Πόσο μας επηρεάζει η υγρασία; Η σχέση καιρού και σωματικής και ψυχικής υγείας είναι κάτι που οι άνθρωποι μελετούν από την εποχή του Ιπποκράτη ακόμα. Ειδικά μάλιστα στον υγρό και βροχερό καιρό έχουν αποδοθεί πολλές από τις ενοχλήσεις μας.
Πόσοι από μας δεν έχουμε ακούσει ανθρώπους μεγάλης –κάποιες φορές, όχι και τόσο μεγάλης– ηλικίας να λένε ότι πρόκειται να βρέξει επειδή το νιώθουν στις αρθρώσεις τους που αρχίζουν να πονούν και να γίνονται πιο δύσκαμπτες; Αυτό ίσως να μην είναι τόσο περίεργο αφού ο καιρός επηρεάζει τόσο το πώς αισθανόμαστε όσο και την υγεία μας, ειδικά αν υποφέρουμε από κάποια συγκεκριμένη πάθηση. Η υγρασία και η βροχή συγκεκριμένα θεωρείται ότι επιβαρύνουν ορισμένες ασθένειες ή ότι λειτουργούν ως εκλυτικοί παράγοντες για έντονα συμπτώματα όπως πόνοι στο κεφάλι, στον αυχένα, στους ώμους ή στη μέση, δυσκαμψία στις αρθρώσεις καθώς και ενοχλήσεις από παλιότερους τραυματισμούς. Έρευνες δείχνουν μάλιστα ότι στις βροχερές συνθήκες ταλαιπωρούνται πιο πολύ οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες και όσοι έχουν χρόνια νοσήματα.
Πόνοι στις αρθρώσεις
Η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ινομυαλγία, η ουρική αρθρίτιδα και άλλα ρευματολογικά νοσήματα είναι από τις πιο μελετημένες παθήσεις, με το 62-97% των ασθενών να πιστεύουν ότι ο καιρός επηρεάζει τον πόνο που αισθάνονται. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό μπορεί να οφείλεται στις επιπτώσεις που έχουν οι αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης στα οστά και στους μαλακούς ιστούς, ειδικά σε σημεία όπου έχει υπάρξει προηγούμενη βλάβη (π.χ., σπάσιμο, χτύπημα κ.λπ.). Θεωρούν ότι τέτοιες αλλαγές είναι πιθανό να προκαλέσουν διαστολή ή/και συστολή των τενόντων, των μυών και των ιστών που έχουν επουλωθεί μετά από κάποιον τραυματισμό, κάτι που, με τη σειρά του, προξενεί πόνο. Όταν ο καιρός είναι κρύος, ενδέχεται επίσης να παγώσει το αρθρικό υγρό δημιουργώντας αίσθηση δυσκαμψίας.
Σε πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ζητήθηκε από 13.000 ανθρώπους που αντιμετώπιζαν χρόνιο πόνο να καταγράφουν καθημερινά τα συμπτώματά τους σε μια εφαρμογή στο κινητό. Στη συνέχεια οι ερευνητές τα συνέδεαν με τον καιρό της εκάστοτε ημέρας, σύμφωνα με τις ενδείξεις του μετεωρολογικού σταθμού που βρισκόταν πιο κοντά στον κάθε συμμετέχοντα. Οι ασθενείς απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με το επίπεδο του πόνου και της δυσκαμψίας, αλλά και για την ποιότητα του ύπνου τους, τη διάθεσή τους, το χρόνο που πέρασαν σε εξωτερικό χώρο, την ενεργητικότητά τους κ.ά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσο χαμηλότερη ήταν η ατμοσφαιρική πίεση, όσο μεγαλύτερη η υγρασία και όσο πιο δυνατοί οι άνεμοι τόσο εντονότερος ήταν ο πόνος.
Πιο συχνοί πονοκέφαλοι
Έχει φανεί –χωρίς να είναι απόλυτα ξεκάθαρο το γιατί– ότι όσοι ζουν σε βορειότερες γεωγραφικά περιοχές (π.χ., στη βόρεια Αμερική και Ευρώπη, αλλά και στη βόρεια Ελλάδα σε σχέση με τα νότια της χώρας μας) υποφέρουν συχνότερα από πονοκεφάλους. Κάποιοι επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό έχει να κάνει με το κρύο και την υγρασία που χαρακτηρίζουν το Βορρά. Όσον αφορά τις ημικρανίες, πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι οι αλλαγές του καιρού τις επιδεινώνουν. Πιθανότατα αυτό συνδέεται και με το γεγονός ότι όσοι πάσχουν από ημικρανίες επηρεάζονται αρνητικά όταν αλλάζει η ρουτίνα τους με οποιονδήποτε τρόπο – και ίσως οι μεταβολές του καιρού να γίνονται αντιληπτές ως διαφοροποιήσεις της ρουτίνας τους. Παρ’ όλα αυτά, από τις έρευνες φαίνεται πως η ημικρανία εντείνεται από την υγρασία αλλά και από τους δυτικούς και τους νότιους ανέμους.
Κακή διάθεση και περισσότερες ιώσεις
Ο υγρός καιρός μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία μας και με άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, αυξάνοντας την ευαισθησία μας στους ιούς. Αν και η βροχή ή το κρύο από μόνα τους δεν προκαλούν κρυολογήματα, μπορεί να οδηγήσουν σε συνθήκες υγρασίας που καταπονούν το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ παράλληλα μας αναγκάζουν να παραμένουμε σε κλειστούς χώρους, όπου οι ιοί και τα μικρόβια εξαπλώνονται πιο εύκολα. Επιπλέον, όταν ο καιρός είναι υγρός, είναι συνήθως και μουντός, κάτι που επιβαρύνει και την ψυχική μας διάθεση. Τέλος, η υψηλή υγρασία δεν αποκλείεται να επιδεινώσει τυχόν αναπνευστικά προβλήματα.
Ευχαριστούμε τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγο-κλινικό φαρμακολόγο, για τη συνεργασία
