Χιλιάδες νεογέννητα αστέρια λάμπουν και κάνουν όλο τον κόσμο να τρίβει τα μάτια από την ομορφιά τους, ένα αστέρι όμως ξεχωρίζει. Αυτό συνέβη στην τελευταία φωτογραφία του διαστημικού τηλεσκοπίου Webb της ΝΑΣΑ.
Η φωτογραφία, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα, προσφέρει μια εκπληκτική θέα ενός κοντινού κέντρου γέννησης αστεριών, σε απόσταση 5.500 ετών φωτός. Ένα έτος φωτός ισούται με 5,8 τρισεκατομμύρια μίλια.
Εκτός από τα νεογέννητα αστέρια σε διάφορα μεγέθη και χρώματα, η φωτογραφία αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακό νέφος σκόνης και αερίου που σχηματίζει αστέρια. Αυτό το νέφος — το λεγόμενο Νεφέλωμα του Αστακού — είναι τόσο τεράστιο που ξεχειλίζει πέρα από το φακό της κάμερας. Το σύμπλεγμα των νεογέννητων αστεριών, που ονομάζεται Pismis 24, βρίσκεται βαθιά στο εσωτερικό του.
Τι πρέπει να ξέρετε για το αστρικό σμήνος
Αυτή είναι μια λαμπερή σκηνή γέννησης αστεριών που καταγράφηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της ΝΑΣΑ. Αυτό που μοιάζει με μια απόκρημνη, φωτισμένη από τα αστέρια κορυφή βουνού που αγγίζει λεπτές νεφώσεις είναι στην πραγματικότητα ένα κοσμικό τοπίο σκόνης που διαβρώνεται από τους καυτούς ανέμους και την ακτινοβολία των κοντινών, τεράστιων, νεογέννητων αστεριών.
Αυτό το νεαρό αστρικό σμήνος, που ονομάζεται Pismis 24, βρίσκεται στον πυρήνα του κοντινού νεφελώματος του Αστακού, περίπου 5.500 έτη φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Σκορπιού. Το Pismis 24, που φιλοξενεί ένα ζωντανό «αστρικό φυτώριο» και είναι ένα από τα πιο κοντινά σημεία γέννησης τεράστιων αστεριών, προσφέρει μια σπάνια εικόνα για τα μεγάλα και τεράστια αστέρια.
Η εγγύτητά του καθιστά αυτή την περιοχή ένα από τα καλύτερα μέρη για να εξερευνήσετε τις ιδιότητες των καυτών νεαρών αστέρων και τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται. Στην καρδιά αυτού του λαμπερού σμήνους βρίσκεται το λαμπρό Pismis 24-1. Βρίσκεται στο κέντρο μιας συστάδας αστέρων πάνω από τις οδοντωτές πορτοκαλί κορυφές, και η ψηλότερη κορυφή δείχνει κατευθείαν προς αυτό.
Το Pismis 24-1 εμφανίζεται ως ένα γιγαντιαίο μεμονωμένο αστέρι και κάποτε θεωρείτο το πιο μαζικό γνωστό αστέρι. Από τότε, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι αποτελείται από τουλάχιστον δύο αστέρια, αν και δεν μπορούν να διακριθούν σε αυτή την εικόνα. Με μάζα 74 και 66 ηλιακές μάζες αντίστοιχα, τα δύο γνωστά αστέρια εξακολουθούν να είναι από τα πιο μαζικά και φωτεινά αστέρια που έχουν παρατηρηθεί ποτέ.
Πως τραβήχτηκε η φωτογραφία από το αστέρι
Αυτή η εικόνα, που τραβήχτηκε με υπέρυθρο φως από την κάμερα NIRCam (Near-Infrared Camera) του Webb, αποκαλύπτει χιλιάδες αστέρια που μοιάζουν με κοσμήματα, διαφορετικών μεγεθών και χρωμάτων. Τα μεγαλύτερα και πιο λαμπερά, με τις εξαγωνικές ακτίνες διάθλασης, είναι τα πιο μαζικά αστέρια του σμήνους.
Εκατοντάδες έως χιλιάδες μικρότερα μέλη του σμήνους εμφανίζονται ως λευκά, κίτρινα και κόκκινα, ανάλογα με τον αστρικό τους τύπο και την ποσότητα σκόνης που τα περιβάλλει. Το Webb μας δείχνει επίσης δεκάδες χιλιάδες αστέρια πίσω από το σμήνος που αποτελούν μέρος του γαλαξία Milky Way.
Υπερθερμά, νεογέννητα αστέρια – μερικά με θερμοκρασία σχεδόν 8 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου – εκπέμπουν καυτή ακτινοβολία και ισχυρούς ανέμους που σμιλεύουν μια κοιλότητα στον τοίχο του νεφελώματος που σχηματίζει αστέρια. Το νεφέλωμα αυτό εκτείνεται πολύ πέρα από το οπτικό πεδίο της NIRCam.
Μόνο μικρά τμήματα του είναι ορατά στο κάτω και πάνω δεξί μέρος της εικόνας. Ροές καυτού, ιονισμένου αερίου ρέουν από τις κορυφογραμμές του νεφελώματος, και λεπτές κουρτίνες αερίου και σκόνης, φωτισμένες από το φως των αστεριών, αιωρούνται γύρω από τις ψηλές κορυφές του.
Η ΝΑΣΑ εξηγεί την γέννηση των αστεριών
Δραματικές κορυφές προεξέχουν από το λαμπερό τοίχωμα αερίου, αντιστέκονται στην αμείλικτη ακτινοβολία και τους ανέμους. Είναι σαν δάχτυλα που δείχνουν προς τα καυτά, νεαρά αστέρια που τα έχουν σμιλεύσει.
Οι σφοδρές δυνάμεις που διαμορφώνουν και συμπιέζουν αυτούς τους πύργους προκαλούν τη δημιουργία νέων άστρων στο εσωτερικό τους. Ο ψηλότερος πύργος εκτείνεται περίπου 5,4 έτη φωτός από την κορυφή του μέχρι το κάτω μέρος της εικόνας. Περισσότερα από 200 ηλιακά συστήματα μέχρι την τροχιά του Ποσειδώνα θα μπορούσαν να χωρέσουν στο πλάτος της κορυφής του, που είναι 0,14 έτη φωτός.
Σε αυτή την εικόνα, το κυανό χρώμα υποδηλώνει θερμό ή ιονισμένο υδρογόνο που θερμαίνεται από τα νεαρά αστέρια μεγάλης μάζας. Τα μόρια σκόνης, παρόμοια με τον καπνό εδώ στη Γη, απεικονίζονται με πορτοκαλί χρώμα. Το κόκκινο χρώμα υποδηλώνει ψυχρότερο, πυκνότερο μοριακό υδρογόνο. Όσο πιο σκούρο είναι το κόκκινο, τόσο πιο πυκνό είναι το αέριο.
Το μαύρο χρώμα υποδηλώνει το πιο πυκνό αέριο, το οποίο δεν εκπέμπει φως. Τα λευκά χαρακτηριστικά είναι σκόνη και αέριο που διασκορπίζουν το φως των αστεριών.
