«Ήταν λίγο μετά το μεσημέρι στη Mareterra, τη νεότερη γειτονιά του Μονακό, και το πλήθος είχε μαζευτεί στη βεράντα έξω από το Marlow, το πρώτο βρετανικό εστιατόριο του πριγκιπάτου που σερβίρει εκλεκτά πιάτα» γράφει η Chrissie McClatchie στο BBC και συνεχίζει:
«Σε κοντινή απόσταση, εργαζόμενοι σε γραφεία απλώνονταν στα πλατιά σκαλοπάτια δίπλα στο νερό για το μεσημεριανό τους διάλειμμα. Η Promenade Prince Jacques, ο πεζόδρομος μήκους 800 μέτρων που εκτείνεται περιμετρικά του Mareterra και βλέπει προς τη θάλασσα, ήταν γεμάτη με γονείς που έσπρωχναν καροτσάκια και δρομείς που χτυπούσαν το τσιμεντένιο πεζοδρόμιο.
»Σταμάτησα για να απολαύσω τη θέα προς το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, προς το κατάφυτο ακρωτήριο Roquebrune-Cap-Martin και την Ιταλία πέρα από αυτό. Η περιοχή δένει τόσο άψογα με το γύρω τοπίο που δυσκολεύτηκα να θυμηθώ πώς, πριν από έξι μήνες, αυτό ήταν ακόμη ένα ημιτελές εργοτάξιο – και ότι πριν από οκτώ χρόνια, εκεί που στεκόμουν εγώ ήταν η Μεσόγειος Θάλασσα.
»Αυτή η ανακτημένη περιοχή, ένα έργο κόστους 2 δισ. ευρώ που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2024, είναι η τελευταία απάντηση του Μονακό σε ένα ερώτημα που αντιμετωπίζει για περισσότερα από 150 χρόνια: πώς επεκτείνεσαι όταν έχεις ήδη ξεμείνει από γη;».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο ήχος των κυμάτων
«Περπάτησα κατά μήκος του πεζόδρομου και μπήκα από μια πόρτα κατά μήκος του μονοπατιού, μπαίνοντας σε έναν σκοτεινό, τσιμεντένιο προθάλαμο» συνεχίζει η Chrissie McClatchie.
«Μια άλλη πόρτα οδηγούσε στο κοίλο εσωτερικό ενός από τα 18 caissons, τους θαλάμους των 10.000 τόνων, ύψους 26 μέτρων, που βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλο σαν γιγάντια τουβλάκια Lego στον πυθμένα της θάλασσας για να δημιουργήσουν τη θαλάσσια υποδομή της νέας γειτονιάς.
»Στο σκοτεινό, μη φωτισμένο χώρο, τα μάτια μου χρειάστηκαν λίγο χρόνο για να καταλάβουν αυτό που αναγνώρισαν αμέσως τα αυτιά μου: κύματα, που χτυπούσαν σε έναν τοίχο και μετά ξαναγύριζαν στην επιφάνεια του νερού. Κοίταξα πάνω από ένα χοντρό κιγκλίδωμα που με χώριζε από την πτώση στη θάλασσα από κάτω.
»Η Μεσόγειος αναδύθηκε σαν να ζητούσε την προσοχή μου, ενώ ο θάλαμος από οπλισμένο σκυρόδεμα παρέμενε σιωπηλός και ακίνητος καθώς απορροφούσε την επίδραση του κύματος».
«Αυτή η ανακτημένη περιοχή, ένα έργο κόστους 2 δισ. ευρώ που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2024, είναι η τελευταία απάντηση του Μονακό σε ένα ερώτημα που αντιμετωπίζει για περισσότερα από 150 χρόνια: πώς επεκτείνεσαι όταν έχεις ήδη ξεμείνει από γη;»
Ανάκτηση γης από τη θάλασσα
Η κορυφή του ανώτερου τμήματος κάθε κασέτας, το οποίο είναι γνωστό ως θάλαμος Jarlan, βρίσκεται πάνω από την ίσαλο γραμμή για να επιτρέπει τη ροή του νερού μέσα και έξω από λεπτά, κάθετα ανοίγματα στην πλευρά που είναι στραμμένη προς τα έξω. Ο σχεδιασμός έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να λειτουργεί ως κυματοθραύστης για την απορρόφηση και τη διασπορά της ενέργειας των κυμάτων.
«Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και κατά τη διάρκεια 100ετών καταιγίδων, δεν θα ανέβουν πολύ ψηλά ούτε θα βυθίσουν το Mareterra» δήλωσε στο BBC ο Guy Thomas Levy-Soussan, διευθύνων σύμβουλος της SAM L’Anse du Portier, των κατασκευαστών του Mareterra, καθώς στεκόταν στο La Grotte Bleue, όπως ονομάζεται αυτός ο χώρος, που πήρε το όνομά του από το Μπλε Σπήλαιο του Κάπρι.
«Όταν ο ήλιος λάμπει μέσα από τα ανοίγματα του θαλάμου Jarlan το πρωί, υπάρχει μια ελαφρώς μπλε απόχρωση στο χώρο» είπε, εξηγώντας την επιλογή του ονόματος.
Το La Grotte Bleue δεν αστράφτει κάτω από το βάρος των τεσσάρων τοίχων που είναι διακοσμημένοι με παστέλ ροζ και μωβ λεβάντα χαλαζία, όπως ο όμορφος στο Instagram γείτονάς του μερικές πόρτες πιο κάτω, μια αίθουσα διαλογισμού για ήσυχη περισυλλογή σχεδιασμένη από τον Βιετναμέζο καλλιτέχνη Tia-Thủy Nguyễn.
«Και μάλλον θα ένιωθα λίγο άβολα να βρίσκομαι μόνη μου στον σκοτεινό χώρο» παρατηρεί η Chrissie McClatchie. «Ωστόσο, έγινε γρήγορα ένα από τα πιο ασυνήθιστα, και λιγότερο γυαλιστερά, αξιοθέατα του μεσογειακού πριγκιπάτου, προσελκύοντας μια σταθερή ροή ανθρώπων όπως εγώ, περίεργων για μια ματιά πίσω από τις σκηνές της τεχνικής εφευρετικότητας που εμπλέκεται στην ανάκτηση γης από τη θάλασσα».
Οι αναδασμοί δεν είναι κάτι καινούργιο στο Μονακό, τη δεύτερη μικρότερη χώρα στον κόσμο μετά το Βατικανό, όπου 38.000 κάτοικοι στριμώχνονται σε μια περιοχή που ξεπερνά τα 22 τετραγωνικά χιλιόμετρα
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η γειτονιά αύξησε την επικράτεια του πριγκιπάτου κατά 3%
Οι αναδασμοί δεν είναι κάτι καινούργιο στο Μονακό, τη δεύτερη μικρότερη χώρα στον κόσμο μετά το Βατικανό, όπου 38.000 κάτοικοι στριμώχνονται σε μια περιοχή που ξεπερνά τα 22 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Ενώ ένα μεγάλο ποσοστό αυτού του αριθμού είναι εκατομμυριούχοι, εξακολουθούν να ζουν στην πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του κόσμου. Περιτριγυρισμένο από τη Γαλλία, η προκαθορισμένη λύση του Μονακό στο πρόβλημα του χώρου είναι να επεκταθεί στο νερό.
Από το 1907, το 25% της επικράτειας του Μονακό έχει ανακτηθεί, συμπεριλαμβανομένης της παραλίας του πριγκιπάτου, του Larvotto, του λιμανιού Hercules με τα superyachts και της περιοχής Fontvieille στα δυτικά του πριγκιπικού παλατιού του Μονακό.
Αν ο πρίγκιπας Ρενιέ Γ’, ο οποίος ήρθε στην εξουσία το 1949, απέκτησε τη φήμη του «πρίγκιπα του οικοδόμου», ο γιος του και σημερινός μονάρχης, πρίγκιπας Αλβέρτος Β’, συνεχίζει την παράδοση.
Ήταν το 2013 όταν ανακοίνωσε τα σχέδιά του να διεκδικήσει αυτά τα έξι εκτάρια ακριβώς στα ανοικτά της ακτής κοντά στο Larvotto στην ανατολική έκταση του Μονακό, ονομάζοντάς το αργότερα Mareterra για να αντικατοπτρίζει τη σύνδεσή του με τη θάλασσα και τη γη. Η γειτονιά αύξησε την επικράτεια του πριγκιπάτου κατά 3% και περιλαμβάνει δύο οικιστικές πολυκατοικίες (μεταξύ των οποίων μία σχεδιασμένη από τον διάσημο Ιταλό αρχιτέκτονα Renzo Piano), 10 βίλες και τέσσερα αρχοντικά, μια μικρή μαρίνα, 14 εμπορικούς χώρους και τρία εκτάρια δημόσιου χώρου.
Τα ψάρια μπορούν να μπαινοβγαίνουν
Το Mareterra ταιριάζει σαν το κομμάτι του παζλ που λείπει σε αυτό το τμήμα της ακτογραμμής του Μονακό. Βρίσκεται δίπλα στο Grimaldi Forum, έναν χώρο εκδηλώσεων που συχνά φιλοξενεί εκθέσεις τέχνης και θεατρικές παραστάσεις, και στον Ιαπωνικό Κήπο, που φυτεύτηκε το 1994 με μεσογειακά πεύκα, ροδιές και ελαιόδεντρα σύμφωνα με τις αρχές του Ζεν. Και οι δύο χώροι μπόρεσαν να μεγαλώσουν σε μέγεθος χάρη στην επέκταση.
Σύμφωνα με τη δέσμευση του Αλβέρτου να καταστήσει το πριγκιπάτο ουδέτερο ως προς τον άνθρακα έως το 2050, η Mareterra έχει επίσης φανταστεί ως η πιο πράσινη γωνιά του Μονακό. Εννέα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα ηλιακών συλλεκτών, 200 σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και 800 δέντρα συγκαταλέγονται στις φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες της περιοχής.
Ακριβώς μέσα στην είσοδο της La Grotte Bleue, ένα βίντεο διάρκειας πέντε λεπτών παίζει σε επανάληψη, μια εισαγωγή για το πώς το έργο αντιμετώπισε την αναπόφευκτη θαλάσσια διαταραχή που συνεπάγεται μια τέτοια κατασκευή.
Τα κισσόνια κατέχουν και εδώ βασικό ρόλο- ανάγλυφα και αυλακώσεις διαμορφώθηκαν στην κατασκευή τους για να ενθαρρύνουν τον αποικισμό της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Τμήματα τρίφτηκαν ακόμη και με το χέρι για να προστεθεί υφή. Οι θάλαμοι Jarlan έχουν ένα πρόσθετο πλεονέκτημα, αναδημιουργώντας ρηχές περιοχές όπου τα ψάρια μπορούν να μπαινοβγαίνουν.
Εννέα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα ηλιακών συλλεκτών, 200 σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και 800 δέντρα συγκαταλέγονται στις φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες της περιοχής
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ποσειδωνία η ωκεάνειος
Ωστόσο, η πιο δύσκολη πρόκληση αφορούσε τη μεταφύτευση 384 τετραγωνικών μέτρων Posidonia oceanica (Ποσειδωνία η ωκεάνειος), ενός ενδημικού θαλάσσιου χόρτου που παίζει κρίσιμο ρόλο στο μεσογειακό οικοσύστημα και προστατεύεται από τη νομοθεσία της ΕΕ. Μια πρωτοποριακή τεχνική χρησιμοποίησε ένα τροποποιημένο φτυάρι δέντρων για να βάλει τα χόρτα της Ποσειδωνίας σε καλάθια, τα οποία στη συνέχεια μπορούσαν να μεταφυτευτούν 200 μέτρα μακριά στη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή Larvotto.
«Συνήθως μεταφέρουμε τα φυτά Ποσειδωνίας ένα προς ένα» εξήγησε στο BBC η Sylvie Gobert, ωκεανολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης στο Βέλγιο που εργάστηκε στο έργο. «Αυτό που είναι τελικά καινοτόμο είναι ότι πήραμε την Ποσειδωνία, μαζί με ολόκληρο το οικοσύστημα των ριζών της και περίπου ένα κυβικό μέτρο ιζήματος».
Η Ποσειδωνία εγκαταστάθηκε τελικά στο νέο της σπίτι, το ίδιο και η Mareterra στο Μονακό.
Παρά τις οικολογικές της φιλοδοξίες, η Mareterra εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αναγκαιότητα. Αν και έχει χαρακτηριστεί ως η απάντηση του Μονακό στις στεγαστικές του προκλήσεις, οι τιμές των ακινήτων εικάζεται ότι ξεκινούν από 100.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καθιστώντας το ως ένα από τα πιο ακριβά ακίνητα στον κόσμο
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πεύκα και φωλιές πουλιών
«Καθώς ερευνούσα την περιοχή, συνειδητοποίησα πόσο γρήγορα τα απαλά μπλε και γκρι του Le Renzo, του εντυπωσιακού οικιστικού συγκροτήματος του Piano που στέκεται φρουρός πάνω από τη γειτονιά, έχουν γίνει οικείο μέρος του τοπικού τοπίου» παρατηρεί η Chrissie McClatchie στο BBC.
«Σε κοντινή απόσταση, το Quatre Lances, ένα γλυπτό του Αμερικανού καλλιτέχνη Alexander Calder που αγοράστηκε από τη μητέρα του πρίγκιπα Αλβέρτου, Γκρέις Κέλι, τη δεκαετία του 1960 και είχε μαραζώσει στην αποθήκη, έχει γίνει σημείο συνάντησης όπου συγκεντρώνονται οι άνθρωποι.
»Ένας μικρός φυσιολατρικός περίπατος, το La Pinède, ελίσσεται μέσα από έναν βραχώδη κήπο φυτεμένο με πεύκα, τα ίδια είδη που θα συναντούσατε αν κάνατε πεζοπορία στην ύπαιθρο της Προβηγκίας.
»Μια πηγή νερού τρέχει απαλά δίπλα από φωλιές πουλιών και ξενοδοχεία εντόμων που έχουν εγκατασταθεί ανάμεσα στους μεσογειακούς θάμνους. Αυτά δεν είναι τα ξεχωριστά αξιοθέατα για τα οποία φημίζεται το Μονακό, όπως το χρυσοποίκιλτο Καζίνο του Μόντε Κάρλο. Είναι μια περιοχή που έχει σχεδιαστεί για τους ντόπιους, με μόνο μια χούφτα καταστήματα και εστιατόρια, αν και οι επισκέπτες έρχονται για να απολαύσουν τους ήσυχους κήπους, τη θέα στη θάλασσα και την εφευρετικότητα του πώς δημιουργήθηκε η Mareterra».
Photo: Wikimedia Commons
Photo: Wikimedia Commons
Διευρύνει τα όρια του εφικτού
Παρά τις οικολογικές της φιλοδοξίες, η Mareterra εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αναγκαιότητα. Αν και έχει χαρακτηριστεί ως η απάντηση του Μονακό στις στεγαστικές του προκλήσεις, οι τιμές των ακινήτων εικάζεται ότι ξεκινούν από 100.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καθιστώντας το ως ένα από τα πιο ακριβά ακίνητα στον κόσμο.
Επιπλέον, καμία από τις νέες κατοικίες δεν προορίζεται για τους Μονεγάσκους, οι οποίοι αριθμούν σχεδόν 10.000 και έχουν δικαίωμα σε επιδοτούμενη στέγαση.
Ωστόσο, όσοι βρίσκονται στο Μονακό είναι βέβαιοι ότι η Mareterra δεν είναι το τέλος της ιστορίας ανάπτυξής της. «Για τον πρίγκιπα Αλβέρτο, αν δεν υπάρχουν κατασκευές, η χώρα βρίσκεται σε αδιέξοδο» δήλωσε η Nancy Heslin, συνιδρύτρια του Carob Tree Publishing, του πρώτου εκδοτικού οίκου του Μονακό που αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες, η οποία έχει πάρει συνέντευξη από τον πρίγκιπα σε διάφορες περιπτώσεις. «Η χώρα θα επιδιώκει πάντα να συνεχίσει να επεκτείνει την επικράτειά της».
«Εφόσον έχει την επιθυμία – και τον προϋπολογισμό – να διευρύνει τα όρια του εφικτού τόσο σε τεχνολογική όσο και σε οικολογική κλίμακα, το πριγκιπάτο θα αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για άλλες παράκτιες πόλεις. Ως εργαστήριο για αυτού του είδους την καινοτομία» δήλωσε ο Levy-Soussan, «το Μονακό είναι μια μικρή χώρα που έχει κάνει εξαιρετικά πράγματα».
*Με στοιχεία από bbc.com
πηγή in.gr
