Ζούμε σε μια εποχή που μας έχει μάθει να κοιτάζουμε προς τα μέσα: αυτοβελτίωση, αυτοφροντίδα, αυτογνωσία. Όλα σημαντικά και ευεργετικά— αλλά μήπως ξεχάσαμε κάτι;

Η πραγματική ευεξία δεν είναι μόνο προσωπικό ταξίδι, είναι κοινό βίωμα. Ο άνθρωπος ευδοκιμεί μέσα από σχέσεις, ομάδες, συμμετοχή και σύνδεση. Και σήμερα, όσο κι αν είμαστε «συνδεδεμένοι» διαδικτυακά, πολλοί από εμάς νιώθουμε βαθιά αποκομμένοι συναισθηματικά. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, οι άνθρωποι δηλώνουν πως θέλουν να συμμετέχουν περισσότερο στις κοινότητές τους — κι όμως, είναι αυτό που καταφέρνουν λιγότερο.

Γιατί η κοινότητα θεραπεύει την ψυχή;

Η συμμετοχή στην κοινότητα δεν είναι πολυτέλεια, είναι ουσιαστική πράξη σύνδεσης. Η επιστήμη δείχνει ότι το να βοηθάμε τους άλλους μειώνει το στρες, ενισχύει τη διάθεση και αυξάνει το αίσθημα σκοπού. Όταν αισθανόμαστε χρήσιμοι και ότι μας εκτιμούν, το σώμα και ο νους λειτουργούν καλύτερα.

Μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο Wilfrid Laurier έδειξε ότι οι φοιτητές που συμμετείχαν σε δράσεις προσφοράς είχαν λιγότερο άγχος και ισχυρότερη ψυχική υγεία. Η πράξη της προσφοράς δεν ήταν απλώς εκπαιδευτική, ήταν θεραπευτική.

Οι κοινοί τόποι συνάντησης που χάθηκαν

Κάποτε υπήρχαν οι λέσχες, οι ομάδες της γειτονιάς, οι παρέες του καφενείου. Εκεί όπου οι άνθρωποι αντάλλασσαν σκέψεις, στήριζαν ο ένας τον άλλο και ένιωθαν ότι ανήκουν κάπου. Σήμερα, οι χώροι αυτοί έχουν περιοριστεί. Η κοινωνική σύνδεση μειώνεται και πολλοί αισθάνονται μόνοι — ακόμη κι ανάμεσα σε πλήθη.  Σύμφωνα, όμως με τους ειδικούς όταν λείπει η κοινότητα, λείπει και η αίσθηση του σκοπού. Και όταν νιώθουμε ότι δεν έχουμε σημασία, μειώνεται η ενέργεια, η δημιουργικότητα και η ελπίδα μας.

Το φαινόμενο του “micro-mattering”

Οι ερευνητές μιλούν για το “micro-mattering” — τις μικρές πράξεις που δείχνουν ότι οι άνθρωποι γύρω μας έχουν σημασία. Μπορεί να είναι ένα «ευχαριστώ», ένα τηλεφώνημα, μια χειρονομία βοήθειας, ένα μπράβο μετά από το ομαδικό τρέξιμο στην προπόνηση.

Κάθε μικρή πράξη φροντίδας δημιουργεί κύματα θετικής ενέργειας. Όταν κάνουμε κάτι καλό για άλλους, απελευθερώνουμε ντοπαμίνη και οξυτοκίνη, τις ορμόνες της χαράς και της σύνδεσης. Και όταν νιώθουμε ότι μας εκτιμούν, συνεχίζουμε να προσφέρουμε.

Πώς να ξαναχτίσουμε την αίσθηση του ανήκειν

  • Γίνετε εθελοντές και δείτε που μπορείτε να προσφέρετε πραγματικά, χρησιμοποιώντας τα ταλέντα σας.
  • Αναζητήστε επαφές ανάμεσα στις γενιές. Όταν οι νέοι συνεργάζονται με μεγαλύτερους, αναπτύσσουν ενσυναίσθηση και σκοπό, ενώ οι μεγαλύτεροι αποκτούν ενέργεια και χαρά.
  • Πείτε “ναι” στις μικρές πράξεις. Βοηθήστε έναν γείτονα, δώστε προσοχή σε έναν συνάδελφο που δουλεύει σιωπηλά, χαμογέλα σε έναν άγνωστο.
  • Αναθεωρήστε την έννοια της επιτυχίας. Αντί να μετράτε τη ζωή με βάση την προσωπική επίτευξη, αναρωτηθείτε: “ποιον βοήθησα σήμερα να αισθανθεί λίγο καλύτερα;”

Από το «εγώ» στο «εμείς»

Η ατομική φροντίδα είναι απαραίτητη, αλλά η συλλογική φροντίδα είναι αυτή που μας ολοκληρώνει. Όταν συμμετέχουμε σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς, ενεργοποιούμε έναν ξεχωριστό κύκλο ευεξίας, ο οποίος μας προστατεύει από τη μοναξιά και την εξάντληση ακριβώς επειδή θεμελιώνει την ταυτότητά μας στη σύνδεση με τους άλλους.