Το να είσαι αριστερόχειρας δεν είναι εύκολο πράγμα… Πολλά αντικείμενα, όπως ψαλίδια, γραφική ύλη, ποντίκια και πληκτρολόγια, ακόμη και συσκευές κουζίνας, είναι σχεδιασμένα για δεξιόχειρες, γεγονός που τα καθιστά δύσχρηστα ή άβολα για τους αριστερόχειρες. Ωστόσο, επιστήμονες προειδοποιούν ότι εκτός από αυτές τις πρακτικές καθημερινές προκλήσεις, μπορεί να αντιμετωπίζουν κι έναν σημαντικό κίνδυνο για την ψυχική τους υγεία.
Συγκεκριμένα, νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Psychological Bulletin έδειξε ότι οι αριστερόχειρες ενδέχεται να εμφανίζουν πιο συχνά (3.5 φορές περισσότερο) νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως αυτισμό, ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας) ή σχιζοφρένια.
Διαφορές στον εγκέφαλο
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η σύνδεση αυτή μπορεί να οφείλεται σε διαφοροποιήσεις στη λειτουργική και ανατομική οργάνωση του εγκεφάλου των αριστερόχειρων. Ο εγκέφαλος των αριστερόχειρων μπορεί να λειτουργεί διαφορετικά σε σχέση με τους δεξιόχειρες. Η πλειοψηφία των δεξιόχειρων ατόμων έχει το κυρίαρχο ημισφαίριο του εγκεφάλου στο αριστερό ημισφαίριο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τις γλωσσικές λειτουργίες. Αντίθετα, στους αριστερόχειρες, το κυρίαρχο ημισφαίριο μπορεί να βρίσκεται στο δεξί ημισφαίριο, ή να είναι μοιρασμένο και στα δύο ημισφαίρια. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο επεξεργασίας της γλώσσας, της κίνησης και άλλων γνωστικών λειτουργιών. Η θεωρία των Geschwind–Galaburda υποδηλώνει ότι αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, οδηγώντας σε διαφοροποιήσεις που σχετίζονται με διαταραχές όπως η δυσλεξία και άλλες γλωσσικές δυσκολίες.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, αν και η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει αυτή η σύνδεση, δεν υποδηλώνει απαραίτητα αιτιότητα. Δηλαδή, το να είσαι αριστερόχειρας δεν σημαίνει ότι σίγουρα θα αναπτύξεις κάποια ψυχική ή νευρολογική διαταραχή.
«Οι διαταραχές αυτές δεν επηρεάζουν όλους τους αριστερόχειρες και ότι οι διαφορές στον εγκέφαλο είναι μέρος της φυσικής ποικιλομορφίας του ανθρώπινου είδους», ξεκαθαρίζει η ερευνητική ομάδα.
Οι λόγοι για αυτή τη σύνδεση μπορεί να είναι πολύπλοκοι και να περιλαμβάνουν γενετικούς, περιβαλλοντικούς ή άλλους παράγοντες που δεν έχουν ακόμη πλήρως κατανοηθεί. Η πλειοψηφία των αριστερόχειρων ατόμων δεν έχει ψυχικές ή νευρολογικές διαταραχές. Παρ’ όλα αυτά, η κατανόηση αυτών των διαφορών μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διάγνωση και φροντίδα των αριστερόχειρων, ειδικά όταν υπάρχουν άλλες παραμέτροι που μπορεί να απαιτούν ειδική προσέγγιση, συμπεραίνουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ζουν λιγότερο οι αριστερόχειρες σε σχέση με τους δεξιόχειρες;
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι αριστερόχειρες μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιοαγγειακά προβλήματα, αν και τα ευρήματα παραμένουν αντικρουόμενα και απαιτούν περαιτέρω έρευνα. Μια θεωρία είναι ότι οι αριστερόχειρες ενδέχεται να έχουν μια διαφορετική ανατομία του εγκεφάλου και του καρδιοαγγειακού συστήματος, η οποία μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους.
Μελέτη του 2007 υποστήριξε ότι οι αριστερόχειρες μπορεί να ζουν λιγότερο από τους δεξιόχειρες, πιθανώς λόγω του αυξημένου κινδύνου ατυχημάτων και τραυματισμών. Η μελέτη αυτή προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις, καθώς άλλες έρευνες αμφισβήτησαν τα αποτελέσματα, υποστηρίζοντας ότι οι αριστερόχειρες δεν έχουν υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε σχέση με τους δεξιόχειρες.
