Στις 28 Μαΐου 2022 η Ολυμπία μοιράζεται αυτό το «ταξίδι» με μία ανάρτηση στα social media: «Έτσι ξαφνικά, εκεί που δεν τον περιμένεις, εκεί που δεν τον αναζητάς, έρχεται και σου αλλάζει την ψυχοσύνθεση, τη ζωή την ίδια. Δεν ξέρεις ποτέ τι εκπλήξεις σού επιφυλάσσει. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αυτός είναι ο κεραυνοβόλος έρωτας ή ο καρκίνος. Αποφασίζω, λοιπόν, με ψυχραιμία, υπομονή, αισιοδοξία και με ένα χαμόγελο, να αποδεχτώ τον καρκίνο, που τόσο φοβόμαστε να κατονομάσουμε». Πριν από δύο μήνες ολοκλήρωσε και τον τελευταίο κύκλο των χημειοθεραπειών της και μιλά στο «Vita» για τον δύσκολο δρόμο που χρειάστηκε να βαδίσει μέχρι την προσωπική της αναγέννηση.
Πώς είσαι αυτόν τον καιρό;
Είμαι πολύ καλά. Έχω μόλις ολοκληρώσει τις θεραπείες μου και αυτήν τη στιγμή νιώθω πολύ καλά, πολύ χαρούμενη. Δουλεύω αρκετά και όλες μου οι δουλειές είναι πολύ δημιουργικές – και χαίρομαι γι’ αυτό.
Σε γνωρίζουμε όλοι ως μια σπουδαία φωτογράφο, όμως τον τελευταίο έναν χρόνο γνωρίσαμε και την Ολυμπία ως μια γυναίκα που νόσησε με καρκίνο του μαστού, μέσα από ένα πολύ όμορφο κείμενο που ανέβασες στα social media λίγο μετά την επέμβασή σου για την αφαίρεση του όγκου. Πώς αποφάσισες να το μοιραστείς;
Δεν το μοιράστηκα αμέσως. Ήθελα τον χρόνο μου. Γιατί, ούτως ή άλλως, δεν είμαι άνθρωπος των social media για να κοινοποιώ κάθε μου στιγμή… Αποφάσισα να το μοιραστώ μετά την επέμβαση. Πολλοί μου έλεγαν να μη μιλήσω για την ασθένειά μου, για να μη με λυπηθούν.
Όμως σκέφτηκα ότι η ασθένειά μου δεν θα έπρεπε να είναι ένα μυστικό… Δεν έχω κάνει κάτι κακό για να κρύβομαι και να νιώθω άσχημα. Μου συνέβη. Ήμουν άτυχη. Διαγνώστηκα με καρκίνο.
Αυτό μπορεί να το πάθει ο καθένας – κάτι που φυσικά απεύχομαι. Όμως συνέβη. Το μοιράστηκα, λοιπόν, για πάρα πολλούς λόγους: Επειδή οι άνθρωποι που γνωρίζω και συνεργάζομαι νιώθω ότι συμμετέχουν στη ζωή μου, θεώρησα ότι η γνωστοποίηση της κατάστασής μου θα έκανε και σε εμένα καλό και σε εκείνους.
Αν δεν το έλεγα, θα υπήρχε ένα βαρύ μυστικό ανάμεσά μας. Και για εμένα, είναι πολύ σημαντικό να νιώθω καλά, με καλή ενέργεια, με τους ανθρώπους που συνεργάζομαι.
Επίσης, δεν θα μπορούσα να κρύβομαι, να πηγαίνω στη δουλειά μου φορώντας περούκα και να λέω ψέματα ότι τάχα ήθελα να κουρευτώ, τη στιγμή που όλοι ήξεραν ότι τα μαλλιά μου είναι το σήμα κατατεθέν μου, ή να εμφανίζομαι με τουρμπάνια και να προσπαθώ να το περάσω ως νέο προσωπικό στυλ.
Θα έλεγα ψέματα. Και το ψέμα για ένα τόσο σημαντικό θέμα δεν θα το άντεχα, γιατί θα ήταν σαν να μην αναγνωρίζω αυτό που μου συμβαίνει. Σαν να μην το αποδέχομαι. Ήθελα να το πω καθαρά, δυνατά, ισότιμα, σε όλους, για να το ακούσω και εγώ. Να το συνειδητοποιήσω.
Τι μηνύματα δέχτηκες;
Πήρα πολλή αγάπη και υποστήριξη. Δεν μπορούσα να φανταστώ πόσες γυναίκες θα έρχονταν σε επαφή μαζί μου μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γυναίκες που το είχαν περάσει πριν από πέντε χρόνια και μου έδιναν δύναμη, ελπίδα και θάρρος.
Με άλλες το περνούσαμε παράλληλα. Κάποιες μου έλεγαν ότι έχασαν τα μαλλιά τους, αλλά δεν έχαναν την ελπίδα τους. Άλλες μου ζητούσαν συμβουλές, άλλες μου έλεγαν ότι το έκρυβαν από την οικογένειά τους για να μη στεναχωρήσουν τους αγαπημένους τους.
Έλαβα δύναμη, αγάπη, αλλά και πάρα πολλές διαφορετικές ιστορίες με πρωταγωνιστή τον καρκίνο του μαστού, που τις μοιραστήκαμε και με έκαναν να μη νιώθω μόνη μου. Γιατί σε μια αρρώστια που έχει και πόνο, κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τι περνάς αν δεν το έχει ζήσει και ο ίδιος.
Ο πόνος της ψυχής και του σώματος είναι αδιανόητος. Οι άνθρωποί σου μπορεί να είναι δίπλα σου, να σου κρατούν το χέρι, να σου κάνουν αγκαλιές, αλλά τον πόνο τον περνάς μόνη σου.
Υπήρχε κάποιο μήνυμα που να σου έδωσε δύναμη;
Πάρα πολλά. Ήταν τρομερά συγκινητικό να έρχονται μηνύματα «Σε σκέφτομαι. Είσαι καλά;».
Την ημέρα των γενεθλίων μου μου έστειλε ένα πολύ δυνατό μήνυμα η συγγραφέας Ρέα Βιτάλη, που έχει περάσει και εκείνη καρκίνο του μαστού: «Ολυμπία μου, χρόνια που ν’ αξίζουν τα χρόνια τους. Ζωή ζωένια! Στα κάτω κάτω της ψυχής, φυτρώνουν κάτι επιπλέον χέρια και σκαρφαλώνοντας λυσσαλέα ανεβαίνουμε, ανεβαίνουμε… Θηρία γινόμαστε. Και μετά “μας” κοιτάμε και λέμε “μωρέ, Κοίτα πώς τα πήγα!”».
Θυμάσαι την ημέρα που πήρες τα αποτελέσματα των εξετάσεων που έλεγαν «καρκίνος»;
Όταν μου έδωσαν τη διάγνωση ότι ήταν καρκίνωμα και έπρεπε να αφαιρεθεί από το στήθος, ήμουν στο αυτοκίνητο μόνη μου και είπα δυνατά «Έχεις καρκίνο. Είναι καρκίνος». Το είπα δυνατά για να με δοκιμάσω και δεν ένιωσα φόβο. Σκέφτηκα μόνον ότι έπρεπε να το αντιμετωπίσω. Δεν είχα άλλη επιλογή.
Πώς το ανακάλυψες;
Είχα κάνει τις προληπτικές εξετάσεις μου δύο χρόνια πριν και ήμουν καθαρή. Ένα βράδυ, στον ύπνο μου, ένιωσα έναν πάρα πολύ δυνατό πόνο στο στήθος, σαν να με τσίμπησε κάποιος, και ξύπνησα. Ψηλάφισα το στήθος μου και βρήκα έναν μικρό όγκο.
Αισθάνθηκα ότι δεν ήταν καλό. Πήγα την επόμενη μέρα και έκανα μαστογραφία, υπέρηχο, όλες τις εξετάσεις, όπου διαπιστώσαμε με τη γιατρό μου ότι, όντως, δεν ήταν καλό. Από τη στιγμή που έπιασα αυτό το ογκίδιο στο σώμα μου, ένιωσα ότι είναι κάτι ξένο.
Έτσι έγινε πρώτα το χειρουργείο, αφαιρέθηκε ο όγκος, έγινε βιοψία, μάθαμε ότι είχα επιθετικό καρκίνο και ξεκινήσαμε το σχήμα των χημειοθεραπειών.
Εκεί, λοιπόν, ξεκινά το κεφάλαιο που αρχίζει να σου αφαιρεί κομμάτια από την εικόνα σου…
Ξέρεις, είχα πιο μεγάλη αγωνία για το ενδεχόμενο να κάνω χημειοθεραπεία παρά για το χειρουργείο. Όταν έμαθα ότι έπρεπε τελικά να κάνω χημειοθεραπείες, το πρώτο που ρώτησα ήταν τι θα γινόταν με τα μαλλιά μου, γιατί το πλούσιο μαλλί ήταν το σήμα κατατεθέν μου.
Υπήρχε, βέβαια, τρόπος να μην πέσουν τα μαλλιά, όμως δεν ήθελα, γιατί με ενδιέφερε να γνωρίζω τι θα αντιμετωπίσω ακριβώς. Και από τη στιγμή που έμαθα, ήμουν στρατιώτης. Εμπιστεύτηκα τη διαδικασία. Προετοιμάστηκα για αυτή την αλλαγή της εμφάνισής μου και τα αντιμετώπισα όλα με ψυχραιμία.
Υπήρχαν στιγμές που λύγισες;
Ο μεγάλος μου φόβος πριν ξεκινήσω τις χημειοθεραπείες ήταν να μη φαίνομαι σε εμένα την ίδια άρρωστη. Δεν ήθελα να με δω άρρωστη! Όμως έρχεται η στιγμή που δεν μπορείς να το αποφύγεις. Όπως, για παράδειγμα, όταν άρχισαν να πέφτουν τα μαλλιά μου. Εκεί λύγισα.
Καθόμουν και περίμενα την κόρη μου σε ένα καφέ και έτσι όπως χάιδευα τα μαλλιά μου, μου έμεινε μια τεράστια τούφα στο χέρι. Εκεί είπα μέσα μου «ξεκινάμε»… Αυτό με τσάκισε.
Αρχικά τα έκοψα κοντά και, ενώ όλοι ενθουσιάστηκαν, εγώ δεν το χάρηκα γιατί μία βδομάδα μετά, μια μέρα που φυσούσε πολύ δυνατά, καθώς περπατούσα, έφευγαν με τον αέρα και αυτά τα λίγα μαλλιά που είχα.
Αποφάσισα να ξυρίσω λοιπόν το κεφάλι μου. Μετά ήρθαν στιγμές που ήταν ακόμα πιο άσχημες, όταν ήρθε ο αφόρητος πόνος και το σώμα μου υπέφερε. Περνούσα μπροστά από τον καθρέφτη μου και έβλεπα τον εαυτό μου καταβεβλημένο από την αρρώστια. Δηλαδή, συνέβη αυτό που φοβόμουν.
Πάντα όμως έβρισκα μια εσωτερική δύναμη και σκεφτόμουν ότι αυτά είναι τα στάδια που πρέπει να περάσω. Μιλούσα στον εαυτό μου και του έδινα δύναμη: Έλεγα «Ολυμπίτσα μου, δεν πειράζει, θα το περάσουμε και αυτό, γιατί αυτό είναι η θεραπεία μου, αυτό είναι η ζωή μου. Και ξέρω ότι αυτό είναι ένα πέρασμα».
Με κοιτούσα, μου χαμογελούσα με το καραφλό το κεφαλάκι μου, χωρίς φρύδια, αλλά με δύναμη και αισιοδοξία. Ποτέ δεν έκανα αρνητικές σκέψεις, ποτέ δεν σκέφτηκα τον θάνατο.
Πού βρήκες αυτήν τη δύναμη;
Δεν ξέρω. Δεν μπορώ να σ’ το εξηγήσω. Και εγώ πολλές φορές απορώ με τον εαυτό μου. Γιατί ενώ είμαι πάρα πολύ ευαίσθητη με πάρα πολλά θέματα, όταν έρχονται εμπόδια στη ζωή μου, λέω πάντα «βλέποντας και κάνοντας».
Είχες στιγμές που σου έδιναν χαρά, ελπίδα και φως;
Σε όλη μου τη ζωή το έχω αυτό. Να πιάνομαι από μικρά πράγματα που μου δίνουν χαρά.
Εγώ δεν θα πω συχνά ότι είμαι ευτυχισμένη, η χαρά είναι για μένα ένα σημαντικό συναίσθημα και χαρά παίρνω από μικρά πράγματα: ένα πουλάκι που θα δω σε μια βόλτα μου στο Ζάππειο, τα χρωματιστά λουλουδάκια σε μια γλάστρα που θα τα δω να ανθίζουν, από ματιές ανθρώπων και, φυσικά, τεράστια χαρά παίρνω από το παιδί μου και τη δουλειά μου.
Η φωτογραφική μηχανή στα χέρια μου είναι για εμένα η μεγαλύτερη ψυχοθεραπεία που μπορώ να φανταστώ.
Δεν σταμάτησες να δουλεύεις μετά τη διάγνωση;
Όχι. Συνέχισα τη ζωή μου, την κανονικότητά μου. Απλά πρόσθεσα σε αυτήν το πρόγραμμα των χημειοθεραπειών. Η δουλειά μου είναι η αγάπη μου, μόνο καλό μού έχει κάνει, ήταν το φάρμακό μου στις πολύ δύσκολες στιγμές.
Ήταν θεραπεία. Γιατί δεν ήθελα να με καθορίζει ο καρκίνος ως προσωπικότητα. Είμαι φωτογράφος, είμαι μια γυναίκα δυναμική, και μου έτυχε ο καρκίνος. Το λέω, το αποδέχομαι, αλλά δεν του δίνω μεγαλύτερο νόημα στη ζωή μου.
Ποιοι ήταν κοντά σου σε όλο αυτό το «ταξίδι»;
Ήταν η κόρη μου, η οικογένειά μου, οι φίλοι μου και πάρα πολλοί άγνωστοι άνθρωποι που δεν τους γνώρισα ποτέ και ένιωθα ότι με νοιάζονται.
Και μέσα στο «ταξίδι» της θεραπείας σου, κάνεις και ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που πήγε στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης…
Ήμουν στο νοσοκομείο, πολύ χάλια. Είχα δίπλα μου την Ειρήνη μου και έξω από το παράθυρο έβλεπα μόνο τον ουρανό και τα σύννεφα που άλλαζαν συνεχώς θέση και σχήμα. Πάντα μου άρεσε να παρατηρώ και να φτιάχνω ιστορίες στο μυαλό μου.
Έβλεπα λοιπόν αυτή την όμορφη εικόνα, έπαιρνα χαρά και οδηγήθηκα σε άλλες σκέψεις: ότι αυτό που περνάω τώρα μπορεί να φαίνεται μαύρο και σκοτεινό όμως, υπάρχουν και πολλά φωτεινά σημεία και, όταν περάσει αυτή η εμπειρία, εγώ αυτά θέλω να θυμάμαι.
Ήθελα να θυμάμαι τους γιατρούς και τις νοσοκόμες με τα χαμογελαστά μάτια –γιατί φορούσαν μάσκες–, το όμορφο κόκκινο χρώμα του ορού της χημειοθεραπείας και πώς έπεφταν οι σταγόνες, αλλά και εμένα με τουρμπάνι, χωρίς μαλλιά, ένα τούνελ και το φως στην άκρη του…
Αυτές τις εικόνες τις σημείωνε σαν σκηνές η κόρη μου. Τις είχα έτοιμες στο μυαλό μου. Είπα την ιδέα μου στον Σταύρο Θεοδωράκη και έγινε με την παραγωγή των «Πρωταγωνιστών». Όταν βγήκα από το νοσοκομείο, κάναμε αυτό το βιντεάκι με τίτλο «Αναγέννηση» .
Προβλήθηκε στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αλλά και τον περασμένο Μάρτιο σε εκδήλωση για τις Γυναίκες με Καρκίνο του Μαστού, στο Ευρωκοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες. Τώρα είναι διαθέσιμο στο YouTube.
Μου αρέσει που όποιος την έχει δει αντιλαμβάνεται και τον τίτλο «Αναγέννηση». Γιατί είναι μια αναγέννηση. Περνάς πάρα πολύ κοντά στον θάνατο και ξαναγεννιέσαι. Στο βίντεο χρησιμοποίησα και κάποιες λέξεις που για μένα ήταν σημαντικές, έχουν δύναμη, όπως χαρά, αγάπη, αισιοδοξία, μοναξιά, ταπείνωση…
Γιατί ταπείνωση;
Γιατί μόνο η αρρώστια μπορεί να σε ταπεινώσει. Όταν ένας άνθρωπος σε ταπεινώνει, έχεις την επιλογή να αντιδράσεις. Στην αρρώστια δεν μπορείς. Σε κυριεύει.
Ένιωσες μοναξιά;
Προσπάθησα στις στιγμές της μοναξιάς μου να μην πέσω σε κατάθλιψη, γιατί τότε θα είχα να αντιμετωπίσω και την ασθένεια και την κατάθλιψη. Η δουλειά με βοήθησε και η επικοινωνία με τους δικούς μου ανθρώπους, που μόνο αγάπη μπορούσαν να μου δώσουν. Ήταν όμως η καλύτερη ψυχοθεραπεία.
Από τέτοιες εμπειρίες στη ζωή μας παίρνουμε κάποια μαθήματα. Εσύ ποια μαθήματα πήρες;
Πήρα το μάθημα της αυτοφροντίδας. Να με αγαπώ περισσότερο. Να με προσέχω. Να με προστατεύω. Έμαθα ότι η αυτοφροντίδα είναι το πιο ανιδιοτελές πράγμα που μπορείς να κάνεις. Γιατί αν είσαι εσύ καλά, θα είναι και οι άνθρωποι που αγαπάς. Δεν θα ανησυχούν για σένα και εσύ θα έχεις τη δυνατότητα να τους φροντίζεις.
Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού. Ποια συμβουλή θέλεις να δώσεις στις γυναίκες;
Η πρόληψη είναι πολύ σημαντική. Έχω ακούσει το επιχείρημα «δεν κάνω μαστογραφία γιατί φοβάμαι μήπως μου βρει κάτι ο γιατρός». Μα, αν υπάρχει κάτι, μόνο έτσι θα το μάθεις εγκαίρως για να το αντιμετωπίσεις.
Εκείνες τις γυναίκες που περνούν τώρα αυτή την περιπέτεια θα ήθελα τις συμβουλέψω να παραμείνουν ψύχραιμες και η καθεμία να κάνει μια βουτιά μέσα της για να βρει ένα κομμάτι που την κάνει να βλέπει αισιόδοξα τη ζωή. Δεν πρέπει να φοβόμαστε. Τι φοβόμαστε;
Τη ζωή; Αυτή είναι η ζωή μας. Μου άρεσε ένα σύνθημα που διάβασα: «Ό,τι έχουμε είμαστε εμείς».
Φωτογράφος: Ιωάννα Τζετζούμη, Styling: Πέννυ Ιωαννίδου
Μακιγιάζ-Μαλλιά: Κερασία Κούη
Ευχαριστούμε το Café Myller, για την ευγενική φιλοξενία.
