοπές με την οικογένειά μας. Τον ρώτησα αν είχε καμια συμβουλή για έναν πρωτάρη και μου είπε: «Ποτέ μην κάνεις ταινίες με σκάφη ή ζώα». Θυμηθείτε ότι μόλις είχα ξεκινήσει την Oceanic Preservation Society και η ταινία μου θα περιλάμβανε -κατά το μεγαλύτερο μέρος- σκάφη και μεγάλα ζώα.

Επίσης, πολλοί ήταν εκείνοι (η ιαπωνική μαφία) που ήθελαν να σκοτώσουν τόσο το πλήρωμα όσο και εμένα και ταυτόχρονα η αστυνομία ήταν έτοιμη να μας συλλάβει κάθε φορά που προσπαθούσαμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Τώρα, όμως, καταλαβαίνω ότι αυτός ήταν ο τέλειος τρόπος για να γίνει αυτή η ταινία, αθώος και αφελής. Ένα κανονικό κινηματογραφικό συνεργείο θα έφευγε εξαιτίας του κινδύνου. Στην περίπτωσή μας, λοιπόν, δεν χρειαζόμασταν κινηματογραφιστές, αλλά πειρατές. Ήμασταν μια ομάδα φίλων, ο καθένας επαγγελματίας στο είδος τους, που εμπιστευτήκαμε ο ένας τον άλλον, μαζευτήκαμε και μπήκαμε στη σπηλιά. Το αστείο είναι ότι όλοι ήμασταν επαγγελματίες, απλώς όχι σε αυτό που θα κάναμε.

Πέρα από τη δολοφονία των δελφινιών, ανακαλύψατε και ένα δεύτερο έγκλημα, την κατανάλωση μολυσμένου ψαριού. Ποιος ήταν ο αντίκτυπος της ανακάλυψης αυτής;

Το κρέας των δελφινιών έχει 5-5.000 φορές περισσότερο υδράργυρο από ό,τι επιτρέπει η ιαπωνική νομοθεσία και είναι άκρως επικίνδυνο για τα έμβρυα και τα μικρά παιδιά. Παρ’ όλα αυτά, η Ιαπωνία το έδινε για κατανάλωση στα σχολικά συσσίτια.

Από τη στιγμή που προβλήθηκε «Ο Όρμος» στην Ιαπωνία, ο δήμαρχος της Taiji δήλωσε ότι η ζήτηση για κρέας δελφινιού μειώθηκε περίπου κατά 50% και σταμάτησε η διάθεση μέσω των σχολικών γευμάτων. Όμως, το ιαπωνικό υπουργείο Υγείας ακόμα συστήνει το συγκεκριμένο κρέας ως πηγή πρωτεΐνης για τις εγκύους. Όπως στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες, έτσι και εδώ, η κυβέρνηση προστατεύει τις διαφθαρμένες εταιρείες και το Fisheries Agency της Ιαπωνίας ίσως είναι από τις πιο διεφθαρμένες που υπάρχουν.

Στην Ευρώπη υπάρχουν παρόμοια προβλήματα;

Στα νησιά Φαρόες της Δανίας σκοτώνουν φάλαινες πιλότους με τον ίδιο απάνθρωπο τρόπο. Και στην περίπτωση της Ευρώπης θανατώνουν δελφίνια, που το κρέας τους όμως είναι μολυσμένο με υδράργυρο.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα του πλανήτη;

Η χρήση ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο, αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης των ωκεανών, κάνοντας όχι μόνο τα δελφίνια και τις φάλαινες, αλλά και τα ψάρια τοξικά. Παλαιότερα το μόνο που έτρωγα για ζωική πρωτεΐνη ήταν ψάρι, μέχρι που ανακάλυψα ότι είχα πάθει δηλητηρίαση από υδράργυρο λόγω της μεγάλης κατανάλωσης. Πάντα πίστευα ότι τα ψάρια των ανοιχτών θαλασσών είναι πιο ασφαλή, αλλά τελικά φαίνεται ο τόνος, ο ξιφίας και τα marlin είναι μερικά από τα πιο βρόμικα στον κόσμο.

Επίσης, η χρήση ορυκτών καυσίμων οδηγεί στην αύξηση της οξύτητας των ωκεανών, σκοτώνοντας το πλαγκτόν, που πέρα από βάση της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας είναι και η μεγαλύτερη πηγή οξυγόνου στον πλανήτη. Παράγει περισσότερο οξυγόνο από όλα τα τροπικά δάση και τα φυτά του πλανήτη και είναι υπεύθυνο για κάθε δεύτερη ανάσα που παίρνουμε.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Αυτή την περίοδο εργαζόμαστε πάνω σε ένα άλλο οικολογικό θρίλερ, αλλά δεν μπορώ να αποκαλύψω περισσότερα. Η παρέα μαζεύτηκε ξανά, έχοντας δύο νέες αποστολές. Έχουμε καινούργιο κατασκοπευτικό εξοπλισμό και μία ακόμα μεγαλύτερη ιστορία, ίσως την πιο σημαντική ιστορία στον κόσμο.

Σημείωση:

Ο «Όρμος» αφορά το σκοτεινό μυστικό του μικρού χωριού Taiji στην Ιαπωνία, όπου σε έναν καλά κρυμμένο όρμο του πραγματοποιείται η μεγαλύτερη σφαγή δελφινιών στον κόσμο και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη των ιαπωνικών αρχών και τις ευλογίες της Γιακούζα, της ιαπωνικής μαφίας. Μάλιστα, σαν να μην έφτανε αυτό, το κρέας τους, το οποίο είναι ακατάλληλο λόγω της μεγάλης ποσότητας υδραργύρου που περιέχει, δίνεται στα σχολεία, για την προώθηση της εμπορικής κατανάλωσης του κρέατος των φαλαινών.