Σχεδόν κάθε εβδομάδα ο κόσμος κάνει ένα ακόμη βήμα προς την τεχνητή υπερ-νοημοσύνη.
Τα πιο ισχυρά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να εκτελέσουν μια εκπληκτική σειρά εργασιών, από τη σύνταξη λεπτομερών εκθέσεων έως τη δημιουργία βίντεο κατά παραγγελία. Οι παραισθήσεις γίνονται όλο και λιγότερο πρόβλημα.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που τόσοι πολλοί άνθρωποι ανησυχούν ότι σύντομα θα καταστούν εργασιακά περιττοί.
Νωρίτερα φέτος, οι παγκόσμιες αναζητήσεις στο Google για «ανεργία λόγω τεχνητής νοημοσύνης» έφτασαν σε ιστορικό υψηλό.
Σε πόλεις όπως το Λονδίνο και το Σαν Φρανσίσκο, «Πόσο καιρό πιστεύεις ότι σου μένει;» είναι ένα συνηθισμένο θέμα συζήτησης.
Αλλά στερεί πραγματικά το ChatGPT τη δουλειά από κάποιον;
Πολλοί ειδήμονες ισχυρίζονται ότι ναι, σύμφωνα με τον Economist.
Αντικρουόμενα στοιχεία
Πολλοί αναφέρονται σε μια πρόσφατη μελέτη των Carl Benedikt Frey και Pedro Llanos-Paredes, αμφότεροι από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η οποία υποδηλώνει μια σχέση μεταξύ της αυτοματοποίησης και της μειωμένης ζήτησης για μεταφραστές.
Ταυτόχρονα, όμως, επίσημα αμερικανικά στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των απασχολουμένων στη διερμηνεία, τη μετάφραση και σε συναφείς τομείς είναι 7% υψηλότερος από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Άλλοι επισημαίνουν την Klarna, μια εταιρεία χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, η οποία είχε δηλώσει με υπερηφάνεια ότι έκανε χρήση της τεχνολογίας για την αυτοματοποίηση της εξυπηρέτησης πελατών.
Ωστόσο, η εταιρεία έχει πλέον κάνει στροφή 180 μοιρών.
«Θα υπάρχει πάντα ένας άνθρωπος, αν το θέλετε», διαβεβαίωσε πρόσφατα ο Sebastian Siemiatkowski, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας.
Η αγορά εργασίας και οι απόφοιτοι πανεπιστημίου
Άλλοι εξακολουθούν να ψάχνουν στα μακροοικονομικά στοιχεία για σημάδια της «αποκαλυπτικής» επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας.
Ένα δημοφιλές μέτρο είναι η αναλογία του ποσοστού ανεργίας μεταξύ των πρόσφατων αποφοίτων πανεπιστημίου και του συνολικού μέσου όρου των ΗΠΑ.
Οι νέοι απόφοιτοι είναι πλέον πιο πιθανό να είναι άνεργοι από τον μέσο εργαζόμενο (βλ. διάγραμμα 1). Η εξήγηση είναι ότι συνήθως ασχολούνται με θέσεις εργασίας αρχικού επιπέδου σε κλάδους που απαιτούν υψηλή γνώση, όπως η παροχή νομικών υπηρεσιών ή η δημιουργία παρουσιάσεων σε εταιρείες συμβούλων διαχείρισης. Αυτός είναι ακριβώς ο τύπος εργασίας που μπορεί να κάνει καλά η τεχνητή νοημοσύνη. Ίσως λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη να έχει εξαλείψει αυτές τις θέσεις εργασίας;
Όχι, δεν είναι έτσι. Τα στοιχεία απλά δεν ταιριάζουν με κανένα πιθανό μηχανισμό. Η «σχετική ανεργία» των νέων αποφοίτων άρχισε να αυξάνεται το 2009, πολύ πριν την εμφάνιση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης. Και το πραγματικό ποσοστό ανεργίας τους, που κυμαίνεται γύρω στο 4%, παραμένει χαμηλό.
Απασχόληση ανά επάγγελμα
Επιστρέφοντας σε ένα μέτρο που εισήγαμε το 2023, εξετάζουμε τα αμερικανικά στοιχεία για την απασχόληση ανά επάγγελμα, ξεχωρίζοντας τον τύπο των εργαζομένων που συχνά θεωρούνται ευάλωτοι στην τεχνητή νοημοσύνη.
Πρόκειται για υπαλλήλους γραφείου, που περιγράφουν άτομα που εργάζονται σε υποστηρικτικές υπηρεσίες, χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, πωλήσεις και πολλά άλλα.
Εδώ παρατηρείται ένα παρόμοιο μοτίβο: δεν βρίσκουμε στοιχεία που να υποδηλώνουν επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης.
Αντιθέτως, συμβαίνει το ανάποδο.
Η διεθνής αγορά εργασίας
Σε γενικές γραμμές, η ανεργία στις ΗΠΑ παραμένει χαμηλή, στο 4,2%.
Η αύξηση των μισθών εξακολουθεί να είναι αρκετά ισχυρή, γεγονός που είναι δύσκολο να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η τεχνητή νοημοσύνη προκαλεί μείωση της ζήτησης εργασίας.
Οι τάσεις εκτός των ΗΠΑ δείχνουν την ίδια κατεύθυνση.
Η αύξηση των εισοδημάτων στη Βρετανία, στην ευρωζώνη και στην Ιαπωνία είναι ισχυρή.
Το 2024, το ποσοστό απασχόλησης των πλούσιων χωρών του ΟΟΣΑ, που περιγράφει το ποσοστό των ατόμων σε ηλικία εργασίας που έχουν πράγματι εργασία, έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Πως λειτουργεί στην πράξη το AI
Υπάρχουν δύο εξηγήσεις για αυτές τις τάσεις.
Η πρώτη είναι ότι, παρά τις ατελείωτες ανακοινώσεις για το πώς οι εταιρείες εισάγουν την τεχνητή νοημοσύνη σε κάθε πτυχή των δραστηριοτήτων τους, λίγες είναι αυτές που την χρησιμοποιούν σε σοβαρές εργασίες.
Σύμφωνα με επίσημη μέτρηση, λιγότερο από το 10% των αμερικανικών επιχειρήσεων τη χρησιμοποιούν για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Η δεύτερη είναι ότι, ακόμη και όταν οι εταιρείες υιοθετούν την τεχνητή νοημοσύνη, δεν απολύουν τους εργαζομένους.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί απλώς να βοηθά τους εργαζομένους να κάνουν τη δουλειά τους πιο γρήγορα, αντί να τους καθιστά περιττούς. Όποια και αν είναι η εξήγηση, προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος πανικού.
Από την Σιμόνη Σωτηρέλη Παπαδοπούλου
