Ζουν στο πεπτικό σύστημα και είναι ασύλληπτα πολλά, για την ακρίβεια ξεπερνούν τα 100 τρισεκατομμύρια. Πρόκειται για τα ωφέλιμα βακτήρια, που φυσιολογικά «κατοικούν» στο έντερο και αποτελούν μέρος της άμυνας του οργανισμού μας. Δυστυχώς, ο πληθυσμός των βακτηρίων αυτών επηρεάζεται αρνητικά από πολλούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα η ηλικία και ο τρόπος ζωής μας. Αν και δεν μπορούμε να σταματήσουμε τον χρόνο που περνά, μπορούμε ωστόσο να ελέγξουμε τους εξωτερικούς εχθρούς των ωφέλιμων βακτηρίων (π.χ. στρες, αντιβιοτικά, αλκοόλ). Επίσης, μπορούμε να τα ενισχύσουμε μέσω της διατροφής μας, προσλαμβάνοντας προβιοτικά, δηλαδή «φιλικά» βακτήρια, τα οποία βρίσκονται κυρίως σε τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση (π.χ. γιαούρτι, κεφίρ, τυριά, προϊόντα εμπλουτισμένα με προβιοτικά). Τα βακτήρια των συγκεκριμένων τροφών διασχίζουν το ανώτερο πεπτικό σύστημα και καταλήγουν στο παχύ έντερο, όπου τελικά εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται, ενισχύοντας τους ήδη υπάρχοντες μικροοργανισμούς. Σύμφωνα δε και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η χορήγηση των ζωντανών αυτών μικροοργανισμών σε επαρκείς ποσότητες έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία μας.1. Προβλήματα με το έντεροΗ συμβολή των προβιοτικών στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του εντέρου έχει γίνει αντικείμενο πολυάριθμων μελετών, που δείχνουν ότι τα βακτήρια αυτά ρυθμίζουν αποτελεσματικά την κινητικότητα του εντέρου και ανακουφίζουν από το φούσκωμα. Μάλιστα, η ευεργετική τους δράση είναι ακόμα μεγαλύτερη όταν η κατανάλωσή τους συνδυάζεται με την πρόσληψη φυτικών ινών. Επιπλέον, συγκεκριμένα στελέχη προβιοτικών συμβάλλουν στην άμβλυνση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου και πιθανόν στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών νόσων του παχέος εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα.
2. Αγωγή με αντιβίωσηΞέρουμε ότι στο έντερο έχουμε μία ισορροπία μεταξύ «καλών» και «κακών» μικροβίων, γι’ αυτό και οι ειδικοί συνεχώς προειδοποιούν ότι η λήψη αντιβιοτικών για θεραπευτικούς σκοπούς μπορεί να σκοτώσει και τα δύο, διαταράσσοντας την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου. Η κατανάλωση προβιοτικών επαναφέρει την ισορροπία της εντερικής μικροχλωρίδας, γι’ αυτό και συνιστάται η λήψη τους παράλληλα με την αντιβιοτική αγωγή, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο διάρροιας, που μπορεί να προκαλέσει η χορήγηση των αντιβιοτικών.3. Πάλι άρρωστοιΟ οργανισμός μας καλείται συνεχώς να αμυνθεί απέναντι στις «επιθέσεις» που δέχεται από παθογόνους μικροοργανισμούς. Τα προβιοτικά λειτουργούν ανταγωνιστικά ως προς τους «εισβολείς» αυτούς και ταυτόχρονα δημιουργούν ένα αφιλόξενο περιβάλλον, το οποίο δεν ευνοεί την ανάπτυξή τους. Επιπλέον, παράγουν ουσίες, όπως είναι για παράδειγμα οι βακτηριοκίνες (πρόκειται για ουσίες με αντιβακτηριακή δράση), οι οποίες βοηθούν στο να διατηρηθεί ο αριθμός των «κακών» βακτηρίων υπό έλεγχο.4. Αυτές οι ουρολοιμώξεις!Προκαλούνται από τα μικρόβια που έχουν εγκατασταθεί και πολλαπλασιαστεί στο ουροποιητικό σύστημα. Οι εν λόγω λοιμώξεις αποτελούν ένα πρόβλημα που αφορά πολλές γυναίκες και συχνά τις αναγκάζει να λάβουν αντιβιοτικά για την αντιμετώπισή τους. Ευτυχώς, η λήψη προβιοτικών μπορεί να προστατεύσει τη χλωρίδα του κόλπου όσο διαρκεί η θεραπεία με την αντιβίωση. Μπορεί, επίσης, να προλάβει τις συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις, διατηρώντας σε ισορροπία τη χλωρίδα της περιοχής, αλλά και να αναστείλει τον πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών στο έντερο, που θα μπορούσαν δυνητικά να μεταναστεύσουν στο ουροποιητικό.5. Συχνές αλλεργίεςΗ μικροχλωρίδα του εντέρου εικάζεται ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού μας, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων αλλεργικών παθήσεων που στις μέρες μας παρουσιάζουν αύξηση, όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα. Αυτός είναι και ο λόγος που τα προβιοτικά, διατηρώντας την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ισχυρού ανοσοποιητικού. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, φαίνεται η συχνότητα των περιστατικών αλλεργίας σε μικρά παιδιά να επηρεάζεται από τις διαφορές στην εντερική τους χλωρίδα, καθώς και ότι τα προβιοτικά μπορεί να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας, περιορίζοντας την ένταση των συμπτωμάτων και την ανάγκη χρήσης φαρμάκων.6. Αχώνευτο γάλαΕίστε αναγκασμένοι να αποφεύγετε το γάλα, όχι επειδή δεν σας αρέσει, αλλά επειδή δεν μπορείτε να το χωνέψετε. Όσοι πάσχετε, λοιπόν, από δυσανεξία στη λακτόζη, δηλαδή ο οργανισμός σας αδυνατεί να μεταβολίσει το βασικό σάκχαρο του γάλακτος, καλό είναι να γνωρίζετε ότι ορισμένα στελέχη προβιοτικών φαίνεται να βελτιώνουν την πέψη και την απορρόφηση της λακτόζης. Έτσι, μειώνονται τα δυσάρεστα συμπτώματα, όπως π.χ. το φούσκωμα, τα αέρια, ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια.7. Αυξημένη χοληστερίνηΤα προβιοτικά αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα και για όσους έχουν υψηλή χοληστερίνη, καθώς η δράση ορισμένων λακτοβακίλων φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων της «κακής» χοληστερίνης (LDL) και κατά συνέπεια στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρδιαγγειακών παθήσεων. Αν και οι επιστήμονες δεν είναι ακόμα βέβαιοι για τον τρόπο δράσης των προβιοτικών στη συγκεκριμένη περίπτωση, υποθέτουν ότι οφείλεται στο γεγονός ότι εμποδίζουν την επαναπρόσληψη των χολικών οξέων από το έντερο.8. Αδύναμα οστάΤι σχέση έχουν τα προβιοτικά με την υγεία των οστών, θα αναρωτιέστε. Σύμφωνα με έρευνα από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων φάνηκε να ενισχύει την οστική πυκνότητα σε ποντίκια. Υπάρχουν, λοιπόν, ενδείξεις ότι η συχνή κατανάλωση προβιοτικών μπορεί να συμβάλλει στην υγεία των οστών, αλλά οι ερευνητές ξεκαθαρίζουν ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα.9. Κατά του καρκίνουΌσον αφορά την προστατευτική δράση των προβιοτικών ενάντια σε ορισμένες μορφές καρκίνου, ιδίως αυτήν του παχέος εντέρου, τα στοιχεία που οι ειδικοί έχουν στη διάθεσή τους βασίζονται σε πειραματικά δεδομένα. Σύμφωνα, πάντως, με αυτά, τα προβιοτικά φαίνεται ότι τροποποιούν τη δράση των ενζύμων που μετέχουν στη διαδικασία της καρκινογένεσης.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΑΖΑΝΙΔΗ, γαστρεντερολόγο, και την κ. ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΣΥΡΙΜΠΕΗ, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.