Σε ένα υποθετικό – αλλά τρομακτικό – σενάριο όπου οι άνθρωποι εξαφανίζονται από τον πλανήτη, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ένα ζώο θα είχε τις περισσότερες πιθανότητες να κυριαρχήσει: το χταπόδι.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Tim Coulson του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, τα χταπόδια έχουν όλα τα φόντα για να χτίσουν έναν νέο πολιτισμό – όχι μόνο λόγω της εξαιρετικής τους νοημοσύνης, αλλά και χάρη στις μοναδικές φυσικές τους ικανότητες. Είναι περίεργα, ευέλικτα, ικανά να επικοινωνούν μεταξύ τους και να κατασκευάζουν εργαλεία, χαρακτηριστικά που θεωρούνται απαραίτητα για την οικοδόμηση μιας προηγμένης κοινωνίας – ίσως ακόμα και ενός «υποβρύχιου πολιτισμού» τύπου Ατλαντίδας.
Αυτό το ζώο θα κυριαρχήσει τον κόσμο αν εξαφανιστούν οι άνθρωποι
Αν και δεν είναι πιθανό να εξελιχθούν πλήρως σε ζώα της στεριάς, μπορούν να παραμένουν εκτός νερού για περίπου 30 λεπτά – αρκετός χρόνος για να αναπτύξουν, σταδιακά και μέσα σε εκατομμύρια χρόνια, νέους τρόπους επιβίωσης και κυνηγιού στην ξηρά. Ο Coulson μάλιστα φαντάζεται ότι στο μέλλον ίσως χρησιμοποιούν ακόμα και εξοπλισμό τύπου scuba για να μένουν περισσότερο χρόνο έξω από το νερό.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι, σε αντίθεση με άλλα είδη – όπως τα πρωτεύοντα θηλαστικά που πιθανόν να αντιμετωπίσουν παρόμοιες προκλήσεις με τους ανθρώπους και να αφανιστούν – τα χταπόδια βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Είναι ευφυή, επινοητικά και διαθέτουν νευρικό σύστημα ικανό να τα βοηθήσει να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν σε έναν πλανήτη χωρίς ανθρώπους.
Παρόλο που όλα αυτά βασίζονται σε υποθέσεις – καθώς η πορεία της εξέλιξης είναι αβέβαιη – η ιδέα ότι τα χταπόδια θα μπορούσαν να ευημερήσουν σε έναν μεταανθρώπινο κόσμο δεν θεωρείται εξωφρενική. Η νοημοσύνη, η προσαρμοστικότητα και η ικανότητά τους να λύνουν σύνθετα προβλήματα τα καθιστούν υποψήφια για να πάρουν το «οικολογικό βάρος» που άφησε πίσω του ο άνθρωπος.
Ορισμένα πτηνά, όπως τα κοράκια και οι παπαγάλοι, παρουσιάζουν επίσης υψηλή ευφυΐα και κατασκευαστικές ικανότητες. Αντίστοιχα, κάποια έντομα χτίζουν σύνθετες δομές. Ωστόσο, οι ειδικοί θεωρούν ότι τους λείπει το πιο κρίσιμο στοιχείο: η επιδεξιότητα. Και αυτό είναι κάτι που τα χταπόδια διαθέτουν – μαζί με την ευφυΐα που μπορεί να τα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου είδους πολιτισμού.