Την πρώτη φορά την περιβάλλουν πάντα πολλοί μύθοι και αυτός που πρόκειται να τη βιώσει νιώθει σίγουρα περιέργεια, ανασφάλεια και αγωνία. Και αυτό ισχύει για κάθε πρώτη φορά, καθώς, όπως είναι προφανές και από την ονομασία της, πρόκειται για κάτι άγνωστο που το περιβάλλει μυστήριο και αβεβαιότητα. Το ίδιο ισχύει και για την πρώτη φορά που θα βρεθούμε στο γραφείο ενός ψυχολόγου. Καθώς δεν έχουμε κάποια προηγούμενη εμπειρία, αναρωτιόμαστε για τα πάντα… Μήπως θα χρειαστεί να ξαπλώσουμε σε καναπέ; Μάλλον όχι, εκτός αν επισκεφτούμε ψυχαναλυτή. Κατά πάσα πιθανότητα θα καθίσουμε σε μια αναπαυτική πολυθρόνα -σε ένα λιτό γραφείο- απέναντι από τον θεραπευτή, που μπορεί να κρατάει και σημειώσεις στη διάρκεια της συνομιλίας μας. Πιθανώς εκεί γύρω να έχει τοποθετηθεί διακριτικά και ένα κουτί χαρτομάντιλα, για πιο δύσκολες ώρες…Πριν τον επιλέξουμε* Κατ’ αρχάς, μια καλή ιδέα είναι να ζητήσουμε τη γνώμη ή/και τη συμβουλή κάποιου που εμπιστευόμαστε ή να αναζητήσουμε πληροφορίες στο Διαδίκτυο, σε έγκυρες βάσεις δεδομένων ή/και σε σχετικές ενώσεις. Στόχος είναι ο ειδικός που θα επιλέξουμε να έχει την κατάλληλη μόρφωση, εκπαίδευση και πιστοποίηση ανάλογα και με το ζήτημα που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε (π.χ. συμβουλές σε σχέση με τα παιδιά, καταπολέμηση μιας φοβίας κ.ά.). Έτσι, είναι πιο πιθανό να βρούμε έναν θεραπευτή που να εμπιστευόμαστε και να νιώθουμε ότι μπορεί να μας βοηθήσει. * Καλό είναι επίσης να μη χρειάζεται να διανύουμε μεγάλη απόσταση από το σπίτι ή την εργασία για να φτάσουμε στο γραφείο του. Όταν ο θεραπευτής είναι μακριά, είναι πιο πιθανό -όταν θα έρθει μια δύσκολη στιγμή στην ψυχοθεραπεία, όπου θα νιώσουμε ότι δυσκολευόμαστε να συνεχίσουμε τη θεραπεία- να τα παρατήσουμε, χρησιμοποιώντας και τη δικαιολογία της απόστασης. Ποιο είδος να διαλέξω;Όλες οι θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν ενδιαφέροντα κομμάτια και μπορούν να μας φανούν χρήσιμες και να μας βοηθήσουν. Γενικά ξεκινάμε από την ατομική ψυχοθεραπεία και αν χρειαστεί ή υπάρχει σχετική ανάγκη ή ένδειξη, μπορούμε να προχωρήσουμε στην ομαδική. Πιο συγκεκριμένα:* Στον ψυχαναλυτή είναι σκόπιμο να πάμε αν νιώθουμε ότι έχουμε πολλά προβλήματα που ξεκινούν από την παιδική μας ηλικία, σχετίζονται με τους γονείς μας κ.λπ.* Η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική για να αντιμετωπίσουμε τις φοβίες και το άγχος. * Στον συστημικό-οικογενειακό ψυχοθεραπευτή θα απευθυνθούμε αν τα προβλήματά μας εστιάζονται στην οικογένεια και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις.* Η προσωποκεντρική ψυχοθεραπεία και η θεραπεία Gestalt εστιάζουν στο κομμάτι της αυτογνωσίας, της αντίληψης του εαυτού και της αυτοεξέλιξης.Πόσο διαρκεί;Με εξαίρεση την ψυχανάλυση, όπου οι συνεδρίες μπορεί να γίνονται 2 ή 3 φορές την εβδομάδα, στα υπόλοιπα μοντέλα θεραπείας οι συνεδρίες είναι κατά βάση 1 φορά την εβδομάδα για 45-50΄. Το πόσο χρονικό διάστημα θα χρειαστεί μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία είναι κάτι που ο θεραπευτής δεν μπορεί να το πει από την αρχή (εξαρτάται από τα θέματα που μπορεί να υπάρχουν ήδη, αλλά και από όσα μπορεί να αναδυθούν στη διάρκεια της θεραπείας). Πόσο κοστίζει;Το κόστος της κάθε συνεδρίας είναι κάτι που ορίζει ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος αποφασίζει αν μπορεί και θέλει να πληρώσει. Υπάρχουν κάποιοι θεραπευτές που ζητούν από τον θεραπευόμενο να δεσμευτεί και να πληρώσει ακόμα και τις ημέρες που δεν μπορεί τελικά να πάει στη συνεδρία. Είναι μια πρακτική που βοηθά στις περιπτώσεις ανθρώπων που δυσκολεύονται να δεσμευτούν, αλλά γενικά είναι μια δύσκολη ιδέα στις μέρες μας, που η ζωή είναι τόσο απαιτητική. Η πρώτη συνεδρίαΟ ειδικός θα προσπαθήσει να διερευνήσει την ανάγκη που μας ώθησε στο γραφείο του – το αίτημά μας, το οποίο ακόμα και αν δεν το γνωρίζουμε ακριβώς ή δεν είναι ξεκάθαρο στο μυαλό μας, θα γίνει σαφές με τη βοήθεια του θεραπευτή. Θα μας ρωτήσει για τη ζωή μας, τα σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα της μέχρι σήμερα πορείας μας. Θα μας κάνει γενικές ερωτήσεις σχετικά με τη διάθεση που έχουμε, την ποιότητα του ύπνου μας, την όρεξή μας κ.λπ. Τέλος, θα μας κάνει μία πρώτη αξιολόγηση. Πότε μπορεί να αρνηθείΥπάρχουν περιπτώσεις που ο ειδικός μπορεί να αρνηθεί να αναλάβει μια περίπτωση. Πότε:* Όταν ο ενδιαφερόμενος ανήκει στο στενό συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον του θεραπευτή ή κάποιου άλλου πελάτη του. * Όταν ο ειδικός έχει έλλειψη εκπαίδευσης στο συγκεκριμένο ειδικό πρόβλημα που του ζητείται να αντιμετωπίσει. * Όταν πρόκειται για κάποιο ανήλικο άτομο. Στην περίπτωση αυτή, χρειάζεται η υπογραφή και η συγκατάθεση των γονιών, οι οποίοι ενημερώνονται μία φορά τον μήνα, με διατήρηση του απορρήτου έως κάποιο βαθμό. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.