Πότε ο θυμός μπορεί να γίνει επικίνδυνος και πότε μπορεί να μας φανεί χρήσιμος;
Όλοι έχουμε βιώσει έντονες στιγμές θυμού. Εκείνες όπου το σώμα μας αντιδρά έντονα, οι παλμοί ανεβαίνουν, η αναπνοή επιταχύνεται και η ένταση κυριαρχεί. Ο θυμός είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα. Ωστόσο, γνωρίζατε ότι μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία της καρδιάς μας, ακόμη κι αν διαρκεί μόνο λίγα λεπτά;
Θυμός και επιστημονική μελέτη: Ποια τα ευρήματα;
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Heart Association εξέτασε 208 υγιείς νεαρούς ενήλικες. Οι ερευνητές μέτρησαν την αρτηριακή τους πίεση και την ποιότητα της κυκλοφορίας του αίματος πριν και μετά από μια σειρά δραστηριοτήτων, όπως η ανάκληση θυμωμένων, λυπηρών ή αγχωτικών αναμνήσεων.
Το αποτέλεσμα; Όσοι θυμήθηκαν κάτι που τους είχε θυμώσει, είχαν χειρότερη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Τα αγγεία τους διαστέλλονταν λιγότερο, κάτι που σημαίνει πως η καρδιά καταπονείται περισσότερο — ένας παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Πώς αλλιώς επηρεάζει ο θυμός το σώμα μας;
Σύμφωνα με ειδικούς, ο παρατεταμένος ή καταπιεσμένος θυμός μπορεί να προκαλέσει:
- Γαστρεντερικά προβλήματα
- Αϋπνία
- Πονοκεφάλους
- Διαταραχές διάθεσης
- Αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού
- Επιδείνωση υπαρχουσών παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα
Η καλή πλευρά του θυμού: Ποια τα οφέλη του;
Ο θυμός δεν είναι μόνο κάτι αρνητικό. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης αλλαγής μιας κατάστασης.
Όταν νιώθουμε ότι μας φέρονται άδικα, ο θυμός μάς ωθεί να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Μας δίνει ενέργεια, συγκέντρωση και κίνητρο να λύσουμε προβλήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η απόκριση «μάχης ή φυγής» που ενεργοποιείται, μπορεί να μας βοηθήσει να δράσουμε δυναμικά.
Μάλιστα, σε μια μελέτη, άτομα που ένιωθαν θυμό είχαν καλύτερη απόδοση σε απαιτητικές εργασίες (π.χ. παζλ, video games) από όσους ένιωθαν λύπη ή αδιαφορία.
Πότε ο θυμός γίνεται επικίνδυνος;
Ο θυμός γίνεται πρόβλημα όταν:
- Είναι υπερβολικός με βάση τα δεδομένα μιας κατάστασης
- Διαρκεί για πολύ καιρό ή ανακυκλώνεται συνεχώς
- Εκδηλώνεται με επιθετικότητα
- Καταστρέφει σχέσεις ή επηρεάζει την καθημερινότητά μας
Πιο συγκεκριμένα, οι ειδικοί εξηγούν ότι η χρόνια «ανακύκλωση» του θυμού μέσα μας (π.χ. όταν κρατάμε κακία ή αναπαράγουμε συνέχεια τα ίδια περιστατικά στο μυαλό μας) βλάπτει σοβαρά την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Υπάρχουν τρόποι να διαχειριστούμε τον θυμό πριν γίνει πρόβλημα. Ορίστε μερικές πρακτικές που προτείνουν οι ειδικοί:
- Άσκηση: βοηθά στην εκτόνωση της έντασης και απελευθερώνει “θετικές” ορμόνες.
- Διαλογισμός ενσυνειδητότητας (mindfulness): μας βοηθά να παρατηρούμε τα συναισθήματά μας χωρίς να τα αφήνουμε να μας κυριεύουν.
- Βαθιά αναπνοή: ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και μειώνει τον καρδιακό ρυθμό.
Ο θυμός είναι ένα φυσικό και κάποιες φορές χρήσιμο συναίσθημα — αρκεί να μάθουμε να τον διαχειριζόμαστε. Το σώμα μας μάς στέλνει μηνύματα όταν ξεπερνάμε τα όρια. Ας τα ακούμε και ας φροντίζουμε όχι μόνο την ψυχή αλλά και την καρδιά μας.