Δύο πειραματικά εμβόλια της αμερικανικής Moderna για την πρόληψη του HIV, βασισμένα στην τεχνολογία του mRNA, έδωσαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα στις πρώτες κλινικές δοκιμές, ενώ ένα τρίτο υποψήφιο εμβόλιο της εταιρείας δεν οδήγησε στην παραγωγή αντισωμάτων κατά του ιού.
Τα αποτελέσματα αφορούν την πρώτη φάση των κλινικών δοκιμών, στην οποία εξετάζεται κυρίως η ασφάλεια των εμβολίων. Η αποτελεσματικότητά τους μένει να προσδιοριστεί στις επόμενες φάσεις.
Τα εμβόλια mRNA αναγκάζουν τα ανθρώπινα κύτταρα να παράγουν ιικές πρωτεΐνες, οι οποίες στη συνέχεια αναγνωρίζονται ως στόχος από το ανοσοποιητικό σύστημα για την παραγωγή των αντίστοιχων αντισωμάτων.
Η νέα μελέτη εξετάζει τρία διαφορετικά εμβόλια που κωδικοποιούν μια επιφανειακή πρωτεΐνη στην οποία βασίζεται ο HIV για να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Ένα από τα εμβόλια οδηγεί στην παραγωγή ελεύθερων ιικών πρωτεΐνών, ενώ στις δύο άλλες περιπτώσεις οι παραγόμενες πρωτεΐνες μένουν συνδεδεμένες στην κυτταρική μεμβράνη, κάτι που επηρεάζει την αναγνώρισή τους από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Καθένας από τους 108 υγιείς εθελοντές που συμμετείχε στην αμερικανική δοκιμή έλαβε ένα από τα εμβόλια, είτε σε υψηλή είτε σε χαμηλή δόση, τρεις φορές σε διάστημα μερικών εβδομάδων.
Το 80% των εθελοντών που έλαβαν τα εμβόλια δεσμευμένων πρωτεϊνών παρήγαγε αντισώματα που δυνητικά θα εμπόδιζαν την είσοδο του ιού στα κύτταρα, διαπιστώνει η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές της Moderna και διαφόρων ερευνητικών ιδρυμάτων.
Στην περίπτωση του εμβολίου ελεύθερων πρωτεϊνών, το ποσοστό περιοριζόταν στο απογοητευτικό 4%, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο Science Translational Medicine.
Παρενέργειες
Η μελέτη είναι μόλις η τρίτη που δοκιμάζει εμβόλια mRNA κατά του HIV. Είχαν προηγηθεί τον Μάιο δύο άλλες δοκιμές, στις οποίες οι εθελοντές έλαβαν έναν συνδυασμό διαφορετικών πειραματικών εμβολίων της Moderna, με την ελπίδα ότι η προσέγγιση αυτή θα μεγιστοποιούσε την ανοσιακή απόκριση.
Τα αποτελέσματα χαρακτηρίστηκαν ενθαρρυντικά, ωστόσο ένα από τα πειραματικά εμβόλια της δοκιμής προκάλεσε έκζεμα στο 18% των συμμετεχόντων.
Στη νέα μελέτη, έκζεμα εμφανίστηκε στο 6,5% των εθελοντών και με τα τρία εμβόλια, και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υποχώρησε για μήνες.
Οι ερευνητές δεν έχουν αναγνωρίσει τον μηχανισμό αυτής της παρενέργειας, θεωρούν όμως ότι το έκζεμα δεν είναι λόγος να σταματήσουν οι δοκιμές.
Οι επόμενες προσπάθειες θα εστιαστούν σε εμβόλια δεσμευμένων πρωτεϊνών και θα δοκιμάσουν χαμηλότερες δόσεις mRNA με την ελπίδα ότι θα περιοριστούν οι δερματικές αντιδράσεις.
